Bài 30. Ôn tập phần Văn

ôn tập phần văn
tiết 121
- Cổng trường mở ra
- Mẹ tôi
- Cuộc chia li của những con búp bê
- Những câu hát về tình cảm gia đình
- Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người
- Những câu hát than thân
- Những câu hát châm biếm
- Sông núi nước Nam
- Phò giá về kinh
- Thiên Trường vãn vọng
- Bài ca Côn Sơn - Sau phút chia li
- Bánh trôi nước

- Qua đèo Ngang
- Bạn đến chơi nhà
- Xa ngắm thác núi Lư
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
- Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
- Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
- Cảnh khuya
- Rằm tháng giêng
- Tiếng gà trưa
- Một thứ quà của lúa non:cốm
- Sài Gòn tôi yêu
- Mùa xuân của tôi
- Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
- Tục ngữ về con người và xã hội
- Tinh thần yêu nước của nhân dân ta
- Sự giàu đẹp của Tiếng Việt
- Đức tính giản dị của Bác Hồ
- Ý nghĩa văn chương
- Sống chết mặc bay
- Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
- Ca Huế trên sông Hương
- Quan Âm Thị Kính
ÔN TẬP VĂN HỌC
TIẾT 121:
II. Hệ thống các thể loại đã được học:
- Chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.
2. Tục ngữ
- Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn, tiếng nói hàng ngày.
3. Thơ trữ tình
Một thể loại văn học phản ánh cuộc sống bằng cảm xúc trực tiếp của người sáng tác. Văn bản thơ trữ tình thường có vần điệu, nhịp điệu, ngôn ngữ cô đọng, mang tính cách điệu cao.
1. Ca dao - dân ca
ÔN TẬP VĂN HỌC
TIẾT 121:
II. Hệ thống các thể loại đã được học:
- Đường luật (thất ngôn, ngũ ngôn, bát cú, tứ tuyệt,..., lục bát, song thất lục bát, ngâm khúc, 4 tiếng, ...)
- Những thể thơ thuần tuý Việt Nam: lục bát, 4 tiếng (học tập từ ca dao, dân ca).
- Những thể thơ học tập của Trung Quốc: Đường luật,20
Tương tự như thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật chỉ khác:
- 5 tiếng/câu, 4 câu/bài, 20 tiếng/bài.
- Nhịp 3/2 hoặc 2/3.
- Có thể gieo vần trắc.
5. Thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- 7 tiếng/câu, 4 câu/bài, 28 tiếng/ bài.
- Kết cấu: câu 1 - khai, câu 2 - thừa, câu 3 - chuyển, câu 4 - hợp.
- Nhịp 4/3 hoặc 2/2/3.
- Vần: chân (7), liền (1-2), cách (2-4), bằng.
6. Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật
ÔN TẬP VĂN HỌC
TIẾT 121:
II. Hệ thống các thể loại đã được học:
- 7 tiếng/ câu, 8 câu / bài, 56 tiếng/bài.
- Vần: bằng, trắc, chân (7), liền (1-2), cách (2-4-6-8).
- Kết cấu: Câu 1-2: đề, câu 3-4: thực, câu 5-6: luận, câu 7-8: kết.
Luật bằng trắc: nhất (1); tam (3); ngũ (5); bất luận (tự do); nhị (2), tứ (4) lục (6) phân minh. Hai câu (3-4 và 5-6) phải đối nhau
8. Thơ lục bát
- Thể thơ dân tộc cổ truyền bắt nguồn từ ca dao, dân ca.
- Kết cấu theo từng cặp: Câu trên 6 tiếng (lục), câu dưới 8 tiếng (bát).
- Vần bằng, lưng (6-6); chân (6-8); liền;
- Nhịp 2/2/2/2; 3/3/4/4; 2/4/2; 2/4;
- Luật bằng trắc: 2B - 4T - 6B - 8B.
9. Thơ song thất lục bát
- Kết hợp có sáng tạo giữa thể thơ thất ngôn đường luật và thơ lục bát;
- Một khổ 4 câu. Vần 2 câu song thất.
- Nhịp ở 2 câu 7 tiếng.
ÔN TẬP VĂN HỌC
TIẾT 121:
II. Hệ thống các thể loại đã được học:
- Có thể ngắn, rất ngắn, dài, hơi dài;
- Cách kể chuyện linh hoạt, không gò bó, không hoàn toàn tuân theo trình tự thời gian, thay đổi ngôi kể, nhịp văn nhanh, kết thúc đột ngột.
11. Phép tương phản nghệ thuật
- Là sự đối lập các hình ảnh, chi tiết, nhân vật, ... trái ngược nhau, để tô đậm, nhấn mạnh một đối tượng hoặc cả hai.
12. Tăng cấp trong nghệ thuật
Thường đi cùng với tương phản.
ÔN TẬP VĂN HỌC
TIẾT 121:
III. Những tình cảm, thái độ thể hiện trong các bài ca dao - dân ca đã học:
- Nhớ thương, kính yêu, biết ơn ông bà, cha mẹ; tự hào về vẻ đẹp quê hương; than thân trách phận, buồn bã, châm biếm những thói hư tật xấu, những hủ tục lạc hậu...
IV. Những kinh nghiệm của nhân dân được thể hiện trong tục ngữ:
1. Kinh nghiệm về thiên nhiên thời tiết.
Thời gian tháng năm và tháng mười; dự đoán nắng, mưa, bão, giông, lụt, ...
2. Kinh nghiệm về lao động sản xuất nông nghiệp
- Đất đai quý hiếm, vị trí các nghề: làm ruộng, nuôi cá, làm vườn, kinh nghiệm cấy lúa, làm đất, trồng trọt, chăn nuôi, ...
3. Kinh nghiệm về con người xã hội
- Xem tướng người, học tập thầy bạn, tình thương người, lòng biết ơn, đoàn kết là sức mạnh, ...
Xem hình đoán tác phẩm
Lí Lan
1
Cổng trưuờng mở ra
Tình yêu thuơng sâu nặng của người mẹ.
Vai trò to lớn của nhà truờng.
Miêu tả nội tâm tinh tế.
Xem hình đoán tác phẩm
thạch lam
2
Một thứ quà của lúa non : Cốm
Nét văn hóa giàu bản sắc dân tộc đưuợc thể hiện qua một thứ quà đơn sơ, bình dị: Cốm
Lối viết tinh tế, hiểu biết sâu sắc, tình cảm chân thành
3
Sài Gòn tôi yêu
Thể hiện tình cảm yêu mến Sài Gòn, coi đó là quê huơng thứ hai của tác giả.
Miêu tả kết hợp giới thiệu, thuyết minh
Khánh Hoài
4
Cuộc chia tay của những con búp bê
Gia đình là tổ ấm quan trọng và cần thiết phải giữ gìn.
Kể chuyện tự nhiên, chân thực, cảm động
Đại Nội
5
Ca Huế trên sông Hưuơng
Ca Huế là hình thức sinh hoạt văn hóa
Thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của con người xứ Huế
Ngôn ngữ giàu hình ảnh biểu cảm, đầy chất thơ, kết hợp miêu tả với thuyết minh
phạm duy tốn
6
Sống chết mặc bay
Phản ánh tình khổ của nguười dân trong cảnh lụt lội do thái độ vô trách nhiệm của bọn quan lại
Cảm thông với nguười dân, lên án gay gắt tên quan lòng lang dạ thú
Kết hợp thành công phép tưuơng phản và tăng cấp
nguyễn ái quốc
phan bội châu
Vũ bằng
8
Mùa xuân của tôi
Vẻ đẹp độc đáo của mùa xuân Hà Nội
Lời văn giàu hình ảnh, giàu biểu cảm, giàu chất thơ
Phần thưởng là những chiếc kẹo
1
2
3
Phần thưởng là điểm 10
Phần thưuởng là một tràng pháo tay
Quà tặng may mắn