Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

TỚI DỰ GIỜ SINH HỌC 9
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM
GIáO VIÊN :TRầN THANH THUỷ

phần II
SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG
Chương I: SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG

Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


phá rừng
Đất
Săn bắn
Mưa
Nhiệt độ
Không khí
Thú dữ
ánh sáng
Có những yếu tố nào tác động lên thỏ rừng ?
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


Vậy môi trường sống của sinh vật là gì?
Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Bảng 41.1
Quan sát tranh điền nội dung thích hợp vào bảng 41.1
Trong đất
Trong nước
Mặtđất-không khí
Sinh vật
Mặtđất-không khí
Mặtđất-không khí
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Qua bảng môi trường sống của sinh vật- Em hãy cho biết có những loại môi trường sống chủ yếu nào ?
TRONG ĐẤT
TRONG NƯỚC
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
SINH VẬT
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
MẶT ĐẤT -KHÔNG KHÍ
Có 4 loại môi trường chủ yếu:
- Môi trường mặt đất- không khí
-Môi trường trong đất
-Môi trường sinh vật
-Môi trường trong nước
Bài 41.MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
I.Môi trường sống của sinh vật
H41.1.Các môi trường sống của sinh vật
1
4
4
3
2
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Có 4 loại môi trường chủ yếu:
- Môi trường mặt đất- không khí
-Môi trường trong đất
-Môi trường sinh vật
-Môi trường trong nước
Vậy thì cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi nào ?
* Cơ thể sinh vật được coi là môi trường sống khi chúng là nơi ở, nơi lấy thức ăn, nước uống của các sinh vật khác.
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
1/ Nhân tố sinh thái là gì ?
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
Hãy sắp xếp các nhân tố đó váo bảng 41.2 SGK
Mức độ ngập nước
Ánh sáng
Độ ẩm không khí
Gió thổi
Phá rừng
Săn bắt
Động vật ăn thịt
Trồng rừng
Vi khuẩn
Thú dữ
Thực vật
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
Phá rừng
Thú dữ
Vi khuẩn
Trồng rừng
Ánh sáng
Mức độ ngập nước
Độ ẩm không khí
Săn bắt
Động vật ăn thịt
Gió thổi
Thực vật
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
2/ Có mấy nhóm nhân tố sinh thái ?
*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm
- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá…)
-Nhóm nhân tố hữu sinh:
+Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật.
+Nhân tố con người
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm
- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá…)
-Nhóm nhân tố hữu sinh:
+Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật.
+Nhân tố con người
Tại sao con người được tách ra thành một nhóm nhân tố sinh thái riêng ?
Vì hoạt động của con người khác với các sinh vật khác. Con người có trí tuệ nên bên cạnh việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, con người còn góp phần cải tạo thiên
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
Quan sát các bức tranh sau để thấy được những hoạt động của con người tác động vào môi trường ?
Gây ô nhiễm môi truờng
Khí thải, tiếng ồn
Chặt, đốt rừng
Vớt dầu tràn trả lại môi trường sống cho sinh vật
Đắp đập ngăn lũ, tạo năng lượng sạch
Hãy cho biết những tác động của con người vào môi trường ?
-Tác động tích cực:xây dựng,bảo vệ, cải tạo môi trường.
-Tác động tiêu cực: tàn phá ,gây ô nhiễm môi trường,khai thác môi trường một cách cạn kiệt
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm
- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá…)
-Nhóm nhân tố hữu sinh:
+Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật.
+Nhân tố con người
Thảo luận nhóm
? Em h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sau :
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ) , ánh sáng mặt trời chiếu trên mặt đất thay đổi như thế nào ?
+ Cường độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
2. ở nước ta ,độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi cña c¸c nh©n tè sinh th¸i trªn?

-Các nhân tố sinh thái tác động lên sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gian
Bài 41: Môi trường và các nhân tố sinh thái
I/ Môi trường sống của sinh vật:


II /Các nhân tố sinh thái :
III/Giới hạn sinh thái
50 C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá Rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
*
- Cá rô phi ở Việt Nam sống và phát triển ở nhiệt độ nào?
+ Từ 5oC tới 42oC.
- Nhiệt độ nào cá rô phi sinh trưởng và phát triển thuận lợi nhất?
+ 30oC
- Tại sao trên 5oC và dưới 42oC thì cá rô phi sẽ chết?
+ Vì quá giới hạn chịu đựng của cá.
* Giới hạn sinh thái là gì?
Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
Cá chép Việt Nam chết ở nhiệt độ dưới 2o C và trên 44oC, phát triển thuận lợi nhất ở 28oC.?
- Nhận xét về giới hạn sinh thái của mỗi loài sinh vật?
- Cá rô phi và cá chép loài nào có giới hạn sinh thái rộng hơn? Loài nào có vùng phân bố rộng?
Môi trường và các nhân tố sinh thái
Môi trường sống của sinh vật
Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật,bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Có 4 loại môi trường chủ yếu:
-Môi trường mặt đất
- không khí
-Môi trường trong đất
-Môi trường sinh vật
-Môi trường trong nước
Các nhân tố sinh thái
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến sinh vật.
*Các nhân tố sinh thái được chia thành hai nhóm
- Nhóm nhân tố vô sinh( ánh sáng, nhiệt độ, đá…)
-Nhóm nhân tố hữu sinh:
+Nhân tố sinh vật:VSV,thực vật, động vật.
+Nhân tố con người
Giới hạn sinh thái
Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1
Chọn câu trả lời đúng ?
Môi trường sống của GIUN đất là ?
a. Trong đất
c. Sinh vật
b. Trên mặt đất-không khí
d. Cả a, b,c đúng
Yêú tố ánh sáng thuộc nhóm nhân tố sinh thái
b.Vô sinh
Câu 2
c. Hữu cơ
a.Hữu sinh
d. Vô cơ
Xương rồng sa mạc có giới hạn nhiệt độ từ 0 đến 560c, điểm cực thuận là 320c, giới hạn dưới của xương rồng là :
a. Dưới 560c b. Dưới 320c
Câu 3
c. Dưới 50c
d. Dưới 00c
* HÃY CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT TRONG CÂU SAU ĐÂY :
CÂU HỎI : Vi khuẩn suối nước nóng có giới hạn nhiệt độ từ 00C ? 900C , có nghĩa là :
A .Giới hạn dưới là 900C , giới hạn trên là O0C.
B . Giới hạn trên là 900C , giới hạn dưới là 00C .
C . Ở nhiệt độ -50C và 950C vi khuẩn đã chết .
D . Cả 2 câu B , C đều đúng .
O
Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK.
Làm bài tập số 2, 4 (sgk-Trg 121)
Tìm hiểu bài “ ¶nh hưởng của ánh sáng lên đời sống sinh vật”
 Kẻ bảng 42.1 vào vở BT.
Hướng dẫn về nhà
Chúc các em chăm ngoan
học giỏi. Chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe hạnh Phúc !