Bài 30. Di truyền học với con người

1. Kể tên các bệnh di truyền mà em biết? Nguyên nhân gây bệnh di truyền?
2. Kể tên các tật di truyền? Các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh tật di truyền?
I. Di truyền y học tư vấn
Đọc thông tin: Sgk/86
Thảo luận nhóm:
Nghiên cứu trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình thường, sinh ra từ hai gia đình đã có người mắc chứng câm điếc bẩm sinh.
C1: Nhóm 1, 2: Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì?
C2: Nhóm 3, 4: Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao?
C3: Nhóm 5, 6: Nếu họ lấy nhau sinh con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh con nữa không? Tại sao?
- Đây là loại bệnh di truyền.
- Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trước của hai gia đình đã có người mắc bệnh.
- Họ không nên sinh con nữa vì họ đã mang gen lặn gây bệnh
? Dựa vào đâu mà ta biết được những điều trên?
* Khái niệm: Di truyền y học tư vấn là sự phối hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền cùng với nghiên cứu phả hệ. đã hình thành một lĩnh vực mới của di truyền học.
? Qua phân tích ví dụ trên rút ra nhận xét di truyền y học tư vấn là gì?
?
*Chức năng: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên
Chức năng của ngành này là gì?
*Liên hệ:
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
1. Di truyền học với hôn nhân.
Thảo luận nhóm:
C1: Nhóm 1, 2, 3: Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?
C2: Nhóm 4, 5, 6: Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi thì được luật hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn với nhau?
- Kết hôn gần tạo cơ hội cho những gen lặn gây hại gặp nhau ở thể đồng hợp gây suy thoái nòi giống.
- Luật hôn nhân và gia đình cho phép những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi kết hôn với nhau vì: Sự khác về mặt di truyền nhiều hơn. Các gen lặn khó gặp nhau hơn.
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
1. Di truyền học với hôn nhân.
- Tỉ lệ nam nữ có sự thay đổi theo độ tuổi
? Nhận xét tỉ lệ nam/nữ có đặc điểm gì?
? Vì sao luật hôn nhân và gia đình đưa ra qui đinh: "Hôn nhân 1 vợ, 1 chông"? Vì sao nên cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi?
- ở độ tuổi từ 18 - 35 có tỉ lệ là 1/1 là cơ sở để luật hôn nhân và gia đình quy định: "Hôn nhân 1 vợ, 1 chông"
- Cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi vì sẽ ảnh hưởng đến sự chênh lệch về tỉ lệ nam/nữ
?
Kết luận: Luật hôn nhân và gia đình quy định: "Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn với nhau" và "Hôn nhân 1 vợ 1 chồng" là có cơ sở sinh học.
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
1. Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình.
? Dựa vào tư liệu bảng 30.2 hãy cho biết: Nên sinh con ở lứa tuổi nào để giảm thiểu tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh Đao?
- Nên sinh con ở độ tuổi từ 22 - 34 là tốt nhất
? Kế hoạch hóa gia đình đã đưa ra những tiêu chí nào?
Kết luận: KHHGĐ chỉ rõ: Không sinh con quá sớm, quá muộn, các lần sinh con không nên quá gần nhau, mỗi cặp vợ chồng nên dừng lại ở 1 đến 2 con. Người phụ nữ sinh con ở độ tuổi từ 22 - 34 là tốt nhất tránh mắc bệnh Đao.
* Liên hệ
?
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
Hậu quả:
- Các chất đồng vị phóng xạ xâm nhập vào cơ thể => Gây ung thư, khối u, gây đột biến.
III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
? Ô nhiễm môi trường do nguyên nhân nào và gây hậu quả gì?
? Cần đấu tranh phòng chống ô nhiễm môi trường bằng cách nào?
- Cần đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học, chống ô nhiễm môi trường.
Tích cực trồng cây gây rừng.
Đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học, chống ô nhiễm môi trường.
Xử lý rác thải công nghiệp và sinh hoạt, bảo vệ nguồn nước.
? Liên hệ thực tiễn vấn đề bảo vệ môi trường ở Việt Nam cần tiến hành như thế nào?
- Các hóa chất, chất hóa học, thuốc trừ sâu gây ô nhiễm môi trường.
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
Củng cố:
- Làm bài tập
Bài tập 1. Chức năng của Di truyền học tư vấn (chọn phương án đúng nhất)
a) Cung cấp thông tin về các tật, bệnh di truyền ở người
b) Chuẩn đoán các tật, bệnh di truyền ở người.
c) Cho lời khuyên liên quan đến tật bệnh di truyền ở người
d) Tất cả các trường hợp trên đều đúng.
Bài tập 2. Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau:
Di truyền học người đã giải thích quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình "những người có quan hệ huyết thống trong vòng .... không được kết hôn với nhau" và cho thấy hôn nhân một vợ một chồng, phụ nữ tuổi đã cao không nên .........là có cơ sở sinh học.
Các chất phóng xạ và các hóa chất có trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra đã ......... độ ô nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và chống ô nhiễm môi trường.
3 đời
sinh con
làm tăng
- Đọc ghi nhớ Sgk/88
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
* Củng cố:
- Đọc ghi nhớ Sgk/88
- Làm bài tập
*Hướng dẫn về nhà:
- Học và trả lời câu hỏi Sgk.
- Hoàn thành bài tập trong vở bài tập
- Chuẩn bị bài sau: "Công nghệ tế bào"