Bài 3. Ca dao, dân ca. Những câu hát về tình cảm gia đình

NGỮ VĂN 7
Kiểm tra: Nêu nội dung VB
‘Cuộc chia tay của những
con búp bê”.
Nêu cảm nghĩ của em về tình cảm
của 2 anh em Thủy và Thành?

Tuần 3 - ti?t 9
Bài 3
Ca dao - Dân ca
Những câu hát về tình cảm gia đình

I/ Kh¸i niÖm ca dao, d©n ca
D©n ca: lµ nh÷ng bµi h¸t tr÷
t×nh d©n gian cña mçi miÒn quª.
D©n ca cã lêi th¬ lµ ca dao
Ca dao: lµ nh÷ng bµi th¬ d©n gian
do ND LD s¸ng t¹o nªn, phÇn lín lµ th¬ lôc b¸t
ph¶n ¸nh ®êi sèng, t©m hån cña hä , có đặc điểm
nghệ thuật riêng, có khả năng lưu truyền.
--> c¶ 2 ®Òu thuéc thÓ lo¹i th¬ tr÷ t×nh
II/ Tìm hiểu những bài ca dao
Bài 1
Cụng cha nhu nỳi ng?t tr?i
Nghia m? nhu nu?c ? ngo�i bi?n Dụng
Nỳi cao bi?n r?ng mờnh mụng
Cự lao chớn ch? ghi lũng con oi!
Bài thơ diễn tả công lao trời biển
của cha mẹ đối với con và bổn phận
của kẻ làm con trước công lao to lớn ấy.
- NT: �m di?u l?i ru, phộp so sỏnh.
Bài học về đạo làm con thật vô
cùng sâu xa, thấm thía
Bài 2
Chi?u chi?u ra d?ng ngừ sau,
Trụng v? quờ m? m� dau d?n lũng
Tâm trạng, nỗi lòng người con gái lấy
chồng xa quê nhớ mẹ nơi quê nhà.
Đó là nỗi buồn xót xa, sâu lắng, đau tận
trong lòng, âm thầm không biết chia sẻ
cùng ai.
buổi chiều là lúc gợi cái tàn lụi, gợi buồn,
gợi tình thương nhớ. Chiều là thời điểm của sự trở về vậy mà người con gái vẫn bơ vơ nơi quê người.
- "ngõ sau" vắng lặng, heo hút --> gợi cảnh ngộ cô đơn của thân phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến
- Nhớ về quê mẹ mà thấy mình lẻ loi, đau xót.
"Trông về" --> 1 cái nhìn đăm đắm, đầy
thương nhớ . "Ruột đau chín chiều"
cách nói rất cụ thể về nỗi
đau quặn lòng da diết
- NT: di?p t?, th?i gian tõm tr?ng, khụng gian tõm tr?ng
Bài 3
Ngú lờn nu?c l?c mỏi nh�,
Trụng v? quờ m? m� dau d?n lũng
-Dùng 1 sự vật rất bình thường
để nói lên nỗi nhớ và lòng kính yêu
-Nuột lạt gợi nhớ đến công lao của
ông bà đã xây dựng ngôi nhà ...
-Nuột lạt còn đó mà ông bà đã đi xa --> biểu tượng của sự kết nối bền chặt như tình cảm huyết thống
_ So sánh tăng cấp
" bao nhiêu.... bấy nhiêu"
--> Lòng biết ơn ông bà vô
hạn của con cháu
câu ca dao nói lên 1 tình cảm
đẹp của con người Vi?t Nam.
Cú hiếu thảo với cha mẹ thì mới biết " nhớ"
ông bà tổ tiên
NT: Phộp so sỏnh tang c?p, bi?u c?m tr?c ti?p
Bài 4
Anh em n�o ph?i ngu?i xa,
Cựng chung bỏc m?, m?t nh� cựng thõn.
Yờu nhau nhu th? tay chõn,
Anh em hũa thu?n, hai thõn vui v?y.

Tình cảm anh em thân thương
trong 1 nhà.
Cùng chung--> điệp 2 lần làm nổi
bật m?i quan h? rất thân thiết của anh
em trong gia đình
So sánh hình ảnh: như thể tay chân.
H/ả mang đậm màu sắc dân gian
-> anh em phải biết yêu thương
nhau gắn bó đỡ đần nhau
- Anh em ruột thịt có biết yêu nhau hoà thuận thì cha mẹ với "vui vầy", sống hạnh phúc.
--> Cách sống, cách cư xử đầy tình nghĩa tốt đẹp của anh em trong gia đình
Nhắc nhở anh em phải sống hoà thuận,
đùm bọc, nhường nhịn
Thể thơ lục bát, giọng điệu tâm tình, h/ả truyền thống, lối diễn đạt bình dị
NT: di?p t?, so sỏnh
III. Tổng kết
* Ghi nhí / 36 / SGK
CỦNG CỐ : Đọc ghi nhớ
DẶN DÒ : học bài + làm
bài tập 2/ 36/ sgk + So¹n
nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh yªu quª h­¬ng,
®Êt n­íc con ng­êi.“