Bài 30. Ôn tập phần Tiếng Việt

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Học kì II
Tiết 126: Tiêng Việt

ÔN TẬP BÀI CŨ
5.Câu trần thuật
2.Câu cầu khiến
4.Câu phủ định
3.Câu cảm thán
A - có những từ ngữ cầu khiến như: hãy, đừng, cho?...; dùng để yêu cầu,ra lệnh, đề nghị, khuyên bảo..
- Thường kết thúc bằng dấu chấm than, hoa?c dấu chấm.
B - Có những từ ngữ cảm thán như: ôi, than ôi, hỡi ơi, .; dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc.
- Thường kết thúc bằng dấu chấm .
C- Có những từ ngữ nghi vấn như: ai, gì, nào,. Chức năng chính dùng để hỏi. Khi viết thường kết thúc bằng dấu hỏi.
D- Có những từ ngữ phủ định như: không, chưa, chẳng, .
- Dùng để: Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó; Phản bác một ý kiến.
E- Không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán.
- Chu?c nang chi?nh: thông báo, nhận định, miêu tả,.
- Thường kết thúc bằng dấu chấm, dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng.
1.Câu nghi vấn
Hãy nối thông tin cột trái và cột phải sao cho hợp lí:
Bài 1:
Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ qúa rồi(1).[.]. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau ích kỉ che lấp mất(2). Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận(3).
Đọc những câu sau và cho biết mỗi câu thuộc kiểu câu nào trong số các kiểu câu câu nghi vấn , câu cầu khiến , câu cảm thán , trần thuật , phủ định ? (các câu được đánh số để tiện theo dõi).
I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến, cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài1:
(1) Caâu traàn thuaät gheùp, coù moät veá laø daïng caâu phuû ñònh
(2) Caâu traàn thuaät ñôn
(3) Caâu traàn thuaät gheùp, veá sau coù moät vò ngöõ phuû ñònh ( khoâng nôõ giaän.)
Bài 2:
I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến, cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài1:
(1) Caâu traàn thuaät gheùp, coù moät veá laø daïng caâu phuû ñònh
(2) Caâu traàn thuaät ñôn
(3) Caâu traàn thuaät gheùp, veá sau coù moät vò ngöõ phuû ñònh ( khoâng nôõ giaän.)
Döïa theo noäi dung caâu (2) “Caùi baûn tính toát cuûa ngöôøi ta bò nhöõng noãi lo laéng, buoàn ñau ích kæ che laáp maát.”Haõy ñaët moät caâu nghi vaán? :
Bài2:
- Caùi baûn tính toát cuûa ngöôøi ta coù theå bò nhöõng noãi lo laéng, buoàn ñau ích kæ che laáp maát khoâng?
Đáp án: Tạo câu nghi vấn
- Cái bản tình tốt của người ta có thể bị những gì che lấp mất ?
- Những gì có thể che lấp mất cái bản tính tốt của người ta?
- Cái bản tính tốt của người ta có thể bị những nỗi lo lắng, buồn đau ích kỉ che lấp mất không?
- Những nỗi lo lắng, buồn đau ích kỉ có thể che lấp mất bản tình tốt của người ta không ?
Bài 3:
I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến, cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài3:
Chao oâi, buoàn!
Boä phim naøy hay quaù!
- OÂi, tôù vui quaù!
- Baïn maëc chieác aùo naøy ñeïp laém!
CÁC EM THẢO LUẬN Haõy ñaët caâu caûm thaùn chöùa moät trong nhöõng töø nhö vui, buoàn, hay, ñeïp,…?
Bài2:
- Caùi baûn tính toát cuûa ngöôøi ta coù theå bò nhöõng noãi lo laéng, buoàn ñau ích kæ che laáp maát khoâng?
Đáp án: Tạo ra câu cảm thán
- Chao ôi, buồn!; Ô�i, buồn quá! Buồn thật!
- Bộ phim này hay quá!
- Ôi, tớ vui quá!
- Bạn mặc chiếc áo này đẹp lắm!
Bài 4:
I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến, cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài3:
Chao oâi, buoàn!
Boä phim naøy hay quaù!
- OÂi, tôù vui quaù!
- Baïn maëc chieác aùo naøy ñeïp laém!
Ñoïc ñoaïn trích sau vaø traû lôøi caâu hoûi.
Toâi baät cöôøi baûo laõo(1):
- Sao cuï lo xa quaù theá(2)? Cuï coøn khoûe laém chöa cheát ñaâu maø sôï(3)! Cuï cöù ñeå tieàn aáy maø aên, luùc cheát haõy ha(4)! Toäi gì bay giôø nhòn ñoùi maø ñeå tieàn laïi(5)?
- Khoâng oâng giaùo aï(6)! AÊn maõi heát ñi thì ñeán luùc cheát laáy gì maø lo lieäu(7)?
(Nam Cao, Laõo Haïc)
Bài4:
a) - Caâu traàn thuaät:1,3,6
- Caâu caàu khieán: 4
- Caâu nghi vaán: 2,5,7
b) - Caâu nghi vaán duøng ñeå hoûi: 7
c) - Caâu nghi vaán khoâng duøng ñeå hoûi: 2,5
- Caâu duøng ñeå bieåu loä söï ngaïc nhieân của ông giáo: 2
- Caâu duøng ñeå giaûi thích: 5
trình bày(kể)
bộc lộ cảm xúc
trình bày (nhận định)
điều khiển ( đề nghị )
trình bày (giải thích)
trình bày (phủ định , bác bỏ)
Hành động hỏi
Trực tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
Gián tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Bài 1, 2: Hãy xác định kiểu câu, kiểu hành động nói, cách dùng:
Trần thuật
Câu nghi vấn
Trần thuật
Cầu khiến
Câu nghi vấn
Trần thuật
Câu nghi vấn
II) Hành động nói:
Bài 1:
III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Gia?i thi?ch li? do sa?p x�?p tr�?t tu? cu?a ca?c bơ? ph�?n c�u in d�?m nơ?i ti�?p nhau trong doa?n van sau:
Su? gia? va`o, du?a be? ba?o: "Ơng v�` t�u vo?i vua sa?m cho ta mơ?t con ngu?a sa?t, mơ?t ca?i roi sa?t, mơ?t t�?m a?o gia?p sa?t ta se~ pha? tan lu~ gia?c na`y". Su? gia? vu`a kinh nga?c, vu`a mu`ng ro~, vơ?i va`ng v�` t�u vua.
Da?p a?n: Biểu thị thứ tự trước sau của hoạt động , trạng thái : Thoạt tiên là tâm trạng kinh ngạc , sau đó là mừng rỡ , cuối cùng là hoạt động về tâu vua.
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau của hoạt động , trạng thái.
III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau của hoạt động , trạng thái.
Bài 2:
Trong những câu sau, việc sắp xếp các từ ngữ in đậm ở đầu câu có tác dụng gì?
b. Con người của Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống
a. Các lang ai cũng muốn ngôi báu về mình, nên cố làm vừa ý vua cha. Nhưng ý vua cha thế nào không ai đoán được.
? Nối kết câu
? Nhấn mạnh đề tài của câu nói
Bài 2:
? Nối kết câu
? Nhấn mạnh đề tài của câu nói
III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau của hoạt động , trạng thái.
Bài 3:
Đọc, đối chiếu hai câu sau(chú ý các cụm từ in đậm) va cho biết câu nào mang tính nhạc rõ ràng hơn.
b. Nhớ� một buổi trưa hôm nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên khúc nhạc đồng quê man mác.
a. Nhớ� một buổi trưa hôm nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.
? Câu a có tính nhạc hơn
Bài 2:
? Nối kết câu
? Nhấn mạnh đề tài của câu nói
Bài 3:
? Câu a có tính nhạc hơn
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
Kiểu câu
Hành động nói
Lựa chọn trật
tự từ trong câu
Nghi
vấn
Cầu
khiến
Trần
thuật
Cảm
thán
Phủ
định
Hỏi
Trình
bày
Điều
khiển
Bộc lộ
cảm xúc
Hứa
hẹn
Liên
kết câu
Nhấn mạnh
Đặc điểm,
hình ảnh,
sự vật,
hiện tương.
Dặn dò
- Về nhà xem lại tịan b? ph?n l� thuy?t và hoàn thành các
bài tập.
- Kiểm tra 1 tiết Tiếng Việt, Soạn: Văn bản tường trình