Bài 36. Các phương pháp chọn lọc

Các phương pháp chọn lọc.
Tiết 39:
Đọc thêm
Kiểm tra bài cũ
Ưu thế lai là gì ? Cho biết cơ sở di truyền của hiện tượng trên ? Muốn duy trì ưu thế lai thì phải dùng biện pháp gì ?
tr? l?i
-Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ.
-Cơ sở di truyền của hiện tượng trên: Sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1. Ví dụ:
-Muốn duy trì ưu thế lai người ta phải dùng phương pháp nhân giống vô tính.
Tiết 39. Các phương pháp chọn lọc

I-Vai trò của chọn lọc trong chọn giống.
-Đáp ứng nhu cầu nhiều mặt và luôn luôn thay đổi của người tiêu dùng.
-Phục hồi các giống đã thoái hoá, cải tiến giống cũ, đánh giá chọn lọc đối với các dạng đột biến, tạo giống mới.
II-Các phương pháp chọn lọc.
1-Chọn lọc hàng loạt.

Sơ đồ chọn lọc hàng loạt
    
     
     
 
 
 
 
 
 
 
 
 
    
     
     
 
 
 
2 3 4
Năm: I
Chọn cây tốt
Trộn lẫn hạt
Các cây tốt
Năm: II
So sánh
Năm: III
So sánh
    
     
     
Chọn lọc một lần
Chọn lọc hai lần
 
 
 
 
 
 
Trộn lẫn hạt
Các cây tốt
Trộn lẫn hạt
Các cây tốt
2
Giống khởi đầu
4
Giống đối chứng
3
Giống chọn lọc hàng loạt
Sơ đồ chọn lọc hàng loạt
    
     
     
 
 
 
 
  
 
Năm: I
Trộn lẫn hạt
các cây tốt
Năm: II
Chọn lọc một lần
2
Giống khởi đầu
3
Giống chọn lọc hàng loạt
4
Giống đối chứng
1
Chọn cây tốt
So sánh
 
  
 
Sơ đồ chọn lọc hàng loạt
    
     
     
 
 
 
 
  
 
 
 
 
    
     
     
 
 
 
2 3 4
Năm: I
Trộn lẫn hạt
các cây tốt
Năm: II
    
     
     
Chọn lọc một lần
Chọn lọc hai lần
 
  
 
 
 
 
Trộn lẫn hạt
các cây tốt
2
Giống khởi đầu
3
Giống chọn lọc hàng loạt
4
Giống đối chứng
1
Trộn lẫn hạt
các cây tốt
Chọn cây tốt
So sánh
1
Năm: I
Chọn cây tốt
3
Giống chọn lọc hàng loạt
Năm: II
So sánh
 
 
 
2
Giống khởi đầu
 
  
 
4
Giống đối chứng
Năm: II
Chọn cây tốt
Năm: III
So sánh
Gieo giống, chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc, và hạt thu hoạch chung đẻ giống cho vụ sau.
Giống nhau
Khác nhau
Năm I
Năm I
Năm II
Năm III
Năm II
Bài tập
Có hai giống lúa thuần chủng được tạo ra đã lâu:
Giống lúa A bắt đầu giảm độ đồng đều về chiều cao và thời gian sinh trưởng.
Giống lúa B có sai khác rõ rệt giữa các cá thể với hai tính trạng nói trên.
Em sử dụng phương pháp và hình thức chọn lọc nào để khôi phục lại 2 đặc điểm tốt ban đầu của 2 giống nói trên ? Cách tiến hành trên từng giống như thế nào ?
Đối với giống lúa A nên chọn hình thức chọn lọc hàng loạt 1 lần là vì giống lúa A mới bắt đầu giảm độ đồng đều về chiều cao và thời gian sinh trưởng.
Còn giống lúa B lên chọn hình thức chọn lọc hàng loạt 2 lần là vì giống lúa B đã có sai khác nhiều về hai tính trạng nêu trên ( tính trạng chiều cao và thời gian sinh trưởng )
Trả lời
Tiết 39. Các phương pháp chọn lọc

I-Vai trò của chọn lọc trong chọn giống.
II-Các phương pháp chọn lọc.
1-Chọn lọc hàng loạt.
Tiến hành: Gieo giống, chọn 1 nhóm cá thể phù hợp với mục tiêu chọn lọc, và hạt thu hoạch chung để giống cho vụ sau.
Ưu điểm: Đơn giản, dễ làm, ít tốn kém nên có thể áp dụng rộng rãi.
Nhược điểm: Chỉ dựa vào kiểu hình nên dễ nhầm với thường biến phát sinh do khí hậu địa hình. Không đánh giá được kiểu gen.
Đối tượng áp dụng: Các cây giao phấn, cây tự thụ phấn và vật nuôi.



    
     
     
 
 
 
 
  
 
 
 
 
2 3 4 5 6 7
Năm: I
Chọn cây tốt
Hạt để riêng
Tạo từng dòng
Năm: II
So sánh
Sơ đồ Chọn lọc cá thể
Giống khởi đầu
Cá dòng chọn lọc cá thể
Giống đối chứng
 
 
 
 
 
 
 
 
 
    
     
     
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3 4 5 6
Năm: I
Hạt để riêng
Tạo từng dòng
Năm: II
Sơ đồ Chọn lọc cá thể
2
Giống khởi đầu
Cá dòng chọn lọc cá thể
7
Giống đối chứng
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Chọn cây tốt
1
So sánh
Tiết 39. Các phương pháp chọn lọc
Tiến hành: ở năm I, trên ruộng giống khởi đầu chọn ra cá thể tốt nhất. Hạt của mỗi cây được gieo riêng thành từng dòng để so sánh năm II ( Các dòng chọn lọc cá thể được so sánh với nhau, so sánh với giống khởi đầu và giống đối chứng) chọn dòng tốt nhất.
2. Chọn lọc cá thể
Tiến hành: ở năm I, trên ruộng giống khởi đầu chọn ra cá thể tốt nhất. Hạt của mỗi cây được gieo riêng thành từng dòng để so sánh năm II ( Các dòng chọn lọc cá thể được so sánh với nhau, so sánh với giống khởi đầu và giống đối chứng) chọn dòng tốt nhất.
Ưu điểm: Phối hợp được việc chọn lọc dựa trên kiểu hình với việc kiểm tra kiểu gen nên đạt kết quả nhanh.
Nhược điểm: Tốn kém, theo dõi công phu và chặt chẽ, khó áp dụng rộng rãi.
Đối tượng áp dụng: Với cây tự thụ phấn, cây nhân giống vô tính bằng cành, củ, mắt gep, vật nuôi.
Tiến hành: ở năm I, trên ruộng giống khởi đầu chọn ra cá thể tốt nhất. Hạt của mỗi cây được gieo riêng thành từng dòng để so sánh năm II ( Các dòng chọn lọc cá thể được so sánh với nhau, so sánh với giống khởi đầu và giống đối chứng) chọn dòng tốt nhất.
Ưu điểm: Phối hợp được việc chọn lọc dựa trên kiểu hình với việc kiểm tra kiểu gen nên đạt kết quả nhanh.
Nhược điểm: Tốn kém, theo dõi công phu và chặt chẽ, khó áp dụng rộng rãi.
Đối tượng áp dụng: Với cây tự thụ phấn, cây nhân giống vô tính bằng cành củ, mắt ghép, vật nuôi.
Tiết 39. Các phương pháp chọn lọc
2. Chọn lọc cá thể
Sơ sánh phương pháp chọn lọc hàng loạt với chọn lọc cá thể ?
Giống nhau
Đều chọn các cá thể tốt phù hợp với mục tiêu chọn lọc để giống.
Khác nhau
Sơ sánh phương pháp chọn lọc hàng loạt với chọn lọc cá thể ?
Chọn lọc hàng loạt
Chọn lọc cá thể
Chọn 1 nhóm cá thể tốt để làm giống chung.
Chọn 1 ít cá thể tốt để nhân lên một cách riêng rẽ, sau đó mới chọn.
Đơn giản dễ làm, ít tốn kém, có thể áp dụng gộng rãi
Đòi hỏi theo dõi công phu chăt chẽ, khó áp dụng rộng rãi
Chỉ dựa vào ki?u hình không kiểm tra được kiểu gen.
Vừa kiểm tra kiểu h×nh, vừa kiÓm tra ®­îc kiÓu gen.
Khác nhau
Kết luận
Chọn lọc hàng loạt là dựa trên kiểu hình chọn ra một nhóm cá thể phù hợp nhất với mục tiêu chọn lọc để làm giống.
Chọn lọc cá thể là chọn lấy một số ít cá thể tốt, nhân lên một cách riêng rẽ the từng dòng. Do đó, có thể kiểm tra được kiểu gen của mỗi cá thể