Bài 4. Đại từ

Tiết 59: văn bản
ánh trăng
(Nguyễn Duy)



- Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ.
- Sinh năm 1948.
- Quê: ở làng Quảng Xá - Đông Vệ - Thanh Hoá.
- Là nhà thơ- chiến sĩ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
Bố cục: 3 phần
Phần1: 2 khổ thơ đầu
Hình ảnh vầng trăng trong quá khứ.
Phần 2: 3 khổ thơ tiếp theo
Vầng trăng trong hiện tại.
Phần 3: Khổ cuối
Vầng trăng trong suy tưởng.




Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ
Hồi nhỏ với đồng
với sông
với bể

Trưởng thành: ở rừng
vầng trăng

Nghệ thuật: Phép liệt kê + điệp từ "với", nhân hoá, từ láy, so sánh.
Giữa trăng và người gắn bó thân thiết.
Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ

Trần trụi với thiên nhiên
hồn nhiên như cây cỏ
ngỡ không bao giờ quên
cái vầng trăng tình nghĩa
1. Vầng trăng với tác giả trong quá khứ.
Quá khứ:
+ với đồng
+ Với sông
+ với bể
+ với rừng
+ với trăng
Hiện tại
+ ở thành phố
+ quen ánh điện
+ cửa gương
+ phòng buyn - đinh
Cuộc sống gian khổ nhưng gắn bó với trăng
Cuộc sống đầy đủ, tiện nghi, sung túc.
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn - đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương
vầng trăng đi qua ngõ
như người dưng qua đường
Thình lình đèn điện tắt
phòng buyn - đinh tối om
vội bật tung cửa sổ
đột ngột vầng trăng tròn
Ngửa mặt lên nhìn mặt
có cái gì rưng rưng
như là đồng là bể
như là sông là rừng
Nghệ thuật: Nhân hoá, so sánh, động từ, từ láy..
Nhấn mạnh sự vô tình, quên lãng của tác giả với trăng, trăng gợi nỗi nhớ về những kỷ niệm cho nhà thơ.
Trăng cứ tròn vành vạnh
kể chi người vô tình
ánh trăng im phăng phắc
đủ cho ta giật mình.
Nghệ thuật: đối lập, từ láy, nhõn húa
Trăng là biểu tượng của quá khứ đẹp đẽ, nhân chứng cho tình nghĩa thuỷ chung, là lời nhắc nhở nghiêm khắc con người đừng lãng quên quá khứ.
V. Luyện tập:
HS th?o lu?n nhúm l?n 3p: Đọc "ánh trăng" em cảm nhận được điều gì về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và những giá trị truyền thống tốt đẹp trong cuộc sống?
- Thiên nhiên không thể thiếu trong đời sống của con người.
Cuộc sống hiện đại không thể quên truyền thống.
- Phản bội truyền thống là con người phản bội chính mình.