Bài 38. Thực hành: Tập dượt thao tác giao phấn

SINH HỌC 9
Giáo viên : Huỳnh Thị Ngọc Cẩm
Tiết 41 – Bài 38:
THỰC HÀNH
TẬP DƯỢT THAO TÁC GIAO PHẤN
A/ MỤC TIÊU;
HS phải nắm được các thao tác giao phấn ở cây tự thụ phấn và cây giao phấn
Củng cố kiến thức về lai giống


B/ CHUẨN BỊ:
Tranh mô tả các thao tác lai giống lúa hoặc ngô, dừa, bưởi …
Kéo, kẹp nhỏ, bao cách ly, ghim, cọc cắm, nhãn ghi công thức lai.
I. QUAN SÁT CÁC THAO TÁC LAI GIỐNG LÚA, NGÔ, DỪA HOẶC BƯỞI
Điền vào phiếu học tập theo bảng sau:
1. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở LÚA
1. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở LÚA
Quan sát hình + đọc thông tin mô tả các thao tác lai giống lúa bằng phương pháp cắt vỏ trấu.
1
2
3
4
5
Bước 1: Cắt vỏ trấu để lộ rõ nhị đực
Mất đoạn
Bước 2: Dùng kẹp để rút bỏ nhị đực (khử nhị đực)
Bước 3: Sau khi khử nhị đực bao bông lúa để lai bằng
giấy kính mờ, có ghi ngày lai và tên của người thực hiện
Bước 4:Nhẹ tay nâng bông lúa chưa cắt nhị và lắc nhẹ
lên bông lúa đã khử nhị đực(sau khi đã bỏ bao kính mờ)
Bước 5: Bao bông lúa đã lai bằng giấy kính mờ và buộc
thẻ có ghi ngày tháng và người thực hiện, công thức lai
Lưu ý:
- Chọn cây mẹ: Cây khỏe, chỉ giữ lại một số bông, hoa chưa nở, không bị dị hình, không quá non hay quá già
- Chọn cây làm bố: có hoa nở để rũ phấn có hiệu quả hơn
2. Thao tác giao phấn ở ngô
Hoa đực
Hoa cái
Hoa đơn tính trên cùng 1 cơ thể
? Người ta muốn tiến hành giao phấn cho ngô thì phải làm như thế nào?
3. Thụ phấn cho cây dừa sáp ở Trà Vinh
Cụm hoa cái
- Phấn của cây hoa đực có màu trắng nhạt lấy xuống chà cho bể nát có màu mỡ gà.
- Sau đó bỏ vào thùng kín phơi bóng râm duy trì ở nhiệt độ 37 – 40°C
- Hòa phấn vào dung dịch đặc biệt xịt lên hoa cái
* Lưu ý:
Xịt vào buổi sớm mỗi ngày,
Xịt liên tục 6 – 8 ngày, khi cuống hoa cái màu vàng chuyển sang màu nâu thì thụ phấn thành công.
Thụ phấn cho hoa
Cách lấy phấn:
Chọn những hoa vừa hé nở, dùng panh kẹp bỏ cánh và nhụy hoa.
Đặt nhị hoa vào đĩa Pettri hoặc dụng cụ có nắp đậy.
* Lưu ý: Phấn hoa có thể sử dụng cho thụ phấn trong vòng 24 giờ trong điều kiện bình thường. Tốt nhất là dùng ngay trong vòng 2 – 3 tiếng sau khi lấy phấn.
4. Thụ phấn cho hoa bưởi
Cách thụ phấn: thực hiện thủ công bằng tay
Dùng hoa đã bỏ cánh và nhụy hoa quét phấn lên đầu nhụy của hoa cần thụ phấn.
* Lưu ý: Mỗi hoa cho phấn dùng thụ bổ sung cho từ 8 – 10 hoa. Mỗi ngày thụ 2 lần, buổi sáng từ 8h30 đến 10h 30, buổi chiều từ 2h đến 4h.
Việc thụ phấn bổ sung được thực hiện liên tục từ khi hoa nở đến bắt đầu tàn hoa.
Bước thứ nhất: thu thập hoa. Ngắt bỏ những hoa đã tàn cánh, những hoa dị hình, hoa nhỏ.
2. Bước thứ hai: thu thập bao phấn
Đặt hoa lên trên cái sàng, sau đó ngắt bỏ lá và cuống hoa. Dùng giấy trắng khô trải ra để chuẩn bị lấy phấn hoa.
4. Bước thứ 4: tiến hành thụ phấn
Trộn lẫn với bột gạo bổ sung phấn trực tiếp vào đầu nhuỵ.

Thời gian thụ phấn tốt nhất là 10 giờ sáng và 4 giờ chiều khi hoa nở.
3. Bước thứ ba: tách hạt phấn
Cho những bông hoa đó vào tấm màn lọc buộc lại và rũ để lấy phấn hoa để tránh bị lẫn lộn giữa cánh hoa và nhuỵ hoa
Cách thụ phấn khác cho bưởi
II. THU HOẠCH
Hoàn thành bảng sau:
Về nhà:

Kẻ phiếu học tập số 1 và 2
theo mẫu sau – giờ sau thực hành
CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG VẬT NUÔI
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG CÂY TRỒNG
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Chúc các em học giỏi !