Bài 34. Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
GV: Thân Thị Quyên
KIỂM TRA MIỆNG
- L� ng�nh cơng ngh? s? d?ng t? b�o s?ng v� c�c qu� trình sinh h?c d? t?o ra c�c s?n ph?m sinh h?c c?n thi?t cho con ngu?i.
- C�c linh v?c trong cơng ngh? sinh h?c
+ Cơng ngh? l�n men.
+ Cơng ngh? t? b�o.
+ Cơng ngh? chuy?n nh�n phơi
+ Cơng ngh? x? lí mơi tru?ng
+ Cơng ngh? gen
+ Cơng ngh? y h?c - du?c......
Công nghệ sinh học là gì? Em hãy kể tên một số lĩnh vực của CNSH mà em biết?
Trả lời:
KIỂM TRA MIỆNG
Các dấu hiệu: Các con lai ở thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần, năng suất kém, chống chịu với môi trường kém, giảm khả năng thích nghi với đời sống, dị dạng là biểu hiện của hiện tượng gì?
A. Đột biến NST
B. Đột biến gen
C. Ưu thế lai
D. Thoái hóa giống
2,93m
2,46m
2,34 m
Ns: 47,6 tạ/ha
Ns: 24,1 tạ/ha
Ns: 15,2 tạ/ha
Thoái hóa ở thực vật
Giống ngô đó
qua 15 thế hệ
Giống ngô đó
qua 30 thế hệ
Thoái hóa ở động vật
THOÁI HOÁ DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Ti?t 37:
I. HIỆN TƯỢNG THOÁI HOÁ
1. Hiện tượng thoái hoá do tự thụ phấn ở cây giao phấn
Quan sát hoa lưỡng tính và sự tự thụ phấn
 Tự thụ phấn: hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó.
 Giao phấn: hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác.
Tự thụ phấn khác với giao phấn ở điểm cơ bản nào?
Hoa đực
Hoa cái
Cây A
Cây B
.
.
.
.
.
.
.
.
Giao phấn

- Cây ngô là cây thích nghi cao độ với lối giao phấn nhờ gió
Kết quả quá trình tự thụ phấn bắt buộc ở cây ngô
2,93m
2,46m
2,34 m
Tự
thụ
phấn qua 15 thế hệ
Tự
thụ
phấn qua 30 thế hệ
Ns: 47,6 tạ/ha
Ns: 24,1 tạ/ha
Ns: 15,2 tạ/ha
Bắp ngô bị thoái hóa B
Bắp ngô ban đầu A,C
B
A
C
Kết quả quá trình tự thụ phấn bắt buộc ở cây ngô
- Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào ?
Chiều cao, năng suất giảm, nhiều cây bị chết
+ Đối với cây giao phấn: Khi tiến hành tự thụ phấn bắt buộc qua các thế hệ thì con cháu:
Sinh trưởng và phát triển chậm
Sức chống chịu kém
Bộc lộ các
tính trạng xấu
Giống lúa thoái hoá
Giống lúa ban đầu
a) Giao phối gần
(Giao phối cận huyết)
Giao phối gần là giao phối giữa những cơ thể cùng chung bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái của chúng
b) Giao ph?i g?n gây ra nh?ng h?u qu? gì ?
S?c s?ng gi?m
Hậu quả giao ph?i gần
Xu?t hi?n các quái thai d? hình.
S?c sinh sản gi?m.
a) Giao phối gần
(Giao phối cận huyết)
b) Giao ph?i g?n gây ra nh?ng h?u qu? gì ?
a) Giao phối gần
(Giao phối cận huyết)
Em suy nghĩ như thế nào về Luật hôn nhân gia đình Việt Nam nghiêm cấm việc kết hôn giữa những người trong cùng dòng họ trong vòng 4 đời?
b) Giao ph?i g?n gây ra nh?ng h?u qu? gì ?
100
0
50
50
75
25
87,5
12,5
Quan sát sơ đồ sau: cho biết AA, Aa: tốt ; aa: xấu
Thảo luận nhóm 3 phút
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào?
- Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hoá?
II. NGUYÊN NHÂN THOÁI HÓA GIỐNG:
Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa giống ?
- T? l? th? d? h?p trong qu?n th? gi?m d?n
- T? l? th? d?ng h?p tang d?n Trong dĩ, c�c d?ng h?p gen l?n aa cĩ h?i du?c bi?u hi?n, g�y t�c h?i l�m gi?ng thối hĩa
- N?u co th? ban d?u cĩ ki?u gen d?ng h?p v? c�c gen tr?i cĩ l?i khi tự thụ phấn hay giao ph?i g?n:
? không d?n t?i thoái hóa.
AABB. X AABB.? AABB.
Ví dụ: Đậu Hà Lan, cà chua,.Chim bồ câu, chim cu gáy.
III. VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG PHÁP TỰ THỤ PHẤN BẮT BUỘC VÀ GIAO PHỐI GẦN TRONG CHỌN GIỐNG
Trong chọn giống, người ta cho cây giao phấn tự thụ phấn bắt buộc cũng như cho động vật giao phối gần bắt buộc nhằm mục đích gì?
C?ng c? nh?ng tính tr?ng mong mu?n.
T?o dịng thu?n cĩ c�c c?p gen d?ng h?p
Ph�t hi?n gen x?u ? lo?i b? ra kh?i qu?n th?
Chu?n b? lai kh�c dịng d? t?o uu th? lai
1. Hi?n tu?ng thoái hóa do t? th? ph?n ? cây giao ph?n bi?u hi?n nhu th? nào?
2. Giao ph?i g?n gây ra nh?ng h?u qu? gì?
3. Nêu nguyên nhân thoái hóa?
4. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt
buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống?
CÂU HỎI BÀI TẬP CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
Anh Nguyễn Phúc Ánh, ngụ ấp Sơn Thành, Vọng Đông, Thoại Sơn, người có kinh nghiệm hơn mười lăm năm nuôi cá lóc với quy mô lớn, nay dự định bỏ nghề. Nguyên do chính là vì cá nuôi ngày càng bị bệnh nhiều. Anh Ánh cho biết thêm, vụ nuôi vừa rồi, anh tự ương dưỡng hai vèo cá lóc, mỗi vèo thả 10.000 con với hai loại cá đầu vuông và đầu nhím. Hai chiếc vèo đặt trong ao có mức nước sâu hơn 2,5 mét. Ao có cống cấp nước trực tiếp từ con kênh chính nội đồng và thoát nước ra ruộng, nên nguồn nước cấp cho ao đảm bảo không bị ô nhiễm. Thế nhưng, thả cá vào vèo chỉ khoảng một tháng sau là bắt đầu bị bệnh. Anh đã tích cực mua thuốc trị bệnh cho cá nhưng cá vẫn hao. Riêng vèo ương cá lóc lai đầu nhím thì còn khoảng 2.000 con, còn vèo ương cá lóc lai đầu vuông chỉ còn chưa tới 100 con.
?
Nguyên nhân vì sao cá của anh Nguyễn Phúc Ánh bị bệnh?
Anh cho cá cùng bố mẹ giao phối với nhau qua nhiều thế hệ dẫn đến thoái hóa giống, con cái thế hệ kế tiếp có sức sống kém, sinh sản kém, giảm khẳ năng thích nghi với môi trường sống
Hu?ng d?n h?c sinh t? h?c.
- Đối với bài học ở tiết này
+ Đọc lại bài
+ Traû lôøi caâu hoûi vaø baøi taäp SGK/tr101
- Đối với bài học ở tiết tiếp theo
+ Öu theá lai laø gì? Cho ví duï veà öu theá lai ôû thöïc vaät vaø ñoäng vaät?
+ Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng öu theá lai?
+ Caùc phöông phaùp taïo öu theá lai?
CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
GV: Thân Thị Quyên