Bài 41. Môi trường và các nhân tố sinh thái

10
* TRƯỜNG THCS VÕ THỊ SÁU TP CÀ MAU*
Giáo viên: Nguyễn Văn Cường
Chào mừng quý thầy cô và các em đến với tiết dạy với chủ đề:

Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC BIỆN PHÁP GIẢM Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
XIN MỜI CÁC EM CÙNG THEO DÕI ĐOẠN PHIM SAU ĐÂY
Clip 1: Lịch sử hình thành trái đất
Clip 2: Sự nóng lên của trái đất
Ô NHIỄM
MÔI TRƯỜNG
LÀ GÌ?
Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm tiêu chuẩn môi trường. Chất gây ô nhiễm là những nhân tố làm cho môi trường trở thành độc hại. Thông thường tiêu chuẩn môi trường là những chuẩn mực, giới hạn cho phép được quy định dùng làm căn cứ để quản lí môi trường.
Sự ô nhiễm môi trường có thể là hậu  quả của các hoạt động tự nhiên, như hoạt động núi lửa, bão lũ, …. hoặc các hoạt động do con người thực hiện trong công nghiệp, giao thông và trong sinh hoạt.
Ô nhiễm môi trường do những hoạt đông chủ yếu nào?
Hoạt động chủ yếu là:
+ Do con người
+ Do tự nhiên
Núi lửa phun trào
Động đất
Bão cát
Lỡ tuyết
Lũ lụt
DO HOẠT ĐỘNG CỦA TỰ NHIÊN
Công nghiệp
Dầu khí
Đô thị hoá
Đun nấu trong gia đình
Hút thuốc lá
Phương tiện giao thông
DO HOẠT ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI (chủ yếu)
Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm.
1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
4. Ô nhiễm do các chất thải rắn
5. Ô nhiễm do vi sinh vật gây bệnh
3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ
Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường
Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
Ô nhiễm do các chất phóng xạ
Do các
chất thải rắn

Do sinh vật
gây bệnh

Nhóm 1
HOÁ HỌC
Nhóm 2
SINH HỌC
Nhóm 4
CÔNG NGHỆ
Nhóm 5
NHÓM CHUNG
PHẦN THẢO LUẬN THEO NHÓM
Tích hợp các môn: Sinh, Hoá, Sử, Công nghệ
Nhóm 3
LỊCH SỬ
NHÓM 1: THEO DÕI VÀ THẢO LUẬN CÁC CÂU HỎI SAU:
1/ Ô nhiễm không khí là gì ?
2/ Thực trạng ô nhiễm không khí do các hoạt động nào?
3/ Nguyên nhân và hậu quả?
Nhóm 1
Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Các khí thải từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt gây nên ô nhiễm bầu không khí.
Ô nhiễm không khí là sự có mặt một chất lạ (như khói chứa bụi, các chất hóa học ...) hoặc một sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho không khí không sạch, gây ra sự tỏa mùi, có mùi khó chịu, giảm tầm nhìn xa do khói bụi.
Nhóm 1
Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Thực trạng
Các phương tiện giao thông
Cháy rừng - sinh hoat
Nhóm 1
Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Thực trạng :
Hoạt đông sản xuất công nghiệp
Ô nhiễm không khí
Nhóm 1
Các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt
Nguyên nhân - Hậu quả
Đất bạc mầu
Ung thư phổi
Mưa axit
Thủng tầng ÔZôn
Hiệu ứng nhà kính
Băng tan
NHÓM 2: THEO DÕI VÀ THẢO LUẬN CÁC CÂU HỎI SAU:
1/ Ô nhiễm hoá chất bảo vệ thực vật và hoá chất là gì?
2/ Mô tả con đường phát tán các loại hoá chất đó?
3/ Nêu tác hại của hoá chất bảo vệ thực vật đối với con người?
Thuốc diệt nấm
Thuốc diệt cỏ
Thuốc trừ sâu
Thuốc bảo vệ thực vật và hoá chất tác động đến môi trường nó tích tụ trong đất, nước, gây thay đổi tính chất và thành phần đất, của nước gây hại cho con người và sinh vật .
Nhóm 2
Con đường phát tán các hóa chất bảo vệ thực vật
Và chất độc hóa học trong tự nhiên
Tích tụ trong hồ,ao, sông
Tích tụ trong đại dương
Nhóm 2
Con đường phát tán các hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học.
Nhóm 2
Nguyên nhân - Hậu quả
Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
Nhóm 2
Nguyên nhân - Hậu quả
Hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học
Ung thư da
NHÓM 3: THEO DÕI VÀ THẢO LUẬN CÁC CÂU HỎI SAU:
1/ Nguồn gốc của ô nhiễm chất phóng xạ từ đâu?
2/ Lịch sử các cuộc chiến tranh bằng vũ khí hạt nhân và chiến tranh ở Việt Nam?
3/ Hậu quả của ô nhiễm chất phóng xạ đối với đời sống con người và động vật?
Ô nhiêm do chất phóng xạ
Khai thác urannium
Nhà máy điện hạt nhân
Nổ hạt nhân
Nguồn gốc gây ô nhiễm phóng xạ
Nhóm 3
Thử vũ khí hạt nhân
Nhóm 3
Ô nhiêm do chất phóng xạ
Ô nhiễm do chất phóng xạ
Hậu quả
Nhóm 3
Nạn nhân của chất độc đioxin
NHÓM 4: THEO DÕI VÀ THẢO LUẬN CÁC CÂU HỎI SAU:
1/ Chất thải rắn có từ những hoạt động chủ yếu nào?
2/ Kể tên các dạng chất thải rắn mà em biết?
Chất thải rắn
có từ những
hoạt động sau:
Gia đình
Công nghiệp
Nông nghiệp
Xây dựng
Khoáng sản
Y tế
Ô nhiễm do các chất thải rắn
Nhóm 4
Ô nhiễm do các chất thải rắn
Thực trạng chất thải rắn
Thế nào là dạng chất thải rắn ?
Là những chất khó phân huỷ trong tự nhiên: Cao su, nhựa, giấy, kim loại, thuỷ tinh, đất, đá, ….
Nhóm 4
Ô nhiễm do các chất thải rắn
Nhóm 4
Ô nhiễm do các chất thải rắn
Các chất thải gây ô nhiễm em gặp ở nơi ở và trên đường đến trường
Túi nilong do sinh hoạt
Gạch ngói
Nhóm 4
NHÓM 5: THEO DÕI HÌNH ẢNH VÀ TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI:
1/ Nguồn gốc của các vi sinh vật gây bệnh có từ đâu?
2/ Nguyên nhân của bệnh giun sán kí sinh và bệnh tả, lị?
3/ Cách phòng tránh bệnh sốt rét?
Sinh vật gây bệnh có nguồn gốc từ đâu?
Từ các chất thải không được
thu gom và xử lí đúng cách.
Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh
Nhóm 5
Muỗi đốt là nguyên nhân dẫn đến bệnh sốt rét.
Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh
Hậu quả
Nhóm 5
Nhóm 5
XIN MỜI CÁC EM CÙNG THEO DÕI ĐOẠN PHIM SAU ĐÂY
Clip 3: Ô nhiễm môi trường
Clip 4: Hậu quả của ô nhiễm môi trường

Kết luận: Có nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm do thải các chất độc vào bầu khí quyển, ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật và hoá chất độc, ô nhiễm do các chất phóng xạ, ô nhiễm do các chất thải lỏng và rắn, ô nhiễm do các tác nhân sinh học…
Ô nhiễm môi trường chủ yếu do hoạt động của con người gây ra như: việc đốt cháy nhiên liệu (Củi, than, dầu mỏ, khí đốt…) trong công nghiệp, giao thông vận tải và đun nấu...và do một số hoạt động của tự nhiên như : Núi lửa, lũ lụt …
Các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt nấm.. Dùng không đúng cách và dùng quá liều lượng sẽ có tác động bất lợi tới toàn bộ hệ sinh thái và ảnh hưởng tới sức khoẻ của con người.
Ô nhiễm môi trường tạo điều kiện cho nhiều loại sinh vật gây bệnh cho con người và động vật phát triển. Mỗi người cần phải tích cực chống ô nhiễm môi trường để phòng bệnh.
XIN MỜI CÁC EM CÙNG THEO DÕI ĐOẠN PHIM SAU ĐÂY
Clip 5: Hãy bảo vệ môi trường
Quan sát các hình sau:
Sử dụng năng lượng gió
Sử dụng nguồn năng lượng mặt trời
Hạn chế ô nhiễm không khí:
Trồng cây xanh
Lắp đặt thiết bị lọc khí
Xe có khói thải đạt
tiêu chuẩn môi trường
Sử dụng nghệ mới , năng lượng sạch
Xe sử dụng
năng lượng mặt trời
Xe điện
Xe đạp
Hạn chế ô nhiễm không khí
Ô nhiễm nguồn nước:
Nước thải từ các nhà máy
Những biện pháp hạn chế ô nhiễm nguồn nước:
Tạo bể lắng và lọc nước thải từ các khu công nghiệp và khu dân cư thông qua các hệ thống xử lí cơ học, hoá học và sinh học.
Nước thải sinh hoạt
Ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật.
sử dụng hoá chất trong chế biến thực thẩm.
Hạn chế phun thuốc bảo vệ thực vật.
Hạn chế ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật.
? Nêu các biện pháp làm hạn chế ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật ?
Trồng rau sạch.
Hạn chế ô nhiễm do thuốc bảo vệ thực vật.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng, đúng quy cách.
Sử dụng thiên địch để loại trừ sâu hại cây trồng
ô nhiễm do chất thải rắn.
Biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường do các chất thải rắn?
Xây dựng nhà máy xử lí rác
Chôn lấp và đốt rác một cách khoa học
Ô nhiễm do chất thải rắn.
?
Hạn chế ô nhiễm do chất thải rắn.
Thu gom chất thải rắn
Phân loại các rác thải rắn để xử lí như để tái chế, đốt ... một cách hợp lí.
Bảng 55. Các biện pháp hạn chế ô nhiễm
a, b, d,e g, i, k, l, m, o
c, d, e, g, i, k, l, m, o
g, k, l, n
d, e, g, h, k,
l, m
g, k, l,n
c, d, e, g, k, l, m, n
g, k
g, i, k, o, p
- Lắp đặt các thiết bị lọc khí cho các nhà máy.
- Sử dụng nhiều năng lượng mới không sinh ra khí thải(năng lượng gió, mặt trời).
- Tạo bể lắng và lọc nước thải.
- Xây dựng nhà máy xử lí rác.
- Chôn lấp và đốt cháy rác một cách khoa học.
- Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học để dự báo và tìm biện pháp phòng tránh.
- Xây dựng thêm nhà máy tái chế chất thải thành các nguyên liệu, đồ dùng.
- Xây dựng công viên cây xanh, trồng cây.
- Giáo dục để nâng cao ý thức cho mọi người.
- Xây dựng nơi quản lí thật chặt chẽ các chất gây ô nhiễm cao.
- Kết hợp ủ phân động vật trước khi sử dụng để sản xuất khí sinh học.
- Sản xuất lương thực và thực phẩm an toàn.
- Xây dựng nhà máy, xí nghiệp…ở xa khu dân cư.
- Hạn chế gây tiếng ồn của các phương tiện giao thông.
Biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường:
Là học sinh các em cần phải làm gì để góp phần phòng chống ô nhiễm?
Bác Hồ với tết trồng cây năm 1961

Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây.
Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người
KIỂM TRA KIẾN THỨC VÀ ĐÁNH GIÁ
Câu 1
Câu 2
Câu 3
Câu 4
Câu 5
Câu 6
Câu 1: Chất khí nào sau đây không gây hại cho cơ thể con người?

a. NO b. O2 c. CO2 d. SO2


Câu 2: Nguyên nhân nào là chủ yếu gây ô nhiễm môi trường?

a. Núi lửa. b. Động đất
c. Lũ lụt d. Hoạt động của con người
Câu 3: Đứng trước sự suy giảm tài nguyên và ô nhiễm môi trường, hoạt động nào của con người là bất hợp pháp?
a. Khai thác hợp lí tài nguyên
b. Bảo tồn các hệ sinh thái trên trái đất
c. Tái sử dụng và tái chế các dạng tài nguyên không tái sinh
d. Các nhà máy, xí nghiệp thải các chất thải ra môi trường xung quanh

Câu 4: Những loại chất thải nào sau đây thuộc chất thải rắn?
a. Bao ni lông, chai lọ nhựa, thủy tinh, giấy
b. Khai thác dầu mỏ, khí đốt
c. Nhiệt từ các nguồn nước nóng
d. Vi khuẩn, khí mêtan, Hiđrô
Câu 5: Hoạt động nào của con người ở vùng ven biển không gây ô nhiễm môi trường?
a. Khai thác dầu mỏ, khí đốt
b. Sử dụng dầu mỏ, khí đốt
c. Trồng và phục hồi rừng ngập mặn
d. Khai thác và hủy hoại các rặng san hô

Câu 6: Môi trường nào dễ bị ô nhiễm nhất và phổ biến nhất?
a. Môi trường không khí
b. Môi trường đất
c. Môi trường nước
d. Môi trường sinh vật
10
* TRƯỜNG THCS VÕ THỊ SÁU TP CÀ MAU*
Bài học đến đây là kết thúc
Xin chào và chúc sức khoẻ quý
thầy cô và các em!