Bài 4. Những câu hát than thân

Giáo án ngữ văn7
Người thực hiện:
D?ng Thựy Trang
Trường THCS Nguy?n Van Linh
Kính chào quý thầy cô giáo và các em học sinh!


Em hãy nêu ý nghĩa của chùm ca dao nói về tình yêu quê hương đất nước, con người. Và chứng minh bằng một bài ca dao mà em thích nhất về chủ đề này.
Đền Ngọc Sơn
Đài Nghiên
Cầu Thê Húc
Tháp Bút

VD: Bài 1: Bằng hình thức đối đáp, nhân dân ta thể hiện niềm tự hào về những nét độc đáo về địa lí, văn hóa, lịch sử,…của đất nước, con người.
 Nhắc nhở con, cháu phải biết trân trọng giữ gìn, trùng tu và tôn tạo.
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I/ Đọc-Tìm hiểu chú thích:
1. Đọc:

Hướng dẫn đọc:
Đọc to, rõ, ngừng nghỉ đúng nơi, đúng chỗ, đúng nhịp. Chú ý nhấn mạnh các từ ngữ thể hiện cảm xúc.
2.Chú thích: Giải từ khó: SGK/48-49
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I.Đọc- Tìm hiểu chú thích:
Đọc:
2.Chú thích:
3. Nhan đề: Nhöõng caâu haùt than thaân theå hieän noãi nieàm taâm söï cuûa taàng lôùp bình daân, neâu leân hieän thöïc ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng döôùi cheá ñoä cuõ.
2. Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữa trời,
Dầu kêu ra máu có người nào nghe.
Nước non lận đận một mình
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con ?
3. Thân em như trái bần trôi
Gío dập sóng dồi biết tấp vào đâu.
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
Bài 2: Nói về thân phận con tằm, kiến, hạc, cuốc
Bài 3: Nói về thân phận trái bần
Nói về những thân phận bé mọn, cay đắng trong xã hội
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
2. Bài ca dao 2:
I.Đọc- Tìm hiểu chú thích:
Đọc:
2.Chú thích:
3. Nhan đề:
Đọc- Tìm hiểu văn bản:
2. Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
Thương thay lũ kiến li ti,
Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi.
Thương thay hạc lánh đường mây,
Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi.
Thương thay con cuốc giữa trời,
Dầu kêu ra máu có người nào nghe.
Thảo luận nhóm:
T×m nh÷ng h×nh ¶nh Èn dô trong bµi ca dao vµ nªu ý nghÜa cña nã?
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
Chim Đỗ Quyên (Cuốc, Quốc)
Hình ảnh ẩn dụ
Con cò
Con kiến
Con hạc
Con cuốc
th­¬ng cho th©n phËn suèt ®êi bÞ kÎ kh¸c bßn rót søc lùc
thương cho thân phận thấp cổ bé họng, có nỗi khổ đau oan trái không được lẽ công bằng nào soi tỏ
thương cho cuộc đời phiêu bạt,lận đận và những cố gắng vô vọng của người lao động
thương cho nỗi khổ của những thân phận nhỏ nhoi suốt đời xuôi ngược vất vả làm lụng mà vẫn nghèo khó
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
II. D?c- Tỡm hi?u van b?n:


Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I/ Đọc-Tìm hiểu chú thích:
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
2. Bài ca dao 2:
Bằng hình th?c ngh? thu?t di?p t? ng?, c�c hình ảnh ẩn dụ đã cho ta thấy nỗi khổ nhiều bề của người lao động bị áp bức, bóc lột, chịu nhiều oan trái.
II. D?c- Tỡm hi?u van b?n:
1/ B�i 2:
2/ B�i 3:


Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I/ Đọc-Tìm hiểu chú thích:
3. Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu.

Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
3. Bài ca dao 3:
-Th�nh ng? : "Giĩ d?p sĩng d?i"
_ So s�nh:Ví ngu?i ph? n? nhu tr�i b?n.
? G?i li�n tu?ng d?n sĩng giĩ cu?c d?i: s? ph?n chìm n?i, l�nh d�nh, vơ d?nh c?a ngu?i ph? n? trong x� h?i phong ki?n.
4.Nghệ thuật:
-Sử dụng các so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, tượng trưng, phóng đại, điệp từ ngữ .
-Sử dụng thành ngữ; cụm từ mang tính truyền thống( thương thay, thân em,…)



Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
II. D?c- Tỡm hi?u van b?n:
3. í nghia van b?n:
M?t khớa c?nh l�m nờn giỏ tr? c?a ca dao l� th? hi?n tinh th?n nhõn d?o, c?m thụng, chia s? v?i nh?ng con ngu?i g?p c?nh ng? d?ng cay, kh? c?c


Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I/ Đọc-Tìm hiểu chú thích:
II. D?c- Tỡm hi?u van b?n:
III. Luy?n t?p:


Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
I/ Đọc-Tìm hiểu chú thích:


Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
Bài tập 1:
-Nội dung:Đều nói về thân phận con người trong xã hội cũ, vừa than thân,vừa mang ý nghĩa phản kháng.
_ Nghệ thuật:Thể lục bát, âm điệu buồn thương, đau xót, sử dụng hình ảnh ẩn dụ quen thuộc.
"Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy sáo măng
Có sáo thì sáo nước trong
Đừng sáo nước đục dau lòng cò con"
"Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng, tiếng khóc nỉ non"
Tiết 13 : NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ:
Đối với bài học ở tiết học này:
Sưu tầm, phân loại và học thuộc lòng một số bài ca dao than thân( lưu ý: bài đọc thêm).
Viết và cảm nhận về bài ca dao than thân khiến em cảm động nhất.
Đối với bài học ở tiết học sau:
+Soạn thật chu đáo văn bản: Những câu hát châm biếm.
+Luyện đọc diễn cảm các bài ca dao ấy.


Cảm ơn quý thầy cô về dự giờ!
Chúc quý thầy cô luôn vui khỏe!