Bài 30. Di truyền học với con người

1. Kể tên các bệnh di truyền mà em biết? Nguyên nhân gây bệnh di truyền?
2. Kể tên các tật di truyền? Các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh tật di truyền?
Kiểm tra bài cũ
Tiết 32 – Bài 30
DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI
I. Di truyền y học tư vấn
Đọc thông tn: Sgk/86
Nghiên cứu các trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình
Thường, sinh ra từ hai gia đình đã có
Người mắc bệnh câm điếc bẩm sinh
Em hãy thông tin cho đôi trai, gái này
biết đây là loại bệnh gì
Nhóm 1,2
Nhóm 3,4
Bệnh do gen trội hay lặn quy định ?
Tại sao ?
Nhóm 5,6
Nếu họ lấy nhau sinh con đầu lòng bị câm
Điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh
con nữa không ? Tại sao ?
Các nhóm thảo luận thời gian 3 phút
I. Di truyền y học tư vấn
Nghiên cứu các trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình
Thường, sinh ra từ hai gia đình đã có
Người mắc bệnh câm điếc bẩm sinh
Em hãy thông tin cho đôi trai, gái này
biết đây là loại bệnh gì
Nhóm 1,2
Đây là bệnh di truyền
Tiết 32 – Bài 30
DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI
I. Di truyền y học tư vấn
Nghiên cứu các trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình
Thường, sinh ra từ hai gia đình đã có
Người mắc bệnh câm điếc bẩm sinh
Nhóm 3,4
Bệnh do gen trội hay lặn quy định ?
Tại sao ?
Bệnh do gen lặn qui định, vì ở đời trước
Của gia đình đó đã có người mawsc bệnh
Tiết 32 – Bài 30
DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI
I. Di truyền y học tư vấn
Nghiên cứu các trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình
Thường, sinh ra từ hai gia đình đã có
Người mắc bệnh câm điếc bẩm sinh
Nhóm 5,6
Nếu họ lấy nhau sinh con đầu lòng bị câm
Điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh
con nữa không ? Tại sao ?
Họ không nên sinh con nữa, vì họ đã mang
gen lặn gây bệnh

Tiết 32 – Bài 30
DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI
Qua phân tích ví dụ trên rút ra nhận xét di truyền y học tư vấn là gì ?
Khái niệm: Di truyền y học tư vấn là sự phối hợp các
phương pháp xét nghiệm chuẩn đoán hiện đại về mặt
di truyền cùng với nghiên cứu phả hệ… đã hình thành
Một lĩnh vực mới của di truyền học
Di truyền y học tư vấn gồm những chức năng gì ?
Chức năng: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin
và cho lời khuyên

I. Di truyền y học tư vấn
* Khái niệm:
* Chức năng:
?
?
Tiết 32 – Bài 30
DI TRUYỀN HỌC VỚI CON NGƯỜI
I. Di truyền y học tư vấn
Người làm công tác tư vấn cã hai ngườiđều mang
gen đột biến lặn gây ra bệnh trên, nhưng ở
trạng thái dị hợp nên không biểu hiện ra bệnh.
Lời khuyên trong trường hợp này là không nên
tiếp tục sinh con để tránh sinh ra con tiếp theo
cũng mang cặp gen đồng hợp lặn biểu hiện bệnh
nói trên

Một cặp vợ chồng bình thường sinh con đầu lòng
bị bẩm sinh. Người làm công tác tư vấn cần cho họ
biết điều gì ?

* Liên hệ:
* Khái niệm:
* Chức năng:
I. Di truyÒn y häc t­ vÊn
*Ch?c nang
* Liên hệ
*Khỏi ni?m:
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
C1: Nhóm 1, 2, 3: Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?
C2: Nhóm 4, 5, 6: Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi thì được luật hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn với nhau?
Thảo luận nhóm:
Học sinh nghiên cứu SGK
Thảo luận thời gian 2 phút
I. Di truyền y học tư vấn
*Khỏi ni?m:
* Liên hệ
*Ch?c nang
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
C1: Nhóm 1, 2, 3: Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?
Kết hôn gần tạo cơ hội cho những
gen lặn gây hại gặp nhau ở thể đồng
hợp gây suy thoái nòi giống.
*Khỏi ni?m:
I. Di truyền y học tư vấn
*Ch?c nang
* Liên hệ
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
C2: Nhóm 4, 5, 6: Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi thì được luật hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn với nhau?
Luật hôn nhân và gia đình cho phép những người
có quan hệ huyết thống từ đời thứ 4 trở đi kết hôn
với nhau vì: Sự khác về mặt di truyền nhiều hơn.
Các gen lặn khó gặp nhau hơn.
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
Từ bảng trên các em có nhận xét gì ?
Tỉ lệ nam nữ có sự thay đổi
theo độ tuổi
1/Di truyền học với hôn nhân.
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
? Vì sao luật hôn nhân và gia đình đưa ra qui đinh: "Hôn nhân 1 vợ, 1 chông"? Vì sao nên cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi?
ở độ tuổi từ 18 - 35 có tỉ lệ là
1/1 là cơ sở để luật hôn nhân và
gia đình quy định: "Hôn nhân
1 vợ, 1 chông"
Cấm chuẩn đoán giới tính thai
nhi vì sẽ ảnh hưởng đến sự
chênh lệch về tỉ lệ nam/nữ
Thảo luận 2 HS/ nhóm
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
Kết luận: - Những người có quan hệ huyết
thống trong vòng 4 đời không được kết hôn
với nhau
- Hôn nhân 1 vợ 1chồng" là có cơ sở sinh học.
Di truyền đã giải thích được cơ sơ khoa học của các luật hôn nhân như thế nào ?
?
Giải thích được cơ sở khoa học của các quy định:
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch
hóa gia đình.
? Dựa vào tư liệu bảng 30.2 hãy cho biết: Nên sinh con ở lứa tuổi nào để giảm thiểu tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh Đao?
Nên sinh con ở độ tuổi từ
22 - 34 là tốt nhất
Giải thích được cơ sở khoa học của các quy định:
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch
hóa gia đình.
? Kế hoạch hóa gia đình đã đưa ra những tiêu chí nào?
Kết luận: KHHGĐ chỉ rõ:
Không sinh con quá sớm, quá
muộn, các lần sinh con không
nên quá gần nhau, mỗi cặp vợ
chồng nên dừng lại ở 1 đến 2
con. Người phụ nữ sinh con ở
độ tuổi từ 22 - 34 là tốt nhất
tránh mắc bệnh Đao.
?
Luật hôn nhân và gia
đình quy định:
Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35?
Vì dể mắc bệnh Đao
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch
hóa gia đình.
III. Hậu quả di truyền do ô
nhiễm môi trường.
? Ô nhiễm môi trường do nguyên nhân nào và gây hậu quả gì?
Các hóa chất, chất hóa học, thuốc
trừ sâu gây ô nhiễm môi trường.
Hậu quả:
Các chất đồng vị phóng xạ xâm
nhập vào cơ thể => Gây ung thư,
khối u, gây đột biến.
? Cần đấu tranh phòng chống ô nhiễm môi trường bằng cách nào?
Cần đấu tranh chống vũ khí hạt
nhân, vũ khí hóa học, chống ô
nhiễm môi trường.
? Liên hệ thực tiễn vấn đề bảo vệ môi trường ở Việt Nam cần tiến hành như thế nào?
Tích cực trồng cây gây rừng.
Đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ
khí hóa học, chống ô nhiễm môi trường.
Xử lý rác thải công nghiệp và sinh hoạt,
bảo vệ nguồn nước.
I. Di truyền y học tư vấn
II. Di truyền học với hôn
nhân và kế hoạch hóa
gia đình.
1/Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch
hóa gia đình.
Nguyên nhân: C¸c hãa chÊt, chÊt hãa häc, …
Hậu quả: Gây ung thư, khối u, gây đột biến.


Cần đấu tranh chống vũ khí hạt
nhân, vũ khí hóa học, chống ô
nhiễm môi trường.
II. Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
I. Di truyền y học tư vấn
III. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
Củng cố:
- Làm bài tập
Bài tập 1. Chức năng của Di truyền học tư vấn (chọn phương án đúng nhất)
a) Cung cấp thông tin về các tật, bệnh di truyền ở người
b) Chuẩn đoán các tật, bệnh di truyền ở người.
c) Cho lời khuyên liên quan đến tật bệnh di truyền ở người
d) Tất cả các trường hợp trên đều đúng.
Bài tập 2. Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau:
Di truyền học người đã giải thích quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình "những người có quan hệ huyết thống trong vòng .... không được kết hôn với nhau" và cho thấy hôn nhân một vợ một chồng, phụ nữ tuổi đã cao không nên .........là có cơ sở sinh học.
Các chất phóng xạ và các hóa chất có trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra đã ......... độ ô nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và chống ô nhiễm môi trường.
3 đời
sinh con
làm tăng
- Đọc ghi nhớ Sgk/88