Bài 34. Thoái hoá do tự thụ phấn và do giao phối gần

Sinh Học 9
Kiểm tra bài cũ:
- Kĩ thuật gen là gì ? gồm những khâu nào ?
- Nêu các ứng dụng của công nghệ gen.
Tiết 39. Bài 34:

THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
Tiết 39. Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
GIAO PHẤN TỰ THỤ PHẤN
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
? Tự thụ phấn khác giao phấn ở điểm cơ bản nào.
- Giao phấn: Hạt phấn ở hoa của cây này thụ phấn cho hoa của cây khác.
- Tự thụ phấn : Hạt phấn ở hoa của một cây thụ phấn ngay cho hoa của cây đó.
2,93m
2,46m
2,34 m
NS: 24,1 tạ/ha
NS: 15,2 tạ/ha
NS : 47,6 tạ/ha
Tự thụ phấn qua 15 thế hệ
Tự thụ phấn qua 30 thế hệ
Thoái hóa
Ban đầu
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
? Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn biểu hiện như thế nào.
Các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần:
- Phát triển chậm
- Chiều cao giảm
- Năng suất giảm
- Bộc lộ đặc điểm xấu, dị dạng, bị chết
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
1. Ở thực vật.
Cây ngô tự thụ phấn sau nhiều thế hệ: chiều cao cây giảm, bắp dị dạng và hạt ít.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
2. Ở động vật.
a. Giao phối gần (giao phối cận huyết):
? Giao phối gần là gì.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
2. Ở động vật.
a. Giao phối gần (giao phối cận huyết):
Là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ một cặp bố mẹ hoặc giữa bố mẹ với con cái.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
2. Ở động vật
a. Giao phối gần (giao phối cận huyết):
b. Thoái hóa do giao phối gần:
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
? Giao phối gần gây ra những hậu quả nào ở động vật.
Biểu hiện thoái hóa ở thế hệ sau:
- Sinh trưởng, phát triển yếu
- Sinh sản giảm, quái thai, dị tật, chết non
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
2. Ở động vật
a. Giao phối gần (giao phối cận huyết):
b. Thoái hóa do giao phối gần:
Thế hệ con cháu sinh trưởng, phát triển yếu, quái thai, dị tật bẩm sinh
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
Tỉ lệ 
Dị hợp tử 100
Đồng hợp tử 0
Đời đầu
Đời sau
Aa
Aa
Aa
Aa
? Qua các thế hệ tự thụ phấn hoặc giao phối gần, tỉ lệ thể đồng hợp và thể dị hợp biến đổi như thế nào.
? Tại sao tự thụ phấn ở cây giao phấn và giao phối gần ở động vật lại gây ra hiện tượng thoái hóa.
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
Là vì tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại (do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn hoặc do giao phối gần )

- 1 số SV không bị thoái hóa khi tự thụ phấn & giao phối gần vì chúng mang những cặp gen đồng hợp không gây hại
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
I. Hiện tượng thoái hóa
II. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa
III. Vai trò của phương pháp tự thụ phấn bắt buộc và giao phối cận huyết trong chọn giống
Bài 34: THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN
VÀ DO GIAO PHỐI GẦN
? Vì sao tự thụ phấn bắt buộc và giao phối gần gây ra hiện tượng thoái hóa nhưng những phương pháp này vẫn được người ta sử dụng trong chọn giống.
- Củng cố đặc tính mong muốn
- Tạo dòng thuần có cặp gen đồng hợp
- Phát hiện gen xấu để loại bỏ ra khỏi quần thể.
- Chuẩn bị lai khác dòng để tạo ưu thế lai.
Chọn đáp án đúng:
? Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa.
a. Tạo ra thể dị hợp
b. Tạo ra thể đồng hợp trội
c. Tạo ra thể đồng hợp lặn
d. Cả a và b
e. Cả b và c

c
Câu hỏi:
? Giải thích vì sao người ta cấm anh em có quan hệ huyết thống gần nhau lấy nhau (có cùng dòng máu trực hệ, có họ trong phạm vi 3 đời).
Ở người 20-30% số con của các cặp bố mẹ kết hôn gần bị chết non hay mang các dị tật bẩm sinh.
Tại Brazin, ở 1 hòn đảo nhỏ có 1 cộng đồng khoảng 300 người. Do cách li, họ phải kết hôn gần nên sinh ra 1 lớp người bị bạch tạng.
Câu hỏi:
? Để hạn chế hiện tượng thoái hoá giống ở vật nuôi nhân dân ta làm như thế nào.
- Hạn chế hiện tượng trùng huyết bằng cách thay đổi con đực giống.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
a. Bài vừa học:
-Học bài theo vở ghi và SGK
-Trả lời các câu hỏi SGK
b. Bài sắp học: Chuẩn bị bài “Ưu thế lai”
- Thế nào là ưu thế lai?
- Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai ?
- Các phương pháp tạo ưu thế lai?