Bài 30. Di truyền học với con người

xin trân trọng chào mừng
quý thầy giáo, cô giáo về dự giờ thăm lớp !
Bài 30.
Di truyền học với con người
Kiểm tra bài cũ
Nêu đặc điểm di truyền và biểu hiện của một số bệnh và tật di truyền?
Bệnh di truyền
Tật di truyền
Bệnh Đao
Bệnh Tớcnơ
Bệnh Bạch tạng
(2n+1)
(2n-1)
Đột biến gen lặn
Đột biến NST
Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Nêu các nguyên nhân phát sinh các bệnh, tật di truyền ở người và một số biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền?
* Nguyên nhân: Do ảnh hưởng của các tác nhân vật lí, hoá học trong tự nhiên, do ô nhiễm môi trường hoặc do rối loạn quá trình trao đổi chất nội bào làm đột biến gen, đột biến NST gây ra các bệnh và tật di truyền.
* Biện pháp hạn chế:
- Đấu tranh chống sản xuất, thử, sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và các hành vi gây ô nhiễm môi trường.
- Sử dụng đúng quy cách các loại thuốc.
- Hạn chế kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen gây bệnh, tật di truyền hoặc hạn chế sinh con của các cặp vợ chồng trên.
Bài 30. Di truyền học với con người
I/- Di truyền y học tư vấn.
II/- Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hóa gia đình.
1/ Di truyền học với hôn nhân.
2/ Di truyền học và kế hoạch hóa gia đình.
III/- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
Bài 30. Di truyền học với con người
I – di truyÒn y häc t­ vÊn
Bài 30. Di truyền học với con người
I – di truyÒn y häc t­ vÊn
Nghiªn cøu tr­êng hîp sau:
Ng­êi con trai vµ ng­êi con g¸i b×nh th­êng, sinh ra tõ hai gia ®×nh ®· cã ng­êi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh.
Ho¹t ®éng nhãm nhá theo bµn vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
1. Em h·y th«ng tin cho ®«i trai g¸i nµy biÕt ®©y lµ lo¹i bÖnh g×?

2. BÖnh do gen tréi hay gen lÆn quy ®Þnh? T¹i sao?


3. NÕu hä lÊy nhau, sinh con ®Çu lßng bÞ c©m ®iÕc bÈm sinh th× hä cã nªn tiÕp tôc sinh con n÷a kh«ng? T¹i sao?
- Đây là loại bệnh di truyền
- Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trước của hai gia đình đã có người mắc bệnh mặc dù bản thân đôi trai gái này không bị bệnh
- Họ không nên sinh con nữa vì ở họ đã mang gen lặn gây bệnh
Hãy quy ước gen, tìm kiểu gen và viết sơ đồ lai
Bài 30. Di truyền học với con người
I – di truyÒn y häc t­ vÊn
Nghiªn cøu tr­êng hîp sau:
Ng­êi con trai vµ ng­êi con g¸i b×nh th­êng, sinh ra tõ hai gia ®×nh ®· cã ng­êi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh.
Quy ước gen: Gen A- Không mắc bệnh ( bình thường)
Gen a- Mắc bệnh câm điếc bẩm sinh.
Đứa con đầu lòng của đôi trai gái bị bệnh có kiểu gen aa, sẽ nhận một gen a từ
mẹ và một gen a từ bố mà đôi trai gái này bình thường, vậy sẽ đều có kiểu gen Aa
Sơ đồ lai:
Mẹ(bình thường) x Bố( bình thường)
Kiểu gen: Aa Aa
a
Giao tử:

Con:

Tỉ lệ kiểu gen:

Tỉ lệ kiểu hình :
Bài 30. Di truyền học với con người
I – di truyÒn y häc t­ vÊn
Nghiªn cøu tr­êng hîp sau:
Ng­êi con trai vµ ng­êi con g¸i b×nh th­êng, sinh ra tõ hai gia ®×nh ®· cã ng­êi m¾c chøng bÖnh c©m ®iÕc bÈm sinh.
Ho¹t ®éng nhãm nhá theo bµn vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
1. Em h·y th«ng tin cho ®«i trai g¸i nµy biÕt ®©y lµ lo¹i bÖnh g×?

2. BÖnh do gen tréi hay gen lÆn quy ®Þnh? T¹i sao?


3. NÕu hä lÊy nhau, sinh con ®Çu lßng bÞ c©m ®iÕc bÈm sinh th× hä cã nªn tiÕp tôc sinh con n÷a kh«ng? T¹i sao?
- Đây là loại bệnh di truyền
- Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trước của hai gia đình đã có người mắc bệnh mà bản thân đôi trai gái này không bị bệnh
- Họ không nên sinh con nữa vì ở họ đã mang gen lặn gây bệnh
Di truyền y học tư vấn là gì ? Bao gồm những nội dung nào?
Bài 30. Di truyền học với con người
I – di truyÒn y häc t­ vÊn
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung:
+ Chuẩn đoán.
+ Cung cấp thông tin.
+ Cho lời khuyên về khả năng mắc một loại
bệnh di truyền ở thế hệ sau.
II- Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
? Thế nào là kết hôn gần? Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống?
- Là kết hôn giữa những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời.
Kết hôn gần làm đột biến gen lặn có hại được biểu hiện ở thể đồng hợp ? dị tật bẩm sinh tăng.
? Tại sao những người có quan hệ huyết thống từ đời thứ 5 trở đi được phép kết hôn ?
- Vì từ đời thứ 5 trở đi thì có sự sai khác về mặt di truyền nhiều hơn, các gen lặn có hại khó gặp nhau hơn
I - di truyền y học tư vấn
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh di truyền ở thế hệ sau.
Bài 30. Di truyền học với con người
Bảng. Sự thay đổi tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi
II- Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
Sử dụng tư liệu để giải thích qui định " Hôn nhân một vợ, một chồng" của Luật hôn nhân và gia đình là có cơ sở sinh học?
Qui định " Hôn nhân một vợ, một chồng" là do tỉ lệ nam/ nữ ở độ tuổi 18- 35 tuổi là 1 : 1
Bài 30. Di truyền học với con người
II- Di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
Bảng. Sự thay đổi tỷ lệ nam/nữ theo độ tuổi
Vì sao nên cấm chuẩn đoán giới tính thai nhi?
- Không chuẩn đoán sớm giới tính thai nhi để hạn chế sự mất cân đối tỉ lệ nam/ nữ ở độ tuổi trưởng thành
Bài 30. Di truyền học với con người
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
? Hiểu biết về di truyền học giúp chúng ta lưu ý được những vấn đề gì trong hôn nhân?
- Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui định:
+ Hôn nhân một vợ, một chồng
+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn
I - di truyền y học tư vấn
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên về khả
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
I - di truyền y học tư vấn
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh di truyền ở thế hệ sau
Bài 30. Di truyền học với con người
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
Bảng 30.2. Sự tăng tỷ lệ trẻ mới sinh mắc bệnh Đao theo độ tuổi của các bà mẹ
Vì sao phụ nữ không nên sinh con ở tuổi ngoài 35?
Không nên sinh con ở tuổi ngoài 35 vì khi đó tỉ lệ con mắc
bệnh Đao tăng.
Phụ nữ nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo học tập và công tác?
- Nên sinh con ở độ tuổi 25- 34 là hợp lý
Bài 30. Di truyền học với con người
Hiểu biết về di truyền học giúp ta thực hiện việc kế hoạch hoá gia đình như thế nào ?
Các lần sinh không nên quá gần nhau.
Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi 25- 34 là hợp lí
- Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên dừng lại từ 1- 2 con
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh di truyền ở thế hệ sau.
I - di truyền y học tư vấn
1- Di truyền học với hôn nhân
- Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui định
+ Hôn nhân một vợ, một chồng
+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn
Bài 30. Di truyền học với con người
I - di truyền y học tư vấn
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
III- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
? Hãy nêu các tác nhân gây ô nhiễm môi trường
Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường: Các tác nhân vật lí, hoá học, đặc biệt là các chất phóng xạ, các chất độc hoá học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ sử dụng quá mức
Bài 30. Di truyền học với con người
Nhà máy điện nguyên tử
Máy bay rải chất độc hoá học
Khí thải công nghiệp
Nước thải
Khí thải xe
Thuốc trừ sâu
Tràn dầu
Ô nhiễm chất thải
Bài 30. Di truyền học với con người
I - di truyền y học tư vấn
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
III- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường: Các tác nhân vật lí, hoá học, đặc biệt là các chất phóng xạ, các chất độc hoá học, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ sử dụng quá mức
? Tại sao các tác nhân đó lại gây hậu quả về mặt di truyền? Gây hậu quả như thế nào?
- Các tác nhân đó di sâu vào cơ thể con người làm tăng tần số đột biến gen, đột biến NST dẫn đến làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền.
Bài 30. Di truyền học với con người
I - di truyền y học tư vấn
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
III- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
? Trình bày hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường.
- Các tác nhân vật lí, hoá học gây ô nhiễm môi trường làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh và tật di truyền.
Bài 30. Di truyền học với con người
Dị dạng do Dioxin
Quái thai do Dioxin
I - di truyền y học tư vấn
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
1- Di truyền học với hôn nhân
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
III- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
? Chứng kiến những hình ảnh đó bản thân em có suy nghĩ gì?

- Cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học và chống gây ô nhiễm môi trường.
Bài 30. Di truyền học với con người
Môi trường trong lành
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài 30. Di truyền học với con người
Không khí trong lành
Bài 30. Di truyền học với con người
Hãy giữ lấy trái đất trong lành
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài 30. Di truyền học với con người
Các lần sinh không nên quá gần nhau.
Phụ nữ nên sinh con trong độ tuổi 25- 34 là hợp lí
Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên dừng lại từ 1- 2 con
2- Di truyền học và kế hoạch hoá gia đình
- Di truyền y học tư vấn là một lĩnh vực của di truyền học kết hợp các phương pháp xét nghiệm, chuẩn đoán hiện đại về mặt di truyền kết hợp với nghiên cứu phả hệ.
- Nội dung: Chuẩn đoán, cung cấp thông tin, cho lời khuyên về khả năng mắc một loại bệnh di truyền ở thế hệ sau.
I - di truyền y học tư vấn
1- Di truyền học với hôn nhân
Di truyền học đã giải thích được cơ sở khoa học của các qui định
+ Hôn nhân một vợ, một chồng
+ Những người có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không được kết hôn
III- Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường
Các tác nhân vật lí, hoá học gây ô nhiễm môi trường làm tăng tỉ lệ người mắc bệnh và tật di truyền.
-Đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hoá học, chống gây ô nhiễm môi trường
II- di truyền học với hôn nhân và kế hoạch hoá gia đình
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài tập: Chức năng của Di truyền y học tư vấn (chọn phương án đúng nhất)
A. Cung cấp thông tin về các tật, bệnh di truyền ở người
B. Chẩn đoán các tật, bệnh di truyền ở người.
C. Cho lời khuyên liên quan đến tật bệnh di truyền ở người
D. Tất cả các trường hợp trên đều đúng.
Bài 30. Di truyền học với con người
Bài tập: Điền từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu sau:
Di truyền học người đã giải thích quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình "những người có quan hệ huyết thống trong vòng (1)..... không được kết hôn với nhau" và cho thấy hôn nhân một vợ một chồng, phụ nữ tuổi đã cao không nên (2)...... là có cơ sở sinh học.
Các chất phóng xạ và các hóa chất có trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra đã (3).......độ ô nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và chống ô nhiễm môi trường.
(1) 4 đời
(2) sinh con
(3) làm tăng
Bài 30. Di truyền học với con người
D. Cả A và B đều đúng.
Bài tập : Hậu quả di truyền do ô nhiễm môi trường là gì? ( chọn phương án đúng nhất ).
C. Các vụ thử bom nguyên tử đã gián tiếp gây các bệnh di truyền.
B. Các hoá chất, thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu..làm tăng đột biến nhiễm sắc thể ở những người mắc phải.
A. Các chất đồng vị phóng xạ xâm nhập vào cơ thể, tích luỹ trong mô xương , mô máu, tuyến sinh dục,.. sẽ gây ung thư máu, các khối u và các đột biến.
Bài 30. Di truyền học với con người
Đánh dấu () vào ô  chỉ câu trả lời đúng nhất trong các câu sau:
Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm là gì?
1. Các khí thải từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt.
2. Hoá chất bảo vệ thực vật và chất độc hoá học.
3. Các chất phóng xạ
4. Các chất thải rắn
5. Các chất thải do hoạt động xây dựng (Vôi, cát, đất, đá…
6. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh
 c> 2; 3; 4; 5; 6
 b> 1; 2; 3; 5; 6
 b> 1; 2; 3; 5; 6
 a> 1; 2; 3; 4; 6
 a> 1; 2; 3; 4; 6
Bài 30. Di truyền học với con người
*Hướng dẫn học ở nhà:
- Học và trả lời câu hỏi Sgk.
- Hoàn thành bài tập trong vở bài tập
- Chuẩn bị bài sau: "Công nghệ tế bào"
Hẹn gặp lại!
GVTH: NGuyễn Văn Lực
Xin Kính Chúc Quý thầy cô giáo
và các em học sinh mạnh khoẻ
Hạnh phúc & thành đạt