Bài 33. Đặc điểm sông ngòi Việt Nam

SÔNG HƯƠNG
SÔNG THU BỒN
SÔNG TRƯỜNG GIANG
TIẾT 37 - BÀI 33
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI
VIỆT NAM
Dựa vào bản đồ sông ngòi Việt Nam kết hợp nội dung SGK . Nhận xét mạng lưới sông ngòi của nước ta ?
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước. Tổng cộng nước ta có tới 2360 con sông, chủ yếu là sông nhỏ, ngắn dốc
Bản đồ sông ngòi Việt Nam
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
Tại sao nước ta có rất nhiều sông suối phần lớn là sông nhỏ, ngắn dốc ?
* Vì lãnh thổ nước ta hẹp ngang và nằm sát biển
* Địa hình nước ta có nhiều đồi núi. Đồi núi lại ăn ra sát biển nên dòng chảy ngắn, dốc.
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
- Có 2360 con sông , trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Bản đồ sông ngòi Việt Nam
* Xác định trên bản đồ sông ngòi Việt Nam các con sông lớn ở nước ta ?
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Dựa vào bản đồ sông ngòi Việt Nam kết hợp hình 33.1 SGK. Cho biết sông ngòi nước ta chảy theo những hướng nào ?
Nêu tên các con sông điển hình cho các hướng chảy và xác định các con sông đó trên bản đồ sông ngòi Việt Nam ?
Vì sao sông ngòi nước ta lại chảy theo 2 hướng chính: TB-ĐN và vòng cung . Hầu hết các con sông đều đổ ra biển Đông ?
Do núi nước ta có 2 hướng chính : TB – ĐN và Vòng cung . Địa hình nước ta cao phía Tây và thấp phía Đông
Bản đồ sông ngòi Việt Nam
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
- Hướng TB-ĐN : Sông Hồng, Sông Mã, Sông Cả…:
Hướng vòng cung : Sông Gâm, Sông Lô, Sông Thương…
Tiết 37- Bài 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
* Nghiên cứu SGK và liên hệ thực tế cho biết sông ngòi nước ta có mấy mùa nước ? Sự chênh lệch giữa các mùa nước như thế nào ?
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm tới 70-80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt
*Vì sao sông ngòi nước ta lại có 2 mùa nước khác nhau rõ rệt như vậy ?
Vì chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa của khí hậu.
Khí hậu nước ta có 2 mùa: mưa và khô nên sông ngòi có 2 mùa nước đầy và kiệt
Dựa vào bảng 33.1 và cho biết mùa lũ trên các lưu vực sông có trùng với nhau không và giải thích tại sao có sự khác biệt đó ?
* Mùa lũ trên các sông không trùng nhau vì chế độ mưa trên mỗi khu vực khác nhau
Bảng 33.1. Mùa lũ trên các lưu vực sông
Ghi chú : Tháng lũ: +; tháng lũ cao nhất : ++
Cảnh lũ lụt
Cảnh sau lũ lụt
Quan sát các bức ảnh sau cho biết nhân nhân ta đã tiến hành những biện pháp nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ lụt ?
Đê bao
Xóm nhà nổi trên sông Tiền Giang
Chợ nổi
- Khai thác các loài thuỷ sản, bồi đắp phù sa .
- Đắp đê bao, làm nhà nổi, xây dựng làng ở vùng cao.
* Những biện pháp để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ lụt :

* Vận dụng kiến thức thực tế và kết hợp nội dung SGK, cho biết hàm lượng phù sa trên các sông ở nước ta như thế nào ?
Tiết 37- Bài 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
Phù sa Sụng H?ng
Vì sao sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn ?
Tiết 37- Bài 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
- Vì nước ta mưa nhiều và mưa tập trung theo mùa .
- Địa hình nước ta ¾ là đồi núi .
 Nên sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn.


* Cho biết hàm lượng phù sa lớn như vậy có những tác động như thế nào đến thiên nhiên và đời sống cư dân của đồng bằng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long ?

Tiết 37- Bài 33: ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
- Tác động đến đời sống cư dân : Tạo nên phong tục tập quán trong nông nghiệp .
Hàm lượng phù sa lớn tác động tới thiên nhiên : Đất đai màu mỡ
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
d/ Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
Bảng tổng hợp về đặc điểm sông ngòi của nước ta
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
Mạng lưới sông ngòi dày đặc phân bố rộng khắp cả nước. Chủ yếu sông ngắn và dốc
Hướng chủ yếu: TB -ĐN và vòng cung
Chế độ nước theo mùa : Mùa lũ và mùa cạn
Hàm lượng phù sa lớn
Mưa nhiều,nhiều
đồi núi, bề ngang hẹp
Núi chạy theo
2 hướng chính :
TB – ĐN và vòng cung
Chế độ mưa
+ Mùa mưa
và mùa khô
¾ diện tích là đồi
núi
Mưa theo mùa
NGUYÊN NHÂN
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
- Nước ta có 2360 con sông , trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
- Hướng TB-ĐN : Sông Hồng, Sông Mã, Sông Cả…:
Hướng vòng cung : Sông Gâm, Sông Lô, Sông Thương…
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm tới 70-80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt
d/ Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
- Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn/năm
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA DÒNG SÔNG
a/ Giá trị kinh tế của sông
Quan sát một số tranh ảnh sau và vận dụng kiến thức hiểu biết của bản thân cho biết sông ngòi của nước ta có giá trị kinh tế như thế nào ?
Khai thác cá
Nuôi tôm
Thuỷ điện Hoà Bình
Chợ nổi
Quan sát một số tranh ảnh sau và vận dụng kiến thức hiểu biết của bản thân cho biết sông ngòi của nước ta có giá trị kinh tế như thế nào ?
Tưới tiêu
Du lịch sông Hương
Quan sát một số tranh ảnh sau và vận dụng kiến thức hiểu biết của bản thân cho biết sông ngòi của nước ta có giá trị kinh tế như thế nào ?
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
- Nước ta có 2360 con sông , trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
- Hướng TB-ĐN : Sông Hồng, Sông Mã, Sông Cả…:
Hướng vòng cung : Sông Gâm, Sông Lô, Sông Thương…
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm tới 70-80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt
d/ Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
- Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn/năm
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA DÒNG SÔNG
a/ Giá trị kinh tế của sông
- Thuỷ điện, thuỷ lợi, bồi đắp phù sa, thuỷ sản, du lịch, giao thông…
b/ Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
Một số hình ảnh ô nhiễm môi trường sông
THẢO LUẬN NHÓM (3 phút)
Nhóm 1, 2:
Nguyên nhân gây ô nhiễm sông ngòi nước ta?
Nhóm 3, 4:

Biện pháp hạn chế ô nhiễm sông ngòi ở nước ta?
● Nguyên nhân:
- Chặt phá rừng đầu nguồn.
- Do chất thải từ các khu dân cư, các đô thị, các nhà máy, khu công nghiệp
● Biện pháp:
- Bảo vệ rừng đầu nguồn.
- Xử lí tốt các nguồn rác thải, các chất độc hại ở các
nhà máy,xí nghiệp,khu công nghệp
- Bảo vệ khai thác hợp lí các nguồn lợi từ sông ngòi.
HÃY NÓI KHÔNG VỚI
HÃY CÙNG CHUNG TAY BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
- Nước ta có 2360 con sông , trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
- Hướng TB-ĐN : Sông Hồng, Sông Mã, Sông Cả…:
Hướng vòng cung : Sông Gâm, Sông Lô, Sông Thương…
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm tới 70-80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt
d/ Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
- Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn/năm
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA DÒNG SÔNG
a/ Giá trị kinh tế của sông
- Thuỷ điện, thuỷ lợi, bồi đắp phù sa, thuỷ sản, du lịch, giao thông…
b/ Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
- Do chặt phá rừng đầu nguồn, chất thải công nghiệp và chất thải sinh hoạt, đánh bắt cá bằng thuốc nổ…  Nguồn nước sông bị ô nhiễm
- Biện pháp: Bảo vệ rừng đầu nguồn, xử lý chất thải, khai thác hợp lý các nguồn lợi từ sông ngòi
1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
3
4
5
6
7
8
. Trò chơI ô chữ
1
2
3
4
5
6
7
8
S ô n g đ a
đ ô n g n a i
đ I a h I n h
S ô n g h ô n g
c ư u l o n g
s ô n g t H U B ễ N
H o a b I n h
k h I h a u
1. Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình được xây dựng trên con sông này?
2. Đây là hệ thống sông lớn thứ 3 ở nước ta, sau sông Hồng và sông Cửu Long ?
3. Đây là nhân tố quyết định đến hướng chảy và độ dốc của sông ngòi nước ta?
4. Đây là con sông có diện tích lưu vực lớn nhất nước ta?
5. Đây là con sông bồi đắp phù sa hình thành đồng bằng rộng lớn nhất nước ta ?
6. Đây là một trong nh?ng con sông lớn chảy qua tỉnh ta?
7. Đây là tên nhà máy thuỷ điện lớn của nước ta ?
8. Đây là nhân tố quyết định đến lưu lượng, chế độ nước của sông ngòi nước ta?
N
CỦNG CỐ
1/ Nối ý ở cột A với ý ở cột b sao cho phù hợp
2/ Khoanh tròn chữ cái đầu câu trong các câu sau em cho là đúng :
a/Mọi con sông đều có giá trị thuỷ điện, cung cấp nước ngọt và phù sa
b/ Các con sông có lưu lượng lớn, độ dốc cao thì khả năng thuỷ điện lớn
c/ Bất kì con sông nào củng đều thuận lợi về giao thông đường thuỷ
d/ Về mùa lũ sông hoàn toàn gây hại
1- a,d
2- c
3- a,b,d
ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM
TIẾT 37
1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
a/ Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước
- Nước ta có 2360 con sông , trong đó 93% sông nhỏ, ngắn và dốc
b/ Sông ngòi nước ta chảy theo 2 hướng chính là TB – ĐN và vòng cung
- Hướng TB-ĐN : Sông Hồng, Sông Mã, Sông Cả…:
Hướng vòng cung : Sông Gâm, Sông Lô, Sông Thương…
c/ Sông ngòi nước ta có 2 mùa nước : Mùa lũ và mùa cạn
- Mùa lũ chiếm tới 70-80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt
d/ Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
- Tổng lượng phù sa 200 triệu tấn/năm
2. KHAI THÁC KINH TẾ VÀ BẢO VỆ SỰ TRONG SẠCH CỦA DÒNG SÔNG
a/ Giá trị kinh tế của sông
- Thuỷ điện, thuỷ lợi, bồi đắp phù sa, thuỷ sản, du lịch, giao thông…
b/ Sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
- Do chặt phá rừng đầu nguồn, chất thải công nghiệp và chất thải sinh hoạt, đánh bắt cá bằng thuốc nổ…  Nguồn nước sông bị ô nhiễm
- Biện pháp: Bảo vệ rừng đầu nguồn, xử lý chất thải, khai thác hợp lý các nguồn lợi từ sông ngòi
DẶN DÒ
- Về nhà học bài và bài tập bản đồ, bài tập số 3 SGK trang 120
- Chuẩn bị bài: Các hệ thống sông lớn ở nước ta
CHUẨN BỊ TIẾT HỌC TIẾP THEO
Bài 34: CÁC HỆ THỐNG SÔNG LỚN Ở NƯỚC TA

Xác định trên hình 33.1 (tr 118 SGK) chín hệ thống sông lớn ở nước ta.
Chế độ nước.
Thuận lợi và khó khăn do lũ gây ra ở ĐBSCL.
Cách phòng chống lũ ở ĐBSH và ĐBSCL
TẠM BIỆT QUÍ THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM !