Bài 30. Di truyền học với con người

Tiết 31 - Bài 30:
,
,
,
GV: Lê Thị Bích Vân
Trường: THCS xã Bảo ái
Phòng giáo dục và đào tạo yên bình
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Bệnh nhân Đao và bệnh nhân Tơcnơ có đặc điểm di truyền và đặc điểm hình thái như thế nào?
* Bệnh Đao:
- Cặp NST số 21 mang 3NST, bộ NST 2n+1=47
- Đặc điểm: Bé, lùn, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há, lưỡi thè ra, mắt sâu một mí, ngón tay ngắn, si đần bẩm sinh, vô sinh. Xảy ở cả hai giới.
*Bệnh Tơcnơ:
- Cặp NST giới tính chỉ có 1NST X. bộ NST 2n-1=45
- Đặc điểm: ở nữ, lùn, cổ ngắn, tuyến vú không phát triển, khi đứng 2 tay choãi ra 2 bên. Không có kinh nguyệt, tử cung nhỏ, thường mất trí và vô sinh.
i. Di truyền y học tư vấn

Nghiên cứu trường hợp sau:
Người con trai và người con gái bình thường, sinh ra từ 2 gia đình đã có người mắc chứng bệnh câm điếc bẩm sinh.
Trả lời các câu hỏi sau:

? Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì?
? Đây là loại bệnh di truyền.
? Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao?
? Bệnh do gen lặn quy địnhvì ở đời trước cả 2 gia đình đã có người mắc bệnh mà bản thân đôi trai gái này không mắc bệnh.
? Nếu họ lấy nhau sinh con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh con nữa không? Tại sao?
? Họ không nên sinh con nữa vì ở họ đã mang gen gây bệnh.
i. Di truyền y học tư vấn
i. Di truyền y học tư vấn
? Hãy quy ước gen và viết sơ đồ lai?

Quy ước gen:
+ Gen A: Không mắc bệnh (bình thường)
+ Gen a: Mắc bệnh câm điếc bẩm sinh

? Đứa con đầu lòng của đôi trai gái bị bệnh có kiểu gen aa ? đã nhận 1 a từ bố và 1 a từ mẹ mà đôi trai gái này bình thường => có kiểu gen: Aa
Sơ đồ lai: Mẹ ( b.thường ) X Bố ( B. thường )
Kiểu gen: Aa Aa
Giao tử: A , a A, a
Con: AA ; Aa ; Aa : aa

Bình thường
Mắc bệnh (25%)
i. Di truyền y học tư vấn
i. Di truyền y học tư vấn
Di truyền y học tư vấn là gì? Bao gồm những nội dung nào?
* Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp với các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền học kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
* Nội dung của di truyền y học tư vấn:
+ Chuẩn đoán.
+ Cung cấp thông tin.
+ Cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh di truyền ở thế hệ sau.

i. Di truyền y học tư vấn
ii. DTH với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1. Di truyền học với hôn nhân:
? Thế nào là kết hôn gần? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái giống nòi?
Kết hôn gần là kết hôn giữa những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời.
- Kết hôn gần làm đột biến gen lặn có hại được biểu hiện ở thể đồng hợp ? Dị tật bẩm sinh tăng.
? Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi thì được luật hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn?
? Luật hôn nhân gia đình quy định những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi được phép kết hôn vì: Từ đời thứ 5 trở đi thì sự sai khác về mặt di truyền nhiều hơn, các gen lặn có hại ít có cơ hội biểu hiện thành kiểu hình.
II. DTH víi h«n nh©n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh
100
100
100
100
100
100
100
100
105
102
101
100
95
94
55
< 40
So sinh
T? 1 - 5 tu?i
T? 5 - 14 tu?i
T? 18 - 35 tu?i
T? 35 - 45 tu?i
T? 45 - 55 tu?i
T? 55 - 80 tu?i
T? 80 tu?i tr? lờn
N? gi?i
Nam gi?i
độ tuổi
? Dựa vào số liệu ở bảng bên hãy giải thích quy định : " Hôn nhân một vợ một chồng" của luật hôn nhân và gia đình là có cơ sở sinh học?
? Quy định hôn nhân " Một vợ một chồng" là do tỷ lệ nam/nữ ở độ tuổi 18 - 35 tuổi là 1 : 1.
1. DTH với hôn nhân
? Vì sao nên cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi?
? Không chuẩn đoán sớm giới tính thai nhi để hạn chế sự mất cân đối tỉ lệ nam/nữ ở độ tuổi trưởng thành.
dhg
? Những hiểu biết về di truyền học giúp chúng ta lưu ý được những vấn đề gì trong hôn nhân?
Di truyền học đã giải thích được các quy định:
+ Hôn nhân một vợ, một chồng.
+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời thì không được kết hôn.
II. DTH với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1. Di truyền học với hôn nhân.
2. Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình.
2 - 4
4 - 8
11 - 13
33 - 42
80 - 188
20 - 24
25 - 29
30 - 34
35 - 39
40 v� cao hơn
Tỉ lệ (%) trẻ sơ sinh mắc bệnh đao
Tu?i của các bà mẹ
? Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35?
- Không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35 vì khi đó tỷ lệ con mắc bệnh Đao tăng.
? Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác?
- Nên sinh con ở độ tuổi 25 - 34 là hợp lý.
? Hiểu biết về di truyền học giúp ta thực hiện việc kế hoạch hoá gia đình như thế nào?
Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi từ 25 - 34 là hợp lý.
Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên dừng lại ở 1 -2 con.
- Các lần sinh không nên quá gần nhau.
iii. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
iii. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
Nhà máy điện nguyên tử
Thuốc trừ sâu
Khí thải từ các phương tiện giao thông
Nước thải
Khí thải công nghiệp
Dầu tràn
Ô nhiễm chất thải
Máy bay rải chất độc hoá học
iii. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
iii. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
Cuộc chiến tranh hoá học đầu tiên
iii. Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
? Cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và gây ônhiễm môi trường.
? Hãy nêu các tác nhân gây ô nhiễm môi trường?
- Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường: Các tác nhân vật lý, hoá học, đặc biệt là các chất phóng xạ, các chất độc hoá học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.
? Các tác nhân đó gây hậu quả về mặt di truyền như thế nào?
- Các tác nhân nhân đó đi sâu vào cơ thể làm tăng tần số đột biến gen, đột biến NST dẫn đến làm tăng tỷ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.
? Chứng kiến những hình ảnh đó bản thân em có suy nghĩ gì?
? Cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và gây ônhiễm môi trường.
Môi trường trong lành
hgk
Di truyền y học tư vấn là gì?
A. Là phối hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại, cung cấp thông tin và cho lời khuyên về mặt di truyền.
B. Là mở các phòng khám và điều trị các bệnh di truyền.
C. Là kết hợp điều trị các bệnh tật di truyền với nghiên cứu dòng họ.
D. Cả B và C.
hgk
Cơ sở di truyền của luật hôn nhân và
gia đình là gì?
A. Nếu người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời lấy nhau thì có khả năng dị tật ở con cái tăng lên rõ rệt và dẫn đến thoái hoá giống
B. Do tỷ lệ nam/ nữ ở tuổi từ 18 - 35 là 1 : 1, nên mỗi người chỉ được lấy 1 vợ (hoặc 1 chồng )
C. Nếu một nam lấy nhiều vợ hay một nữ lấy nhiều chồng sẽ dẫn đến mất công bằng xã hội. D. Cả A và B.
hgk
Tại sao không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35?
A. Phụ nữ sinh con ở tuổi ngoài 35 thì đứa con dễ dị bệnh tật di truyền như bệnh Đao.
B. Khi con lớn, bố mẹ già không đủ sức lực nuôi con.
C. Chăm sóc con nhỏ ở người đứng tuổi không phù hợp về mặt thể lực và sức chịu đựng.
D. Cả A và B.
gsdg
Học bài.
- Nghiên cứu bài mới.
- Sưu tầm tư liệu và hình ảnh về thành tựu nuôi cấy mô thực vật ở Việt Nam