Bài 34. Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Môn : Sinh học 9

Tiết 38 :
Bài : Thoái hóa do tự thụ phấn và giao phối gần
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Hình A
Hình B
Sự giao phấn
Sự tự thụ phấn


I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở ĐV và TV
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Quan sát hình 34.1, 34.2/SGK
Đọc thông tin SGK/99
Câu hỏi thảo luận :
Hiện tượng thoái hóa ở động vật và thực vật được biểu hiện như thế nào ?
Vì sao dẫn đến hiện tượng thoái hóa
Tìm những ví dụ cụ thể


Hướng dẫn thảo luận:
Sự phát triển của thế hệ sau
Chiều cao, năng suất
Khả năng sinh sản
Các biểu hiện khác
Nguyên nhân

? Nêu những điểm giống nhau về biểu hiện thoái hóa ở TV và ĐV
Thoái hóa ở TV
Thế hệ sau sức sống kém, phát triển chậm.
Chiều cao, năng suất giảm
Nhiều cây bị chết…
Nguyên nhân :
tự thụ phấn bắt buộc
Thóai hóa ở ĐV
Thế hệ sau sinh trưởng và phát triển yếu
Khả năng sinh sản giảm
Quái thai, dị tật bẩm sinh
Chết non…
Nguyên nhân :
giao phối gần
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Giao phối gần là gì ?


I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở ĐV và TV
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Sức sống kém dần
Năng suất giảm dần
Khả năng sinh sản giảm, xuất hiện dị dạng, quái thai
Gây chết non,
…
Những biểu hiện thoái hóa ở TV và ĐV :
Thế nào là hiện tượng thoái hóa ?
- Ở Động vật :
- Ở thực vật :
2. Khái niệm
- Giao phối gần :
- Thoái hóa :
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Giống lúa ban đầu
Giống lúa thoái hóa
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Những biểu hiện thoái hóa ở động vật
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Những biểu hiện thoái hóa ở động vật
Vì sao trong luật hôn nhân gia đình, pháp luật nước ta qui định những người có cùng quan hệ huyết thống với nhau trong vòng 3 đời không được lấy nhau ?

Sẽ gây nên hiện tượng thoái hóa ở người
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Ở người 20-30% số con của các cặp hôn phối thân thuộc bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh .
Một nghiên cứu ở Mỹ trên 2778 đứa trẻ của các cặp bố mẹ kết hôn gần thì tỉ lệ chết là 22,9%, tỉ lệ mắc các tật di truyền là 16,5%
Tại Brazin ở một hòn đảo nhỏ có một cộng đồng 300 người. Do cách li, phải kết hôn gần nên sinh ra một lớp người bạch tạng sợ ánh sáng ra đường phải đeo kính râm, đội mũ trùm khăn.
 Đây là hậu quả việc giao phối gần .
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN


I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở ĐV và TV
Tiết 37: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
- Ở Động vật :
- Ở thực vật :
2. Khái niệm
- Thoái hóa :
Tại sao khi tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần lại gây nên hiện tượng thoái hóa ?
- Giao phối gần :
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
Thể đồng hợp :
Gồm 2 gen tương ứng giống nhau
Ví dụ : AA hoặc aa
Thể dị hợp :
Gồm 2 gen tương ứng khác nhau
Ví dụ : Aa
Quan sát hình 34.4/SGK
1. Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào ?
2. Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây hiện tượng thoái hóa ?
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
- Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối cận huyết, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào ?
- Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây hiện tượng thoái hóa ?
Tỉ lệ thể dị hợp trong quần thể giảm dần, tỉ lệ thể đồng hợp tăng dần
Các gen đồng hợp lặn thể hiện ra kiểu hình, biểu hiện tính trạng xấu  gây hiện tượng thoái hóa
Tiết 37: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
F2 :
Khi tự phối bắt buộc :
P : Aa x Aa
Giao tử P
F1:
II. Nguyên nhân của hiện tượng thóai hóa :
Biểu hiện tính trạng lặn
Xấu
Gây hại cho sinh vật
Thoái hóa giống


I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở ĐV và TV
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
- Ở Động vật :
- Ở thực vật :
2. Khái niệm
- Thoái hóa :
- Giao phối gần :
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa là gì ?
? Khi có những cặp gen đồng hợp lặn không gây hại thì sao ? Có gây nên hiện tượng thoái hóa giống không ?
? Những trường hợp nào xuất hiện những cặp gen đồng hợp không gây hại
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
Những sinh vật có cặp gen đồng hợp lặn không gây hại


I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa ở ĐV và TV
Tiết 38: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI GẦN
- Ở Động vật :
- Ở thực vật :
2. Khái niệm
- Thoái hóa :
- Giao phối gần :
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
? Tại sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây nên hiện tượng thoái hóa nhưng con người vẫn sử dụng phương pháp này trong chọn giống
III. Vai trò của tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần trong chọn giống
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết
Gen xấu
Loại bỏ
Gen tốt
Củng cố
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết
Gen xấu
Loại bỏ
Gen tốt
Củng cố
Phương pháp tạo dòng thuần
Có đặc tính di truyền đồng nhất
Các thế hệ sau giống các thế hệ trước
Tạo ưu thế lai
Ví dụ :
P : AA x aa
F1 : Aa (100%)
?
Thuận lợi cho việc đánh giá kiểu gen
Củng cố
Hiện tượng thoái hóa
 Nhận biết được biểu hiện thoái hóa ở ĐV và TV
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
Do xuất hiện các cặp gen đồng hợp lặn gây hại
III. Vai trò :
Hãy điền những cụm từ thích hợp vào chỗ(…….) trong các câu sau để được kết luận đúng



……………………. đối với cây giao phấn hoặc ………………... ở động vật gây ra hiện tượng …………. vì tạo ra các …………. đồng hợp gây hại.
Trong chọn giống, người ta dùng các phương pháp này để ………… và giữ ổn định một số ………… mong muốn, tạo dòng thuần.
Tự thụ phần bắt buộc
giao phối gần
thoái hóa
cặp gen lặn
củng cố
tính trạng
(Giao phối gần ; tính trạng ; cặp gen lặn ; tự thụ phấn bắt buộc ; thoái hóa ; củng cố)
CÂU HỎI :
Chọn câu trả lời đúng :
Câu 1 : Giao phối gần hoặc tự thụ phấn lặp lại nhiều lần sẽ dẫn đến hiện tượng thoái hóa giống do :
Dẫn đến hiện tuợng đột biến gen
Các gen lặn đột biếncó hại bị các gen trội át chế trong kiểu gen dị hợp
Tạo ra hiện tượng ưu thế lai
c
a
b
d
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Các gen lặc đột biến có hại biểu hiện thành kiểu hình do tăng cường thể đồng hợp
CÂU HỎI :
Chọn câu trả lời đúng :
Câu 2 : Trong chọn giống người ta sử dụng phương pháp giao phối cận huyết và tự thụ phấn để :
Chuẩn bị cho việc tạo ưu thế lai, tạo giống mới
Kiểm tra và đánh giá kiểu gen của từng dòng
Tất cả đều đúng
d
a
b
c
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Tạo dòng thuần
Hướng dẫn về nhà
- Học bài, trả lời 2 câu hỏi trong sách giáo
khoa trang 101.
- Tìm hiểu ưu thế lai, giống ngô, lúa có năng
suất cao.