Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

PHÒNG GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ CÀ MAU
TRƯỜNG THCS PHƯỜNG 4
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 9B
GV: Nguyễn Thị Hoài Phương
CHƯƠNG I : SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
BÀI 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
BÀI 41 :
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT :
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
Ánh sáng,
nhiệt độ
..
Nước
Đất
Dộng,thực vật
Con ngu?i
Nấm,
vi sinh v�t
Môi trường soỏng cuỷa sinh vaọt là gỡ ?
Cây xanh sống chịu ảnh hưởng của những yếu
tố nào?
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT :
- Môi trường sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật
H. 41.1. CÁC MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT
Môi trường nước
Môi trường trên mặt đất - không khí (môi trường trên cạn)
Môi trường trong đất
4
4
4
4
2
3
Môi trường sinh vật
Hi`nh 41.1 Các môi trường sống của sinh vật
Quan sát hình ,kết hợp thông tin sgk em hãy chú thích môi trường sống của các sinh vật?
1
Vì sao cơ thể sinh vật cũng được coi là môi trường sống?
Quan sát đoạn phim, hãy điền nội dung phù hợp vào các ô trống trong bảng sau:
MỜI CÁC EM QUAN SÁT
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
- Môi trường sống của sinh vật bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
- Có 4 loại môi trường sống chủ yếu :
+ Môi trường nước.
+ Môi trường trong đất.
+ Môi trường trên mặt đất - không khí (môi trường trên cạn)
+ Môi trường sinh vật.
Sinh vật sống ở những môi trường chủ yếu nào?



BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
Ánh sáng,
nhiệt độ
..
Nước
Đất
Động,thöïc vaät
Con ngu?i
Nấm,
vi sinh v�t
Thế nào là nhân tố sinh thái?
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
- Môi trường sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
- Có 4 loại môi trường chủ yếu : môi trường nước , môi trường trong đất , môi trường trên mặt đất - không khí ( môi trường trên cạn ) , môi trường sinh vật .
NHÂN TỐ VÔ SINH
NHÂN TỐ HỮU SINH
NHÂN TỐ CON NGƯỜI
NHÂN TỐ CÁC SINH VẬT KHÁC
Bảng 41.2 : BẢNG ĐIỀN CÁC NHÓM NHÂN TỐ SINH THÁI THEO TỪNG NHÓM
* Phân loại các nhân tố sinh thái dưới đây vào bảng trên:
1. Cây baøng
3. Độ dốc của đất
2. Khỉ
4. Gỗ mục
5. Sâu ăn lá
6. Vi sinh vật
7. Đốt� rừng
8. Gió
9. Cày bừa
10. Trồng lúa
11. Lượng mưa
12. Bắt ĐV quý hiếm

Do đâu mà con người được tách ra thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng?
Có thể chia nhân tố sinh thái thành mấy nhóm ?
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
- Môi trường sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
- Có 4 loại môi trường chủ yếu : môi trường nước , môi trường trong đất , môi trường trên mặt đất - không khí ( môi trường trên cạn ) , môi trường sinh vật .
Nhân tố sinh thái
- Các nhóm nhân tố sinh thái :
Nhân tố sinh thái con người
Nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh
Nhân tố sinh thái các sinh vật khác
Em hãy quan sát một số hoạt động của con người tác động đến môi trường
RÁC THẢI SINH HOẠT
TRÀN DẦU
KHÍ THẢI GÂY TIẾNG ỒN
TÀN PHÁ RỪNG ĐỐT RỪNG
VỚT DẦU TRÀN TRẢ LẠI CHO MT SỐNG CỦA SINH VẬT
ĐẮP ĐẬP, NGĂN LŨ,TẠO NĂNG LƯỢNG SẠCH
TRỒNG CÂY,GÂY RỪNG
TRỒNG CÂY,GÂY RỪNG
VỚT DẦU TRÀN
ĐẮP ĐẬP, NGĂN LŨ
TẠO NĂNG LƯỢNG SẠCH
Là học sinh em sẽ làm gì để bảo vệ môi trường ngày càng xanh, sạch, đẹp ?
TÀN PHÁ RỪNG, ĐỐT RỪNG
TRÀN DẦU
RÁC THẢI SINH HOẠT
Nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố sau:
1. Trong một ngày ( từ sáng tới tối ) ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào?
2. Ở nước ta, độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau?
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào?
Em có nhận xét gì về các nhân tố sinh thái đối với môi trường và thời gian ?
TRAO ĐỔI ( 2’ )
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Nhân tố sinh thái
- Các nhóm nhân tố sinh thái :
Nhân tố sinh thái con người
Nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh
Nhân tố sinh thái các sinh vật khác
- Caùc nhaân toá sinh thaùi thay ñoåi theo töøng moâi tröôøng vaø thôøi gian.
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Nhân tố sinh thái
- Các nhóm nhân tố sinh thái :
Nhân tố sinh thái con người
Nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh
Nhân tố sinh thái các sinh vật khác
- Caùc nhaân toá sinh thaùi thay ñoåi theo töøng moâi tröôøng vaø thôøi gian.
III. GIỚI HẠN SINH THÁI :
50 C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
*

Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Quan sát sơ đồ và cho biết : Cá rô phi sinh trưởng tốt nhất ở nhiệt độ nào ? Giới hạn chịu đựng nhiệt độ của cá rô phi là bao nhiêu ?
III. GIỚI HẠN SINH THÁI :
Nếu vượt ngoài giới hạn chịu đựng thì cá rô phi sẽ như thế nào ?
Giới hạn sinh thái là gì ?
BÀI 41:
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT:
II.CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Nhân tố sinh thái
- Các nhóm nhân tố sinh thái :
Nhân tố sinh thái con người
Nhân tố sinh thái vô sinh
Nhân tố sinh thái hữu sinh
Nhân tố sinh thái các sinh vật khác
- Caùc nhaân toá sinh thaùi thay ñoåi theo töøng moâi tröôøng vaø thôøi gian.
III. GIỚI HẠN SINH THÁI :
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.
VD: Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt nam (hình 41.2. sgk)
Độ ẩm
Lượng mưa
Rắn
Nhiệt độ
Không khí
Cây mắm biển sống và phát triển trong giới hạn độ mặn từ 0,36% - 0,5% NaCl.
Độ mặn lý tưởng cho tôm sú là từ 180/00 - 200/00 NaCl
Em có nhận xét gì về khả năng chịu đựng của sinh vật đối với các nhân tố sinh thái ?
Việc con người chúng ta tìm hiểu giới hạn sinh thái có ý nghĩa gì trong trồng trọt và chăn nuôi?
Môi trường và các nhân tố sinh thái
Môi trường sống của sinh vật
Có 4 loại môi trường chủ yếu: Môi trường nước, môi trường trên cạn, môi trường sinh vật, môi trường trong đất.
Bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật .
Các nhân tố sinh thái của môi trường
Nhân tố vô sinh
Giới hạn sinh thái
Nhân tố hữu sinh
Nhân tố các sinh vật khác
Nhân tố
con người
Khái niệm : Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
Học sinh biết cách vẽ sơ đồ mô tả giới hạn sinh thái.
Caõu 1: Haừy khoanh troứn chửừ caựi ủửựng ủa�u caõu maứ em cho laứ ủaựp aựn ủuựng nhaỏt
1. Môi trường sống của sinh vật là:
Nơi sinh sống của sinh vật.
Tất cả nhửừng gỡ bao quanh sinh vật.
Bao gồm tất cả nhửừng gỡ bao quanh sinh vật.
A.
C.
Caực yeỏu toỏ bao quanh sinh vật.
D.
B.
2. Giới hạn sinh thái là:
Giới hạn của cơ thể sinh vật đối với nhân tố sinh thái.
Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với moọt nhân tố sinh thái nhất định.
Giới hạn của sinh vật đối với caực nhân tố sinh thái.
Giới hạn chũu ủửùng của cơ thể sinh vật đối với caực nhân tố sinh thái nhất định.
A.
B.
C.
D.
Caõu 2 : Baống kieỏn thửực vửứa ủửụùc tỡm hieồu em haừy duứng cuùm tửứ hoaởc tửứ ủie�n vaứo choồ troỏng trong caõu dửụựi ủaõy sao cho ủuựng vụựi noọi dung ve� caực nhaõn toỏ sinh thaựi
Nhaõn toỏ sinh thaựi laứ nhửừng ............ cuỷa moõi trửụứng taực ủoọng tụựi sinh vaọt.
Nhaõn toỏ sinh thaựi ủửụùc chia laứm 2 nhoựm: Nhoựm nhaõn toỏ sinh thaựi.........vaứ nhoựm nhaõn toỏ sinh thaựi..........
Nhoựm nhaõn toỏ sinh thaựi hửừu sinh go�m nhaõn toỏ sinh thaựi ............. vaứ nhaõn toỏ sinh thaựi ......................
yếu tố
vô sinh
hữu sinh
con người
các sinh vật khác
O
50C
420C
300C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
Điểm cực thuận
t0C
Mức độ sinh trưởng
HƯỚNG DẪN VẼ SƠ ĐỒ GIỚI HẠN SINH THÁI
Cá rô phi ở Việt Nam ( có giới hạn nhiệt độ từ 5 0C đến 42 0C , trong đó điểm cực thuận là 30 0C ) .
Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi
ở Việt Nam .
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Học bài
Làm bài tập: 1, 4/ trang 121
Đọc bài 42 / trang 122 - 123 -124
? Á�nh sáng có ảnh hưởng đến thực vật và động vật như thế nào ?
DẶN DÒ
Cảm ơn thầycô và các em
BÀI 41 :
--------*---------*-----------*---------
I. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT :
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI .
- Môi trường sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh sinh vật.
-Có 4 loại môi trường chủ yếu : môi trường nước , môi trường trong đất , môi trường trên mặt đất - không khí ( môi trường tr�n cạn ) , môi trường sinh vật .
II. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI CỦA MÔI TRƯỜNG :
- Là những yếu tố của môi trường tác động lên cơ thểsinh vật .
- Có 2 nhóm nhân tố sinh thái :
+Nhóm nhân tố sinh thái vô sinh
+Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh : nhân tố con người và các nhân tố sinh vật khác
III. GIỚI HẠN SINH THÁI :
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định.
Ví dụ: giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt nam ( hình 41.2 sgk)
- Các nhân tố sinh thái thay đổi theo từng môi trường và thời gian