Bài 34. Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

nhiệt Liệt chào mừng
các thầy cô giáo cùng toàn thể các em học sinh
VỀ DỰ TIẾT GIẢNG MÔN SINH HỌC 9
Kiểm tra bài cũ
Thế nào là giống (hay dòng) thuần chủng ?
ĐÁP ÁN
Giống (hay dòng) thuần chủng là giống có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống các thế hệ trước.
Thế nào là hiện tượng tự thụ phấn và giao
phấn ? Cho ví dụ ?
Đáp án
Tự thụ phấn : Hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó. Ví dụ : Bưởi, đậu Hà Lan,
cà chua…
- Giao phấn: Hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác. Ví dụ: Ngô, lúa, bìm bìm ….
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2,93m
Ns: 47,6 tạ/ha
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
Quan sát hình ảnh và trả lời các câu hỏi sau:
Hình 34.1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở ngô
Bên trái : cây điển hình ở quần thể giao phấn. Từ 1-7: cây tự thụ phấn sau 1-7 thế hệ
2,93m
2,46m
2,14m
1,67m
Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở ngô qua các thế hệ
NS: 47,6 tạ/ha
NS: 34,2tạ/ha
NS: 24,6 tạ/ha
NS: 12,3 tạ/ha
Gà
và
Vịt
nhiều
chân
Lợn
hai
đầu
ba
mắt
Biểu hiện của thoái hóa ở động vật và thực
vật là gì ?
Biểu hiện của thoái hóa
Sức sống kém
Giảm năng suất.
Sinh sản giảm, xuất hiện dị
dạng, quái thai, gây chết
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
- Theo em vì sao dẫn đến hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật?
Trả lời:
- ở thực vật: Do tự thụ phấn ở cây giao phấn.
- ở động vật: Do giao phối gần
- Hảy lấy thêm các ví dụ về hiện tượng thoái hóa.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
2. Khái niệm:
Thế nào là hiện tượng thoái hóa
- Thoái hóa là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần, bộc lộ tính trạng xấu, năng suất giảm


Giao phối gần (giao phối cận huyết) là sự giao phối giữa con
cái sinh ra từ một cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ và con cái.
Sơ đồ lai: P: X
x F1
hoặc F1 x P
F1
giao phối gần
Vậy thế nào là giao phối gần ?
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
2. Khái niệm:
II. Nguyên nhận của hiện tượng thoái hóa
0
1
0
100%
0%
50%
50%
Bài tập: Xét một quần thể tự thụ phấn, ban đầu có 100% cá thể dị
hợp Aa . Tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ % thể đồng hợp và thể dị hợp ở các thế hệ ( I1 đến I3) như bảng sau :
Đáp án
I1 x I1
I2 :
I2 x I2
I3 :
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng
hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào ?
- Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại
nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa ?
(P)
Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết tỉ lệ đồng hợp và tỉ lệ dị hợp biến đổi như thế nào?
Trả lời: Tỉ lệ đồng hợp tăng, tỉ lệ dị hợp giảm
Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây hiện tượng thoái hóa?
Vì gen lặn thường biểu hiện tính trạng xấu và gen lặn gây hại khi ở trạng thái dị hợp sẽ không được biểu hiện. Các gen lặn khi ở thể đồng hợp thì được biểu hiện ra kiểu hình.
Vậy nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa là gì?
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
2. Khái niệm:
II. Nguyên nhận của hiện tượng thoái hóa
Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết là: Qua nhiều thế hệ tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại cho sinh vật.
* Ở người 20% đến 30% số con của các cặp hôn phối thân thuộc bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh. Ví dụ một nghiên cứu ở Mỹ trên 2778 đứa trẻ của các cặp bố mẹ kết hôn gần thì tỉ lệ chết là 22,9%, tỉ lệ mắc các tật di truyền là 16,5%
Tại sao trong luật hôn nhân gia đình, người ta cấm kết hôn giữa
những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời ?
Tại sao một số loài thực vật tự thụ phấn nghiêm ngặt (đậu Hà Lan, cà chua ...), động vật thường xuyên giao phối gần ( chim bồ câu, chim cu gáy ...) lại không bị thoái hóa?
Vì hiện tại chúng đang mang những cặp gen đồng hợp không gây hại cho chúng
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
2. Khái niệm:
II. Nguyên nhận của hiện tượng thoái hóa
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống.
Tai sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết gây ra hiện tượng thoái hóa nhưng phương pháp này vẫn được con người sử dụng?
Vì :
Xuất hiện các cặp gen đồng hợp
Xuất hiện tính trạng xấu, dễ dàng loại bỏ
- Giữ lại các trính trạng tốt, tạo giống thuần.
Vậy vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống là gì?

Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở thực vật và động vật
2. Khái niệm:
II. Nguyên nhận của hiện tượng thoái hóa
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống.
Củng cố các đặc tính mong muốn
Tạo dòng thuần
Phát hiện gen xấu để dễ dàng loại bỏ khỏi quần thể
Hãy điền những cụm từ thích hợp vào chỗ(…….) trong các câu sau để được kết luận đúng


Tự thụ phấn bắt buộc đối với cây …………. hoặc giao phối
gần ở ………….. gây ra hiện tượng ………….vì tạo ra các
cặp gen lặn đồng hợp gây hại.
Trong chọn giống, người ta dùng các phương pháp này để
…………và giữ ổn định một số ………… mong muốn, tạo
dòng thuần.
giao phấn
động vật
thoái hóa
củng cố
tính trạng
Hảy nêu các biện pháp khác phục hiện tượng thoái hóa giống ở thực vật và động vật.
Câu 1
Hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó gọi là hiện tượng gì ?
Câu 2
Câu 3
Câu 4
Câu 5
Câu 6
Câu 7
Câu 8
Hàng dọc
Hàng ngang thứ nhất gồm 9 chữ cái
Hàng ngang thứ hai gồm 10 chữ cái
Giống có đặc tính di truyền đồng nhất, các thế hệ sau giống các thế hệ trước được gọi là giống ………..
Hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây kia gọi là hiện tượng gì ?
Hàng ngang thứ ba gồm 8 chữ cái
Hàng ngang thứ tư gồm 2 chữ cái
Hàng ngang thứ tám gồm 11 chữ cái
Cơ quan sinh dưỡng của cây có khả năng
chế tạo tinh bột khi có ánh sáng mặt trời
Hàng ngang thứ năm gồm 5 chữ cái
Ông cha ta ngày xưa có quan niệm “ Nhất nước, nhì phân,
tam cần, tứ …..
Hàng ngang thứ sáu gồm 8 chữ cái
Đây là một trong những tác nhân vật lí gây đột biến nhân tạo
trong chọn giống
Hàng ngang thứ bảy gồm 6 chữ cái
Cônsixin dùng để gây đột biến nhân tạo, tạo thể đa bội
thuộc loại tác nhân nào ?
Hiện tượng thoái hóa ở động vật do nguyên nhân nào ?
Thời gian
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Hướng dẫn về nhà
Học bài và trả lời các câu hỏi sách giáo khoa
Tìm hiểu trước bài ưu thế lai
Tìm hiểu các giống vật nuôi và cây trồng có năng xuất cao