Bài 3. Ca dao, dân ca. Những câu hát về tình cảm gia đình

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự
tiết dạy tốt chào mừng
NGữ VĂN 7
Giáo viên dạy: Nguyễn Thế Quyên
Trường THCS cao nhân
- Em hãy kể tóm tắt lại truyện "Cuộc chia tay của những con búp bê" ?

Truyện kể về cuộc chia tay của anh em Thành - Thuỷ do gia đình tan vỡ, bố mẹ li hôn. Trước khi chia tay hai anh em chia đồ chơi. Thành đã muốn nhường hết cho em nhưng nghe mẹ thúc giục, Thành vội lấy hai con búp bê đặt hai bên, thấy thế Thuỷ giận dữ không muốn chia sẻ hai con búp bê. Sau đó hai anh em dắt nhau đến trường để Thuỷ chia tay cô giáo và các bạn. Cuộc chia tay thật xúc động, Thuỷ và Thành trở về nhà thì xe đã đến, mẹ cùng mấy người hàng xóm khuân đồ lên xe Thuỷ để lại con vệ sĩ cho anh. Đến khi xe gần chạy, Thuỷ lại chạy lại để nốt con em nhỏ cạnh con vệ sĩ rồi em nức nở chạy lên xe.
- Tình cảm anh em thắm thiết sâu nặng và nỗi khổ đau của những đứa trẻ không may rơi vào hoàn cảnh bố mẹ li dị.
- Thương yêu Thuỷ… Hạnh phúc gia đình là quan trọng, đặc biệt đối với trẻ thơ.
Thứ 2 ngày 29 tháng 08 năm 2016
Môn: ngữ văn 7
tiết 9 - bài 3
Ca dao, dân ca
Những câu hát về tình cảm gia đình
i. đọc - chú thích
1. Đọc
2. Chú thích
Ca dao - Dân ca:
Tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian , diễn tả đời sống tình cảm của con người.

" Ca dao - Dân ca diễn tả đời sống tâm hồn tình cảm của một số kiểu nhân vật trữ tình: người mẹ, người vợ, người
chồng, người con,...trong gia đình; chàng trai, cô gái trong quan hệ tình bạn, tình yêu; người dân thường, người thợ, người phụ nữ,...trong quan hệ xã hội ."



Lời của từng bài ca dao là lời của ai nói với ai?
Bài 1: Là lời của người mẹ khi ru con, nói với con.
Bài 2: Là lời người con gái lấy chồng xa quê, nói với mẹ và quê mẹ.
Bài 3: Là lời của cháu con nói với ông bà (hoặc nói với người thân) về nỗi nhớ ông bà.
Bài 4: Có thể là lời của ông bà, hoặc cô bác nói với cháu, của cha mẹ nói với con hoặc của anh em ruột thịt tâm sự với nhau.
II. TìM hiểu văn bản
1.Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông,
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Bài ca dao sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
Cấu trúc
A như B
Công cha
Nghĩa mẹ
Núi ngất trời
Nước ở ngoài biển Đông
như
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Chín chữ cù lao
Sinh (đẻ)
Cúc (nâng đỡ)
Phủ ( vuốt ve)
Súc ( cho bú, cho ăn)
Trưởng (nuôi cho lớn)
Dục (dạy dỗ)
Cố ( trông nom, đoái hoài)
Phục ( theo dõi để uốn nắn)
Phúc ( che chở)
Nội dung: Nhắc nhở về công lao trời biển của cha mẹ đối với con và bổn phận, trách nhiệm của kẻ làm con trước công lao to lớn ấy.
Nghệ thuật :
+ Thể hiện trong hình thức lời ru, câu hát ru.
+ Âm điệu tâm tình, thành kính, sâu lắng.
+ Lối nói ví quen thuộc. Dùng những hình ảnh to lớn, cao rộng không cùng của thiên nhiên để diễn tả công ơn sinh thành, nuôi dạy của cha mẹ.
+Công cha, nghĩa mẹ còn được thể hiện ở chín chữ cù lao.
+Thể thơ lục bát
Em hãy tìm những câu ca dao khác kể về
công lao cha mẹ ?
Ơn cha nặng lắm ai ơi
Nghĩa mẹ bằng trời chín tháng cưu mang
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Công lao cha mẹ thì không gì so sánh nổi bởi vậy con cái phải có nghĩa vụ biết ơn và kính yêu cha mẹ.
4. Bài 4 :
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận hai thân vui vầy.
- Lối so sánh cụ thể
- Thể hiện mối quan hệ gắn bó, thiêng liêng của tình cảm anh em ruột thịt
Bài ca dao khác về tình cảm anh , chị em trong gia đình:
- Chị em như chuối nhiều tàu
Tấm lành che tấm rách đừng nói nhau nặng lời
- Anh em như tay như chân
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần
Những bài ca dao có nội dung tương tự
IV. Tổng kết :

1. Về nghệ thuật :
- Các bài ca dao làm theo thể thơ lục bát, âm điệu tâm tình, nhắn nhủ.
- Sử dụng các hình ảnh truyền thống quen thuộc, giàu
tính biểu cảm.
2. Về nội dung: Các bài ca đều diễn tả tình cảm gia đình rất sâu sắc, thiêng liêng, đầy yêu thương của người Việt Nam.
Hướng dẫn học bài:
học.


1.
Học thuộc các bài ca dao đã học.

2.Sưu tầm các bài ca dao cùng hệ thống.
3.Soạn bài Ca dao về quê hương đất nước
1. Học thuộc các bài ca dao đã học
2. Sưu tầm các bài ca dao cùng hệ thống.
3. Soạn bài ca dao về quê hương đất nước.
Chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ!