Bài 38. Thực hành: Tập dượt thao tác giao phấn

TIẾT 41 : TẬP DƯỢC THAO TÁC GIAO PHẤN
I. MỤC TIÊU :
- HS phải nắm được các thao tác giao phấn ở cây tự thụ phấn và cây giao phấn.
- Củng cố lý thuyết về lai giống.
II. CHUẨN BỊ :
- Tranh mô tả các thao tác lai giống lúa hoặc ngô, dừa, bưởi …
- Kéo, kẹp nhỏ, bao cách ly, ghim, cọc cắm, nhãn ghi công thức lai.
III. CÁCH TiẾN HÀNH :
Quan sát các hình, để hoàn thành bảng :
Hoa giao phấn
Hoa tự thụ phấn
1. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở LÚA
Bước 1: Cắt vỏ trấu để lộ rõ nhị đực
Bước 2: Dùng kẹp để rút bỏ nhị đực (khử nhị đực)
Bước 3: Sau khi khử nhị đực bao bông lúa để lai bằng giấy kính mờ, có ghi ngày lai và tên của người thực hiện
Bước 4:Nhẹ tay nâng bông lúa chưa cắt nhị và lắc nhẹ lên bông lúa đã khử nhị đực(sau khi đã bỏ bao kính mờ)
Bước 5: Bao bông lúa đã lai bằng giấy kính mờ và buộc thẻ có ghi ngày tháng và người thực hiện, công thức lai
2. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở NGÔ
Bước 1 : Lấy nhị đực cho vào túi
Bước 2 : Rắc hạt phấn lên đầu nhụy của hoa cái.
3. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở DỪA SÁP
Bước 1 :
- Lấy phấn của cây hoa đực có màu trắng nhạt lấy xuống chà cho bể nát có màu mỡ gà.
- Sau đó bỏ vào thùng kín phơi bóng râm duy trì ở nhiệt độ 37 – 40°C
Bước 2 :
- Hòa phấn vào dung dịch đặc biệt xịt lên hoa cái
4. TÌM HIỂU CÁC THAO TÁC GIAO PHẤN Ở BƯỞI
Bước 1 :
- Chọn những hoa vừa hé nở, dùng panh kẹp bỏ cánh và nhụy hoa.
- Đặt nhị hoa vào đĩa Pentri hoặc dụng cụ có nắp đậy.
Bước 2 :
- Dùng hoa đã bỏ cánh và nhụy hoa quét phấn lên đầu nhụy của hoa cần thụ phấn.
- Cắt vỏ trấu để lộ nhị đực.
- Dùng kẹp rút bỏ nhị đực, bao lấy bông lúa.
- Dùng bông lúa chưa cắt nhị lắc nhẹ lên bông lúa đã khử nhị.
- Bao bông lúa đã được lai lại.
- Chọn cây mẹ: Cây khỏe, chỉ giữ lại một số bông, hoa chưa nở, không bị dị hình, không quá non hay quá già
- Chọn cây làm bố: có hoa nở để rũ phấn có hiệu quả hơn
- Lấy nhị đực cho vào túi
- Rắc hạt phấn lên đầu nhụy của hoa cái.
- Loại bỏ những bắp không tốt. Nên chọn thụ phấn vào buổi sáng
- Lấy phấn của cây hoa đực có màu trắng nhạt lấy xuống chà cho bể nát có màu mỡ gà. Sau đó bỏ vào thùng kín phơi bóng râm duy trì ở nhiệt độ 37 – 40°C
- Hòa phấn vào dung dịch đặc biệt xịt lên hoa cái
Xịt vào buổi sớm mỗi ngày,
Xịt liên tục 6 – 8 ngày, khi cuống hoa cái màu vàng chuyển sang màu nâu thì thụ phấn thành công.
- Chọn những hoa vừa hé nở, dùng panh kẹp bỏ cánh và nhụy hoa. Đặt nhị hoa vào đĩa Pettri hoặc dụng cụ có nắp đậy.
- Dùng hoa đã bỏ cánh và nhụy hoa quét phấn lên đầu nhụy của hoa cần thụ phấn.
- Phấn hoa có thể sử dụng cho thụ phấn trong vòng 24 giờ trong điều kiện bình thường. Tốt nhất là dùng ngay trong vòng 2 – 3 tiếng sau khi lấy phấn.
Củng cố :
- Hoàn thành bài thu hoạch.
- Nộp bài thu hoạch.
Hướng dẫn HS tự học :
Chuẩn bị 2 phiếu sau :
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG VẬT NUÔI
CÁC THÀNH TỰU NỔI BẬT VÀ HƯỚNG SỬ DỤNG MỘT SỐ GIỐNG CÂY TRỒNG
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2