Bài 33. Điều chế khí hiđro - Phản ứng thế

Kiểm tra
Hãy hoàn thành các PTHH và cho biết chúng thuộc loại phản ứng nào trong các loại đã học.
a, Zn + 2 HCl Zn Cl2 + H2.
b, CuO + ? Cu + H2O.
c, H2O đp H2 + O2
d, C + ? CO2
Đáp án:
a, Zn + 2 HCl Zn Cl2 + H2.( ?)
b, CuO + H2 Cu + H2O (phản ứng oxi hoá khử)
c, 2H2O đp 2H2 + O2 ( phản ứng phân huỷ)
d, C + O2 CO2 ( phản ứng hoá hợp, phản ứng oxi hoá khử)

Tiết 50: Điều chế khí hiđrO- phản ứng thế
I.Điều chế khí hiđro
1.Trong phòng thí nghiệm
a.Thí nghiệm
b, Nhận xét
Có bọt khí thoát ra trên bề mặt miếng Zn, miếng Zn tan dần ra.
Không làm tàn đóm bùng cháy.
Khí thoát ra cháy với ngọn lửu màu xanh.
Cô cạn dd tạo chất rắn màu trắng => muối ZnCl2
PTHH:Zn(R)+2HCl(dd)

Hãy tiến hành thí nghiệm sau:
cho 2-3 mảnh Zn vào ống nghiệm nhỏ tiếp khoảng 1-2ml dd HCl.Nhận xét hiện tượng hoá học xảy ra. Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống vuốt. sau khoảng 1 phút đốt trên đầu ống vuốt. Quan sát hiện tượng xảy ra. Viết PTHH.
lưu ý trả lời 4 câu hỏi sau:
1. Nêu hiện tượng xảy ra trên bề mặt miếng Zn?
2. Khi cho tàn đóm vào liệu tàn đóm có bùng chảy không?
3. Có hiện tượng gì xảy ra khi đưa que đóm đang cháy vào dòng khí hiđro?
4.Có hiện tượng gì khi cô cạn dd lấy từ ống ra.
ZnCl2 + H2
Tiết 50: Điều chế khí hiđrO- phản ứng thế
I.Điều chế khí hiđro
1.Trong phòng thí nghiệm
a.Thí nghiệm
b, Nhận xét
Có bọt khí thoát ra trên bề mặt miếng Zn, miếng Zn tan dần ra.
Không làm tàn đóm bùng cháy.
Khí thoát ra cháy với ngọn lửu màu xanh.
Cô cạn dd tạo chất rắn màu trắng => muối ZnCl2
PTHH:Zn(R)+2HCl(dd) ZnCl2(dd) +H2
c, Có thể thu hiđro với lượng lớn trong dụng cụ h5.5
* Có 2 cách thu hiđro: Đẩy không khí, đẩy nước.
2. Trong công nghiệp
Hãy tiến hành thí nghiệm sau:
cho 2-3 mảnh Zn vào ống nghiệm nhỏ tiếp khoảng 1-2ml dd HCl.Nhận xét hiện tượng hoá học xảy ra. Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có ống vuốt. sau khoảng 1 phút đốt trên đầu ống vuốt. Quan sát hiện tượng xảy ra. Viết PTHH.
Ngoài cấch dùng Zn và dd HCl ta có thể dùng chất nào khác để điều chế khí hiđro?
Thay HCl= H2SO4, Zn = Al, Fe.
Nói chung nguyên liệu dùng điều chế hiđro là gì?
Hợp chất có chứa hiđro ( dd Axit) và kim loại.
* Có mấy cách thu hiđro? Vì sao?
Tiết 50: Điều chế khí hiđrO- phản ứng thế
I.Điều chế khí hiđro
1.Trong phòng thí nghiệm
a.Thí nghiệm
b, Nhận xét
Có bọt khí thoát ra trên bề mặt miếng Zn, miếng Zn tan dần ra.
Không làm tàn đóm bùng cháy.
Khí thoát ra cháy với ngọn lửu màu xanh.
Cô cạn dd tạo chất rắn màu trắng => muối ZnCl2
PTHH:Zn(R)+2HCl(dd) ZnCl2(dd) +H2
c, Có thể thu hiđro với lượng lớn trong dụng cụ h5.5
2. Trong công nghiệp
Phương pháp điện phân nước.
2H2O đp
Hãy cho biết trong công nghiệp người ta điều chế hiđro bằng cách nào?
2H2 + O2
Tiết 50: Điều chế khí hiđrO- phản ứng thế
I.Điều chế khí hiđro
1.Trong phòng thí nghiệm
a.Thí nghiệm
b, Nhận xét
PTHH:Zn(R)+2HCl(dd) ZnCl2(dd) +H2
c, Có thể thu hiđro với lượng lớn trong dụng cụ h5.5
2. Trong công nghiệp
Phương pháp điện phân nước.
2H2O đp 2H2 + O2
II. Phản ứng thế là gì?
1.Trả lời câu hỏi
2. Định nghĩa:
Phản ứng thế là phản ứng hoá học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất.


Hãy nghiên cứu Pt phần kiểm tra bài cũ:
Zn(R) +2HCl(dd) ZnCl2(dd) +H2 ( ?)
Cho biết nguyên tử của đơn chất Zn đã thay thế nguyên tử nào của axit HCl?
Nguyên tử của đơn chất Zn đã thay thế nguyên tử H trong HCl.
Phản ứng trên gọi là phản ứng thế. Vậy thế nào là phản ứng thế?

Củng cố kiểm tra đánh giá
Hãy hoàn thành các PTHH và cho biết chúng thuộc loại phản ứng nào?
a, Zn + H2SO4 ? + H2
b, H2O điện phân ? + ?
c, Al + 6HCl AlCl3+ ?
d, Mg + O2 MgO
e, KMnO4 t0 K2MnO4 + MnO2 + O2
f, Fe + CuCl2 FeCl2 + Cu
Đáp án
a, Zn + H2SO4 ZnSO4 + H2 ( phản ứng thế)
b, H2O điện phân 2H2 + O2 ( phản ứng hoá hợp)
c, 2Al + 6HCl 2AlCl3+ 3H2 ( phản ứng thế)
d, 2Mg + O2 2MgO ( Phản ứng hoá hợp- oxi hoá khử)
e, 2KMnO4 t K2MnO4 + MnO2 + O2 ( phản ứng phân huỷ)
f, Fe + CuCl2 FeCl2 + Cu ( phản ứng thế)