Bài 4. Những câu hát than thân

KIỂM TRA BÀI CŨ

Em hãy đọc thuộc lòng một trong hai bài ca dao về tình yêu quê hương, đất nước, con người đã học và nêu nội dung, nghệ thuật của bài ca dao đó?
Ca dao về tình cảm gia đình
Ca dao về tình yêu quê hương, đất nước ...
Tiết 13
NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
Văn bản
Bài 2:
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phả đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữ trời,
Dầu kêu ra máu biết người nào nghe.

Bài 3:
Thân em như trái bần trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phả đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữ trời,
Dầu kêu ra máu biết người nào nghe.
Bài 2:
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phả đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữ trời,
Dầu kêu ra máu biết người nào nghe.
Hình ảnh ẩn dụ
Con tằm
Con kiến
Con hạc
Con cuốc

Chỉ kiếp
người suốt
đời bị
người khác
bòn rút hết
sức lực


Chỉ thân
phận nhỏ
bé suốt
đời khó
nhọc, vất
vả mà văn
nghèo khó


Chỉ những
người lao
động suốt
đời phiêu bạt
với những
cố gắng
vô vọng.



Là chỉ những
người thấp
cổ bé họng,
có nỗi oan
trái không
được lẽ
công bằng
nào soi tỏ.


Bài 3:
Thân em như trái bần trôi,
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
Một số bài ca dao - dân ca có nội dung tương tự
* Thân em như tấm lụa đào,
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.
* Thân em như củ ấu gai,
Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen
* Thân em như hạt mưa sa,
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.
* Thân em như miếng cau khô,
Người thanh tham mỏng, kẻ thô tham dày.
* Thân em như hạt mưa rào,
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
* Thân em như ớt chín cây,
Càng tươi ngoài vỏ càng cay trong lòng.
* Thân em như giếng giữa đàng,
Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân.
* Thân em như thể cánh bèo,
Ngược xuôi xuôi ngược theo chiều nước trôi.
3. Tổng kết
Nghệ thuật:
- Sử dụng cách nói quen thuộc: Thân cò, con cò, thân em…
Sử dụng thành ngữ: gió dập sóng dồi…
Sử dụng các so sánh, ẩn dụ, tượng trưng, phóng đại, điệp từ ngữ…

b) Nội dung:
* Ý nghĩa của các văn bản:
Một khía cạnh làm nên giá trị của ca dao là thể hiện tinh thần nhân đạo, cảm thông, chia sẻ với những con người gặp cảnh ngộ đắng cay, khổ cực.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Sưu tầm, phân loại và học thuộc một số bài ca dao than thân.
Viết cảm nhận về một bài ca dao than thân khiến em cảm động nhất.
Soạn bài: Đại từ và Luyện tập tạo lập văn bản.
Cảm ơn quý thầy cô
và các em học sinh!