Bài 30. Dấu gạch ngang

Bài cũ
Nêu những công dụng của dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy? Cho 1 ví dụ minh họa cho dấu chấm lửng.
Ví dụ 1
Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu [.].
(Vũ Bằng)
b) Có người khẽ nói:
- Bẩm, dễ có khi đê vỡ!
Ngài cau mặt, gắt rằng:
- Mặc kệ!
(Phạm Duy Tốn)

c) Dấu chấm lửng được dùng để:
- Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê hết;
- Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng, ngắt quãng;
- Làm giãn nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện một từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.
(Ngữ văn 7, tập hai)
d) Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren - Phan Bội Châu (xin chẳng dám nêu nhân chứng này) lại quả quyết rằng (Phan) Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren ; cái đó cũng có thể.
(Nguyễn Ái Quốc)
Ví dụ 2:
a) Một nhân chứng thứ hai của cuộc hội kiến Va-ren - Phan Bội Châu (xin chẳng dám nêu nhân chứng này) lại quả quyết rằng (Phan) Bội Châu đã nhổ vào mặt Va-ren ; cái đó cũng có thể.
b) Nghe ra-đi-ô vẫn là một thói quen thú vị của những người lớn tuổi.
Bài tập vận dụng
Đặt dấu gạch ngang và dấu gạch nối vào các vị trí thích hợp cho đoạn văn sau:
Chợt hai thầy trò thấy có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng ; Đôn Ki hô tê bèn nói với giám mã:
Vận may dun dủi khiến cho sự nghiệp của chúng ta tốt đẹp quá trong sự mong muốn. Này, anh bạn Xan chô Pan xa, anh có trông thấy mấy chục tên khổng lồ hung tợn kia không ?
(Xéc-van-tét)
Chợt hai thầy trò thấy có ba, bốn chục chiếc cối xay gió giữa đồng ; Đôn Ki-hô-tê bèn nói với giám mã:
- Vận may dun dủi khiến cho sự nghiệp của chúng ta tốt đẹp quá trong sự mong muốn. Này, anh bạn Xan-chô Pan-xa, anh có trông thấy mấy chục tên khổng lồ hung tợn kia không ?
(Xéc-van-tét)
a) Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng.
(Vũ Bằng)
c)
- Quan có cái mũ hai sừng trên chóp sọ! - Một chú bé con thầm thì.
- Ồ! Cái áo đẹp chửa! - Một chị con gái thốt ra.
(Nguyễn Ái Quốc)
d) Tàu Hà Nội - Vinh khởi hành lúc 21 giờ.
- Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren
(An-phông-xơ Đô-đê)
Đặt câu có dùng dấu gạch ngang:
a) Nói về một nhân vật trong vở chèo Quan Âm Thị Kính.
b) Nói về cuộc gặp mặt của đại diện học sinh cả nước.
Hướng dẫn về nhà
- Nắm lại công dụng của dấu gạch ngang, phân biệt dấu gạch ngang với dấu gạch nối.
- Chuẩn bị bài ôn tập phần văn:
+ Thống kê tên các văn bản đã học trong chương trình ngữ văn 7.
+ Nắm lại các thể loại đã được học.
+ Trả lời các câu hỏi SGK/128,129.
Hãy luôn là bạn tốt của nhau