Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI
GV: Nguyễn Đức Toàn
Môn : Sinh học 9
Ánh sáng, nhiệt độ,
CO2 , O2
Nước
Đất
TV, DV
Con người
Vi sinh vật
K/n: Môi trường là nơi sống của sinh vật, bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng. Tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên sự sống, phát triển và sinh sản của sinh vật.
Môi trường nước
MT trên mặt đất và không khí
MT trong đất
MT sinh vật
Hình 41.1. Các môi trường sống của sinh vật
Cây hoa hồng
Đất- không khí
Sán lá gan
Sinh vật
Cá chép
Trong đất
Giun đất
Cây hoa hồng
Sán lá gan
Cá chép
Giun đất
Nước
- Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động tới sinh vật.
Ánh sáng, nhiệt độ,
CO2 , O2
Nước
Đất
TV, DV
Con người
Vi sinh vật
Hãy quan sát các hình ảnh trên rồi thảo luận nhóm lựa chọn và sắp xếp các nhân tố sinh thái theo từng nhóm vào bảng 41.2
Ánh sáng
Đồi dốc
Nước
Cháy rừng
Rác thải
Rừng trồng, cày bừa
Cá
Khỉ
Giun đất
KHỈ
ÁNH SÁNG
GIUN D?T
CHÁY RỪNG
RÁC THẢI
RỪNG TRỒNG
CÁ
ĐỒI DỐC
NƯỚC
CÀY BỪA
Cải tạo đất
Trồng cây gây rừng
Đốt rừng
Chặt phá rừng
Bảo vệ
Cải tạo đất
Trồng cây gây rừng
Gây ô nhiễm môi trường
Đốt rừng
Săn bắn
Chặt phá rừng
Đốt phá rừng
1. Trong một ngày (từ sáng tới tối ), ánh sáng mặt trời thay đổi như thế nào ?
2. ở nước ta, độ dài ngày vào mùa hè và mùa đông có gì khác nhau ?
+ Độ dài ngày thay đổi theo mùa : mùa hè có ngày dài hơn mùa đông.
+ Cường độ ánh sáng tăng dần từ sáng tới trưa và sau đó giảm dần vào buổi chiều cho đến tối.
3. Sự thay đổi nhiệt độ trong một năm diễn ra như thế nào ?
+ Trong năm nhiệt độ thay đổi theo mùa: mùa hè nhiệt độ không khí cao, mùa thu mát mẻ, mùa đông nhiệt độ thấp, mùa xuân ấm áp.
Em có nhận xét gì về sự thay đổi của các nhân tố sinh thái?
- Các nhân tố sinh thái tác động lên cơ thể sinh vật thay đổi theo từng môi trường và thời gian.
50 C
Điểm gây chết
Điểm gây chết
420 C
Điểm cực thuận
Giới hạn chịu đựng
Hình 41.2 . Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở Việt Nam
Khoảng thuận lợi
t0 C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
300C
- Giới hạn sinh thái là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định
420C
50C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Khoảng thuận lợi
300C
440C
20C
Giới hạn dưới
Giới hạn trên
Khoảng thuận lợi
280C
Cá rô phi
Cá chép
Cá Chép có giới hạn sinh thái rộng hơn, nên có vùng phân bố rộng
Mỗi loài sinh vật đều có giới hạn sin thái riêng đối với từng nhân tố sinh thái
Vậy nắm được ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái và giới hạn sinh thái của sinh vật điều này có ý nghĩa gì?
Đề trong sản xuất nông nghiệp nên cần gieo trồng đúng thời vụ, khi khoanh vùng nông, lâm, ngư nghiệp cần xác điều kiện đất đai, khí hậu tại vùng đó có phù hợp với giới hạn sinh thái của giống cây trồng vật nuôi đó không.
VD: cây cao su chỉ thích hợp với đất đỏ bazan ở miền trung, Nam trung bộ, Ruồi nhà có phân bố rất rộng
Em hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Bài tập
a. Nguồn thức ăn cung cấp cho sinh vật.
b. Các yếu tố khí hậu tác động lên sinh vật.
c. Tập hợp các yếu tố bao quanh sinh vật.
d. Các yếu tố về nhiệt độ, độ ẩm.
1. Môi trường là:
Bài tập
Em hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với 1 nhân tố sinh thái nhất định.
Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với các nhân tố sinh thái nhất định.
A
B
C
2. Giới hạn sinh thái là:
Nhân tố sinh thái là những của môi trường tác động tới sinh vật. Các nhân tố sinh thái được chia làm 2 nhóm: và . Nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh bao gồm nhân tố sinh thái và nhân tố sinh thái
3. Chọn các cụm từ thích hợp điền vào ô trống
.1.
yếu tố
...2...........
nhóm nhân tố vô sinh
nhóm nhân tố hữu sinh
...3....
con người
sinh vật khác.
.4.
..5..
Bài tập
DẶN DÒ
+ Học bài, trả lời các câu hỏi và làm bài tập 2, 3, 4 SGK/121
+ Ôn lại kiến thức sinh thái thực vật lớp 6 để tiết tới học bài: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sống thực vật.

+ Kẻ sẵn bảng 42.1 vào vở .
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH.