Bài 37. Thành tựu chọn giống ở Việt Nam

TRƯỜNG THCS ĐINH TIÊN HOÀNG
Chào mừng các thầy cô về tham dự hội giảng
Năm học : 2009- 2010
KIỂM TRA BÀI CŨ :
Thế nào là chọn lọc hàng loạt và chọn lọc cá thể ? Ưu điểm của phương pháp chọn lọc hàng loạt ?
Chọn lọc hàng loạt là dựa trên kiểu hình chọn ra một nhóm cá thể phù hợp nhất với mục tiêu chọn lọc để làm giống .
Chọn lọc cá thể là chọn lấy một số ít cá thể tốt , nhân lên một cách riêng rẽ theo từng dòng .
Ưu điểm chọn lọc hàng loạt : đơn giản, dễ làm , ít tốn kém nên có thể áp dụng rộng rãi .
Ngày xưa ông cha ta có câu tục ngữ :
“ Nhất nước , nhì phân ,tam cần ,tứ giống ”.
Vậy câu tục ngữ ấy ngày nay có còn phù hợp
nữa không ? Vì sao ?
1 - Có mấy dạng gây đột biến nhân tạo trong chọn giống cây trồng ? Những thành tựu thu được từ gây đột biến nhân tạo cây trồng ở Việt Nam là gì ? ( điền vào phiếu học tập số 1)
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
Thảo luận nhóm :
TIẾT 40 – BÀI 37: THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG Ở VIỆTNAM
2 - Lai hữu tính để tạo biến dị tổ hợp như thế nào ?nội dung của tạo giống ưu thế lai (ở F1) và tạo giống đa bội thể ? Lấy ví dụ về loại thực vật ? ( Điền vào phiếu học tập 2)
3 - Thành chọn giống vật nuôi gồm những phương pháp nào? Nội dung từng phương pháp ? lấy ví dụ từng loại ? (điền vào phiếu học tập 3 )
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI :
1. Gây đột biến nhân tạo :
Gây đột biến nhân tạo rồi chọn cá thể để tạo giống mới
Phối hợp lai hữu tính và xử lí đột biến
Chọn giống bằng chọn dòng tế bào xô ma có biến dị hoặc đột biến xô ma
Lúa , táo đào vàng .
Lúa
Lúa , đậu tương ,lạc ,cà chua .
PHIẾU HỌC TẬP 1
Giống lúa DT10 cho năng suất cao
Giống nếp thơm KT106 cho năng suất cao
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO :LÚA
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO
Giống đậu tương DT74
Giống đậu tương DT55
Giống đậu tương DT55 : thời gian sinh trưởng ngắn chống đổ, chịu rét khá tốt , hạt to và có màu vàng .
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO:
Giống lạc bạch sa
Giống lạc V79
Gống lạc V79 sinh truởng khoẻ , hạt to trung bình và đều ,vỏ quả dễ bóc có hàm lượng Prôtêin cao
Ngắn ngày, chín sớm,15-18 quả/ cây, thu hoạch kéo dài.
Giống cà chua Hồng Lan được tạo ra từ thể đột biến tự nhiên của giống cà chua Ba Lan trắng .
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO
Phối hợp giữa lai hữu tính và xử lí đột biến
Giống lúa H20
Giống lúa H30
x
Giống lúa A20
Lai bằng 2 dòng đột biến
GÂY ĐỘT BIẾN NHÂN TẠO
Chọn giống bằng chọn dòng tế bào xô ma có biến dị hoặc đột biến xô ma
Giống táo đào vàng (1998)
Giống táo Gia Lộc
Giống táo đào vàng : mã quả đẹp , có màu vàng da cam ,ăn giòn ,ngọt và có vị thơm đặc trưng .
2.Lai hữu tính để tạo biến dị tổ hợp hoặc chọn lọc cá thể
- Tạo biến dị tổ hợp.
- Chọn lọc cá thể
-Lúa
-Cà chua
3.Tạo giống ưu thế lai (ở F1)
Tạo dòng tự thụ phấn lai với các dòng thuần khác
Ngô lai
4.Tạo giống đa bội thể
Tạo thể đa bội
Dâu
PHIẾU HỌC TẬP 2
Giống lúa CR 203 , kháng rầy ,năng suất cao,đạt sản lượng 65 tạ/ ha .
Giống lúa DT17 cho năng suất cao, hạt gạo dài, trong ,cơm dẻo.
CHỌN LỌC CÁ THỂ
TẠO BIẾN DỊ TỔ HỢP
LAI HỮU TÍNH ĐỂ TẠO BIẾN DỊ TỔ HỢP
CHỌN LỌC CÁ THỂ
Giống cà chua P375
Giống cà chua Đài Loan
Giống cà chua P375: cho mã quả đẹp ,sai quả , thích hợp cho vùng thâm canh .
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
Tạo giống ưu thế lai F1 – Ngô lai
- Em biết có mấy loại ngô lai được lai tạo thành công đưa vào sản xuất ? Loại nào thường sử dụng nhiều ở địa phương ta ?
TIẾT 40: THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG Ở VIỆTNAM
- Có nhiều loại nhưng thành công nhất là 3 loại : Giống ngô lai dài ngày LVN10, giống ngô lai trung ngày LVN4, giống ngô lai ngắn ngày LVN20 .
- Giống ngô lai trung và dài ngày được áp dụng phổ biến.
Tạo giống ưu thế lai F1
Ngô lai
Giống ngô lai LVN 10: chịu hạn , chống đổ và kháng sâu bệnh tốt ,năng suất 8 12 tấn/ ha
Giống ngô nếp lai LVN4, khả năng thích ứng rộng ,cho năng suất cao từ 8  10 tấn / ha
TẠO GIỐNG ĐA BỘI THỂ
x
Giống dâu số 12 tam bội (3n)
Giống dâu lưỡng bội (2n)
Giống dâu tứ bội (4n)
Trong điều kiện thâm canh tốt cho năng suất 40 tấn /ha / năm
- Trong chọn giống cây trồng phương pháp nào được xem là cơ bản nhất ? vì sao ?
Phương pháp lai hữu tính , vì giống mới tạo ra có nhiều ưu điểm vượt trội .
- Thành tựu nổi bật trong chọn giống cây trồng ở Việt Nam là gì?
 Thành tựu nổi bật trong chọn giống cây trồng là : Gây đột biến nhân tạo , lai hữu tính để tạo biến dị tổ hợp ,tạo giống ưu thế lai , tạo thể đa bội và áp dụng các kĩ thuật của công nghệ tế bào và công nghệ gen .
TIẾT 40- BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
TIẾT 40 – BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
PHIẾU HỌC TẬP 3 :
1.Tạo giống mới
2. Cải tạo giống địa phương
3. Tạo ưu thế lai
4. Nuôi thích nghi các giống nhập nội
5. ứng dụng CNSH trong công tác chọn giống
Tạo nguồn biến dị cho tạo giống mới
Cải tạo giống địa phương hiện có
Tạo giống lai F1(lai kinh tế)
Cải tạo giống nội có năng suất thấp
Công nghệ cấy chuyển phôi , thụ tinh nhân tạo
Lợn ,gà,vịt
Bò ,lợn
Bò,cá, gà ,vịt
Cá, vịt ,gà
Bò
- Trong chọn giống vật nuôi phương pháp nào được xem là chủ yếu nhất ? Vì sao ?
Lai giống ,vì tạo nguồn biến dị cho chọn giống mới , cải tạo giống có năng suất thấp, tạo ưu thế lai .
TIẾT 40- BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
X
Lợn Bớc sai
Lợn ỉ - 81
TẠO GIỐNG MỚI
Bớc sai ỉ - 81
- Con lợn lai bớc sai ỉ- 81 được tạo ra có những ưu điểm gì so với 2 con lợn bố mẹ trên ?
TL : Con lợn lai bớc sai ỉ -81 có tầm vóc to,phát dục sớm ,thịt thơm ngon ,tăng trọng nhanh, tỉ lệ nạc nhiều mỡ ít ,dễ nuôi .
TIẾT 40 - BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
(Vịt cỏ x Vịt Anh đào) = vịt bạch tuyết
Trọng lượng to hơn vịt cỏ, biết kiếm mồi, lông dùng làm len
TẠO GIỐNG MỚI
CẢI TẠO GIỐNG ĐỊA PHƯƠNG
Bò sữa cho sản lượng sữa cao
Bò đực ngoại honne
Bò vàng Việt Nam
X
Khi nhập giống vào Việt Nam thì người ta thường nhập giống bò đực hay bò cái ? Vì sao?
Nhập giống bò đực . Vì mỗi con bò đực giống được nhập về cho giao phối được nhiều con bò cái hoặc lấy tinh trùng của nó đem phối giống với bò cái ở rất nhiều địa phương , tiện lợi , chi phí thấp , cho hiệu quả kinh tế cao .
TIẾT 40- BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
Bò sin
X
TẠO GIỐNG ƯU THẾ LAI F1
Bò lai sin
Trê châu phi
Trê vàng
Tạo giống ưu thế lai F1
Giống cá
X
CÁ TRÊ LAI
Tạo giống ưu thế lai F1 : Giống cá
X
Cá chép Việt
Cá chép hunggari
Cá chép lai
NUÔI THÍCH NGHI CÁC GIỐNG NHẬP NỘI
Cá chim trắng
Gà Tam Hoàng
Nuôi thích nghi để cải tạo giống nội có năng suất thấp
TIẾT 40- BÀI 37 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
Ứng dụng công nghệ sinh học trong công tác chọn giống hiện nay như thế nào ?
- Cấy phôi từ bò mẹ cao sản sang những con bò cái khác nhờ phương pháp này mà con bò mẹ có thể cho 10- 500 con / năm giúp nhân giống nhanh .
- Thụ tinh nhân tạo bằng tinh trùng bảo quản trong môi trường pha chế , nâng cao chất lượng đực giống .
- Dùng công nghệ gen để phát hiện sớm giới tính của phôi ( sau 7 ngày thụ tinh ) . Nếu lấy sữa từ phôi cái , lấy thịt từ phôi đực .
+ Trong chọn giống vật nuôi, hiện nay người ta thường sử dụng phương pháp nào ? Vì sao ?
+ Thành tựu nổi bật nhất trong chọn giống vật nuôi là gì ?
Vì : Các phương pháp này dễ làm , đỡ tốn thời gian , hiệu quả kinh tế cao .
TIẾT 40 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
Cải tạo giống địa phương
Tạo giống ưu thế lai F1
- Nuôi thích nghi với giống nhập nội .
TIẾT 40 : THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG
Ở VIỆT NAM
I / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG :
II / THÀNH TỰU CHỌN GIỐNG VẬT NUÔI:
Tạo giống mới , cải tạo giống địa phương ,tạo giống ưu thế lai ,nuôi thích nghi giống nhập nội , ứng dụng công nghệ sinh học trong công tác giống.
HÃY CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG TRONG CÁC CÂU HỎI SAU:
Câu 1: Giống lúa nào sau đây được tạo ra từ lai giữa giống lúa DT10 với giống lúa đột biến A20 ?
a. Giống A20 ( 1994 )
b. Giống DT16 ( 2000 )
c. Giống DT21 ( 2000 )
d. Giống lúa xuân số 10
Sai
Đúng
Sai
Sai
Câu 2: Được xem là tiến bộ kĩ thuật nổi bật của thế kỉ XX đó là việc tạo ra :
a. Cà chua lai
b. Đậu tương lai
c. Bắp ngô lai
d. Lúa lai
Sai
Sai
Đúng
Sai
Câu 3: Cách làm dùng con cái tốt nhất của giốngđịa phương lai với con đực tốt nhất của giống ngoại , con đực cao sản được dùng liên tiếp qua 4 5 thế hệ :
a. Lai kinh tế
b. Ưu thế lai
c. Lai xa
d. Lai cải tạo giống
sai
Sai
Sai
Đúng
Hướng dẫn về nhà
Học bài: (vở ghi + SGK)
Trả lời câu hỏi 1,2,3 SGK
3. Chuẩn bị bài mới : Thực hành tập dượt thao tác giao phấn.
Đọc trước nội dung bài thực hành .
Học sinh ôn kiến thức về lai giống
Sưu tầm một số tranh ,ảnh về các thao tác giao phấn : lúa ,ngô, cà chua,bầu bí .
Trân trọng cảm ơn các thầy, cô và các em