Bài 30. Dấu gạch ngang

chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ
Môn: Ngữ Văn 7 Giáo viên thực hiện : Đặng Thị Thanh
Trường THCS Minh Lãng
Kiểm tra bài cũ:
Hãy nêu công dụng của dấu chấm lửng và lấy ví dụ?
Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
Xét ví dụ
a, Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu [ .]
( Vũ Bằng )
b. Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ !
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ ! ( Phạm Duy Tốn )
c. Dấu chấm lửng được dùng để:
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của
một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
d. Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren - Phan Bội
Châu ( Xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này) lại quả quyết rằng
Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren; cái đó thì cũng có thể .
a, Đẹp quá đi, mùa xuân ơi
- mùa xuân của Hà Nội thân yêu [ .]
Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
Ví dụ
( Vũ Bằng )
-Dấu gạch ngang đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu
Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
Ví dụ
-Dấu gạch ngang đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích giải thích trong câu
b. Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ !
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ !
( Phạm Duy Tốn )
Lời nói trực tiếp của nhân vật
c. Dấu chấm lửng được dùng để:
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
(Ngữ văn 7-Tập II)
Liệt kê
-Dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc để liệt kê
Dấu gạch ngang sau đây có công dụng gì?
Mẹ tôi, giọng khản đặc, từ trong màn nói vọng ra:
-Thôi, hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.
(Cuộc chia tay của những con búp bê - Khánh Hoài)
Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
1. Ví dụ
-Dấu gạch ngang đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích giải thích trong câu
-Dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc liệt kê
d. Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến
Va-ren - Phan Bội Châu ( Xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này)
lại quả quyết rằng Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren; cái đó thì
cũng có thể .
-Nối các từ trong nằm trong một liên danh
Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
Ví dụ
-Dấu gạch ngang đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích giải thích trong câu
b. Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ !
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ !
( Phạm Duy Tốn )
Lời nói trực tiếp của nhân vật
c. Dấu chấm lửng được dùng để:
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa liệt kê hết;
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
(Ngữ văn 7-Tập II)
Liệt kê
-Dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc liệt kê
d. Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến
Va-ren - Phan Bội Châu ( Xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này)
lại quả quyết rằng Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren; cái đó thì
cũng có thể .
-Nối các từ trong nằm trong một liên danh
a, Đẹp quá đi, mùa xuân ơi
- mùa xuân của Hà Nội thân yêu [ .]
( Vũ Bằng )
2. Ghi nhớ
Dấu gạch sau đây có phải là dấu gạch ngang không
Ra-đi-ô
I.Công dụng của dấu gạch ngang
Dấu gạch ngang
1.Ví dụ
-Dấu gạch ngang đặt ở giữa câu để đánh dấu bộ phận chú thích giải thích trong câu
-Dấu gạch ngang đặt ở đầu dòng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật hoặc liệt kê
-Nối các từ trong nằm trong một liên danh
2. Ghi nhớ
II. Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối
1.Xét ví dụ
d. Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến
- Phan Bội Châu ( Xin chẳng dám nêu tên nhân chứng này) lại quả quyết rằng Phan Bội Châu đã nhổ vào mặt cái đó thì cũng có thể .
Va-ren
Va-ren;
Dấu gạch nối không phải là một dấu câu. Nó chỉ dùng để nối các tiếng trong những từ mượn gồm nhiều tiếng.
-Dấu gạch nối ngắn hơn dấu gạch ngang.
2. Ghi nhớ
III. Luyện tập
Bài 1: Hãy nêu rõ công dụng của dấu gạch ngang trong những câu dưới đây:
a, Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng.
( Vũ Bằng)

b, - Quan có cái mũ hai sừng trên chóp sọ ! - Một chú bé con thầm thì.
- ồ ! Cái áo dài đẹp chửa ! - Một chị con gái thốt ra .
(Nguyễn ái Quốc)


c, Tàu Hà Nội - Vinh khởi hành lúc 21 giờ.

d, Thừa Thiên - Huế là một tỉnh giàu tiềm năng kinh doanh du lịch.
(Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu)
(Dấu gạch ngang dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật và đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích trong câu)
(Dấu gạch ngang dùng để nối các bộ phận trong một liên danh)
(Dấu gạch ngang dùng để nối các bộ phận trong một liên danh)
Bài 2: Hãy nêu rõ công dụng của các dấu gạch nối trong ví dụ dưới đây :
- Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren .
Dấu gạch nối dùng để nối các tiếng trong một tên riêng nước ngoài
Bài 3: Đặt câu có dùng dấu gạch ngang:
Nói về một nhân vật trong vở chèo "Quan Âm Thị Kính"
b) Nói về cuộc gặp mặt của đại diện học sinh cả nước
Cuộc gặp mặt hôm nay - cuộc gặp mặt của đại diện học sinh cả nước, có đủ ba miền Bắc - Trung - Nam
Bài học hôm nay có hai đơn vị kiến thức cần nắm vững:
- Công dụng của dấu gạch ngang.
- Phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối.
Hướng dẫn về nhà:
- Ôn lại các kiểu câu đơn đã học.
- Ôn các dấu câu.
- Giờ sau ôn tập tiếng việt