Bài 3. Từ láy

Bài tập nhanh (Các loại từ láy)
[...]Chúng tôi cứ ngồi im như vậy. Đằng đông, trời hửng dần. Những bông hoa thược dược trong vườn đã thoáng hiện trong màn sương sớm và bắt đầu khoe bộ cánh rực rỡ của mình. Lũ chim sâu nhảy nhót trên cành và chiêm chiếp kêu. Ngoài đường, tiếng xe máy, tiếng ô tô và tiếng nói chuyện của những người đi chợ mỗi lúc một ríu ran. Cảnh vật vẫn như hôm qua, hôm kia thôi mà sao tai họa giáng xuống đầu anh em tôi nặng nề thế này. (Cuộc chia tay của những con búp bê)
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Từ láy toàn bộ
Từ láy bộ phận
chiêm chiếp
rực rỡ
nhảy nhót
ríu ran
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi
Bài học mới
Ví dụ 1 (Các loại từ láy)
Em cắn chặt môi im lặng, mắt lại đăm đăm nhìn khắp sân trường, từ cột cờ đến tấm bảng tin và những vạch than vẽ ô ăn quan trên hè gạch.
Tôi mếu máo trả lời và đứng như chôn chân xuống đất, nhìn theo cái bóng bé nhỏ liêu xiêu của em tôi trèo lên xe.
Câu hỏi thảo luận nhóm (3 phút) - Những từ láy in đậm trong các câu trên có đặc điểm âm thanh gì giống và khác nhau? - Dựa vào kết quả phân tích, hãy phân loại các từ láy trên.
Bảng phân loại (Các loại từ láy)
Hình vẽ
Từ láy toàn bộ
Từ láy bộ phận
BẢNG PHÂN LOẠI
đăm đăm
mếu máo
liêu xiêu
Ví dụ 2 (Các loại từ láy)
Vừa nghe thế, em tôi bất giác run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn tôi.
Cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng vì khóc nhiều.
bần bật
thăm thẳm
bật bật
thẳm thẳm
Hình vẽ
Hình vẽ
bần bật
thăm thẳm
(Biến đổi phụ âm cuối)
(Biến đổi thanh điệu)
*) Một số từ láy hoàn toàn có biến đổi: đo đỏ, nho nhỏ, cưng cứng, đèm đẹp ...
Bài tập nhanh (Các loại từ láy)
[...]Chúng tôi cứ ngồi im như vậy. Đằng đông, trời hửng dần. Những bông hoa thược dược trong vườn đã thoáng hiện trong màn sương sớm và bắt đầu khoe bộ cánh rực rỡ của mình. Lũ chim sâu nhảy nhót trên cành và chiêm chiếp kêu. Ngoài đường, tiếng xe máy, tiếng ô tô và tiếng nói chuyện của những người đi chợ mỗi lúc một ríu ran. Cảnh vật vẫn như hôm qua, hôm kia thôi mà sao tai họa giáng xuống đầu anh em tôi nặng nề thế này. (Cuộc chia tay của những con búp bê)
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Hình vẽ
Từ láy toàn bộ
Từ láy bộ phận
chiêm chiếp
rực rỡ
nhảy nhót
ríu ran
Lưu ý (Các loại từ láy)
Các từ máu mủ, mặt mũi, tóc tai, râu ria, khuôn khổ, ngọn ngành, tươi tốt, nấu nướng, ngu ngốc, học hỏi, mệt mỏi, nảy nở là từ láy hay từ ghép?
Ảnh
Nghĩa của từ láy (Ví dụ )
THẢO LUẬN NHÓM (5 PHÚT)
*) Nhóm 1: ? Các từ ha hả, oa oa, tích tắc, gâu gâu mô phỏng các âm thanh gì? Nêu thêm một vài ví dụ. Từ tìm hiểu trên, em nhận thấy nghĩa của từ láy trước hết được tạo thành nhờ đặc điểm nào?
*) Nhóm 2: ? Những từ trong nhóm a, b có đặc điểm chung gì về âm thanh, về nghĩa? Từ đó cho biết nghĩa của từ láy còn tạo thành bởi yếu tố nào? a, lí nhí, li ti, ti hí b, nhấp nhô, phập phồng, bập bềnh
*) Nhóm 3: ? So sánh nghĩa của các từ láy mềm mại, đo đỏ, xấu xí với nghĩa của các tiếng gốc làm cơ sở cho chúng: mềm, đỏ, xấu.
Luyện tập
Bài tập (Bài 2)
? Điền các tiếng láy vào trước hoặc sau các tiếng gốc để tạo từ láy:
........ ló
........ nhỏ
nhức .........
........... khác
........... thấp
........... chếch
........... ách
lấp
nho
nhối
khang
thâm
chênh
anh
Ảnh
Bài tập (Bài 3)
Bài tập (Bài 4)
Đặt câu với mỗi từ: nhỏ nhắn, nhỏ nhặt, nhỏ nhẹ, nhỏ nhen, nhỏ nhoi
Cô ấy có vóc người nhỏ nhắn.
Anh ta hay chú ý mấy vấn đề nhỏ nhặt.
Con gái thì nên đi đứng, ăn nói nhỏ nhẹ thôi.
Củng cố
Sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy
Hướng dẫn về nhà
Yêu cầu (Hướng dẫn về nhà)
- Hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa. - Học thuộc các Ghi nhớ SGK. - Chuẩn bị bài sau: Quá trình tạo lập văn bản