Bài 30. Dấu gạch ngang

CHÀO THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Tìm 1 từ thể hiện vẻ đẹp bên ngoài của con người và đặt câu với từ vừa tìm được ?
Thứ ba, ngày 14 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
2. Trong câu sau đây dấu hai chấm có tác dụng gì ?
Tôi xèo cả hai càng ra bảo Nhà Trò:
- Em đừng sợ. Hãy trở về cùng với tôi đây.
Dấu hai chấm dùng để báo hiệu sau nó là lời nói của một nhân vật (Dế Mèn).
Thứ ba, ngày 14 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
a) Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi :
- Cháu con ai ?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.
DUY KHÁN
I – NHẬN XÉT
- Tìm những câu có chứa dấu gạch ngang (dấu - ) trong đoạn văn sau và cho biết dấu gạch ngang đó có tác dụng gì:

b) Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ. Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công - đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.
C) Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây :
- Trước khi đặt quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuôn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
I – NHẬN XÉT
- Tìm những câu có chứa dấu gạch ngang (dấu - ) trong đoạn văn sau và cho biết dấu gạch ngang đó có tác dụng gì:
Tác dụng:
 Đánh dấu chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật (ông khách và cậu bé) trong đoạn văn
a) Thấy tôi sán đến gần, ông hỏi tôi :
- Cháu con ai ?
- Thưa ông, cháu là con ông Thư.
DUY KHÁN
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012

b) Con cá sấu này màu da xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay, trông dễ sợ.
Tác dụng:
 Đánh dấu phần chú thích (về cái đuôi dài của con cá sấu) trong câu văn.
I – NHẬN XÉT
- Tìm những câu có chứa dấu gạch ngang (dấu - ) trong đoạn văn sau và cho biết dấu gạch ngang đó có tác dụng gì:
DẤU GẠCH NGANG
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Cái đuôi dài - bộ phận khỏe nhất của con vật kinh khủng dùng để tấn công - đã bị trói xếp vào bên mạng sườn.
- Trước khi đặt quạt, đặt quạt nơi chắc chắn để chân quạt tiếp xúc đều với nền.
- Khi điện đã vào quạt, tránh để cánh quạt bị vướng víu, quạt không quay được sẽ làm nóng chảy cuôn dây trong quạt.
- Hằng năm, tra dầu mỡ vào ổ trục, bộ phận điều khiển hướng quay của quạt, nhưng không nên tra quá nhiều, vì dầu mỡ sẽ chảy vào trong làm hỏng dây bên trong quạt.
- Khi không dùng, cất quạt vào nơi khô, mát, sạch sẽ, ít bụi bặm.
C) Để quạt điện được bền, người dùng nên thực hiện các biện pháp sau đây :
Tác dụng:
 Liệt kê các biện pháp cần thiết để bảo quản quạt điện được bền.
- Tìm những câu có chứa dấu gạch ngang (dấu - ) trong đoạn văn sau và cho biết dấu gạch ngang đó có tác dụng gì:
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
I – NHẬN XÉT
- Dấu gạch ngang trong ba đoạn văn trên có tác dụng gì ?
II – GHI NHỚ
Dấu gạch ngang dùng dể đánh dấu :
1. Chỗ bắt đầu lời nói của nhân vật.
2. Phần chú thích trong câu.
3. Các ý trong một đoạn liệt kê.
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
III– LUYỆN TẬP
1) Tìm dấu gạch ngang trong mẩu chuyện dưới đây và nêu tác dụng của mỗi dấu.
Quà tặng cha
Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya thấy bố mình - một viên chức tài chính – vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rón rén lại gần. Ông bố vẫn mãi mê với những con số : Ông đang phải kiểm tra sổ sách.
“Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao !” – Pa-xcan nghĩ thầm. Trong óc chàng sinh viên trẻ tuổi chợt lóe lên một tia sáng. Anh lặng lẽ rút về phòng mình và vạch ra một sơ đồ gì đó lên giấy.
Mười hôm sau, ông bố ngạc nhiên thấy con ôm một vật gì kỳ lạ đặt trước bàn mình.
- Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố bớt nhức đầu vì những con tính – Pa-xcan nói.
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.
Theo LÊ NGUYÊN LONG, PHẠM NGỌC TOÀN
Quà tặng cha
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
III– LUYỆN TẬP
1. Tìm câu có dấu gạch ngang và nêu tác dụng của dấu gạch ngang đó?
Tác dụng là:
Đánh dấu phần chú thích trong câu (bố Pa-xcan là một viên chức Sở tài chính).
Một bữa Pa-xcan đi đâu về khuya thấy bố mình - một viên chức tài chính - vẫn cặm cụi trước bàn làm việc. Anh rón rén lại gần. Ông bố vẫn mãi mê với những con số : Ông đang phải kiểm sổ sách.
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
III– LUYỆN TẬP
1 Tìm câu có dấu gạch ngang và nêu tác dụng của dấu gạch ngang đó?
Tác dụng là:
Đánh dấu phần chú thích trong câu (đây là ý nghĩ của Pa-xcan).
“Những dãy tính cộng hàng ngàn con số, một công việc buồn tẻ làm sao !” – Pa-xcan nghĩ thầm. Trong óc chàng sinh viên trẻ tuổi chợt lóe lên một tia sáng. Anh lặng lẽ rút về phòng mình và vạch ra một sơ đồ gì đó lên giấy.
III– LUYỆN TẬP
1 Tìm câu có dấu gạch ngang và nêu tác dụng của dấu gạch ngang đó?
Tác dụng là:
- Dấu thứ nhất là đánh dấu chổ bắt đầu câu nói của Pa-xcan.
Mười hôm sau, ông bố ngạc nhiên thấy con ôm một vật gì kỳ lạ đặt trước bàn mình.
- Con hi vọng món quà nhỏ này có thể làm bố bớt nhức đầu vì những con số tính - Pa-xcan nói.
Thì ra đó là một thứ máy cộng trừ mà Pa-xcan đã đặt hết tình cảm của người con vào việc chế tạo. Đó chính là chiếc máy tính đầu tiên trên thế giới, tổ tiên của những chiếc máy tính điện tử hiện đại.

- Dấu thứ hai là đánh dấu phần chú thích (đây là Pa-xcan nói với bố)
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
III– LUYỆN TẬP
2) Viết một đoạn văn kể lại cuộc nói chuyện giữa bố hoặc mẹ với em về tình hình học tập của em trong tuần qua, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu các câu đối thoại và đánh dấu phần chú thích.
Thứ ba, ngày 07 tháng 02 năm 2012
III– LUYỆN TẬP
Ví dụ
Tối thứ sáu, khi cả nhà ngồi xem ti vi, ba tôi hỏi:

Tuần này con học hành thế nào ?

Thưa ba! Cô giáo khen con đã tiến bộ nhiều. Con được sáu điểm 10 đấy ba ạ!.
Con gái ba giỏi quá !
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
DẤU GẠCH NGANG
- Ba tôi sung sướng
thốt lên.
- Ba tôi sung sướng
thốt lên.
- Ba tôi sung sướng
Tôi sung sướng trả lời:
Chúc các em học giỏi, chăm ngoan