Bài 29. Quan Âm Thị Kính

GV: Nguyễn Thị Thu Hà
Trường THCS Nguyễn Huy Tưởng

I. Giới thiệu " Quan Âm Thị Kính" và Chèo cổ
1. Khái niệm
Chèo là loại kịch hát, múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu.
Tuần Ti - Đào Huế
Quan Âm Thị Kính
Trương Viên
Kim Nham
2. Nguồn gốc:
Chèo nảy sinh và được phổ biến rộng rãi ở Bắc Bộ.
3. Đặc trưng
+ Thể hiện tinh thần đấu tranh và khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp.
+ Là môn nghệ thuật tổng hợp:
Hát - nhạc - múa - diễn tích.
+ Nhân vật mang tính ước lệ và cách điệu cao.
3. Đặc trưng
Thiện Sĩ: Vai thư sinh
Thị Mầu: Vai nữ lệch
Mẹ đốp: Vai hề
Sùng bà: Vai mụ ác
Thị Kính: Vai nữ chính
Một số nhân vật trong vở chèo Quan Âm Thị Kính
Hề chèo
Quốc Trượng
Quốc Anh
Vai thư sinh
Vai nữ lệch
Vai hề
Vai mụ ác
Vai nữ chính
II. Tìm hiểu trích đoạn “Nỗi oan hại chồng”
1. Vị trí của đoạn trích
“Nỗi oan hại chồng” thuộc phần I của vở chèo, sau líp Vu quy: Thị Kính kết duyên cùng Thiện Sĩ. Mâu thuẫn của vở kịch bắt đầu từ ®©y, mét trong hai nỗi oan cña cuéc đời nµng.
Một số làn điệu Chèo cổ.
Hát sử rầu
Hát sắp chợt
Hát sử
Một số làn điệu Chèo cổ.
Hát sử
Một số làn điệu Chèo cổ.
Hát sắp chợt
Một số làn điệu Chèo cổ.
Hát sử rầu
2. Phân tích
a. Tình cảm của Thị Kính đối với chồng
? Người vợ yêu chồng, khát khao hạnh phúc gia đình.
- Cử chỉ: dọn kỉ, quạt cho chồng.
- Lời nói:
"Đạo vợ chồng trăm năm kết tóc
Trước đẹp mặt chồng, sau đẹp mặt ta".
b. Thị Kính bị đổ oan giết chồng
? Thị Kính rất cô đơn, lẻ loi trong nỗi oan.
- Thiện Sĩ: nghi ngờ người vợ đức hạnh.
- Sùng Bà: buộc tội Thị Kính giết chồng.
Hướng dẫn về nhà
1. Xem trước phần luyện tập SGK chuẩn bị cho tiết học sau.
2. Nêu cảm nhận của em về nhân vật Thị Kính.
3. Tìm đọc và ghi lại một số tác phẩm cùng viết về hình tượng người phụ nữ em đã được học trong chương trình.
Trích đoạn: “Nỗi oan hại chồng”
- Tính cách:
3.Phân tích
a.Thị Kính trong khung cảnh
gia đình:
- Xuất thân:
nghèo.
- Hành động : Khâu áo, quạt cho chồng
- Lời nói:
"Trước đẹp mặt chồng sau đẹp mặt ta"
"Dạ thương chồng, lòng thiếp sao an
Âu dao bén, thiếp xén tày một mực"
yêu chồng
đức hạnh, đoan trang, .
3
5
- Hành động : Khâu áo, quạt cho chồng
"Trước đẹp mặt chồng sau đẹp mặt ta"
II. Tìm hiểu đoạn trích Nỗi oan hại chồng
Phân tích đoạn trích
Trong đoạn trích có mấy nhân vật? Sự tham gia của nhân vật vào tình huống cốt truyện như thế nào?
Trong đoạn trích có 5 nhân vật: Thiện Sĩ, Thị Kính, Sùng ông, Sùng bà, mãng ông.
Sùng bà và Thị Kính tham gia vào xung đột nhiều nhất. Sùng bà thuộc kiểu nhân vật mụ ác, đại diện cho tầng lớp phong kiến, địa chủ; Thị Kính là nv nữ chín, đại diện cho tầng lớp nhân dân lao động
Lời lẽ mang tính phân biệt đối xử, phân biệt thấp cao, sang hèn rõ rệt
Quan hệ không còn là mẹ chồng – nàng dâu mà là quan hệ giầu nghèo..
Mụ hát sắp, nói lệch, múa sắp: Bộc lộ thái độ trấn áp, tàn nhẫn, phũ phàng, giọng điệu kiêu kì, khinh thị người nghèo khổ.
Mâu thuẫn trong hôn nhân bất bình đằng rất sâu sắc

4. Xung đột mẹ chồng –nàng dâu biểu hiện
mâu thuẫn giai cấp trong xã hội xưa
forward
forward
back
Tổng kết
Thị Kính là nạn nhân của xã hội, chưa đủ sức để vượt lên hoàn cảnh, bị khuất phục trước hoàn cảnh, đầu hàng số phận và trước tư tưởng đau khổ, nhẫn nhịn của nhà Phật.
Nhân vật chỉ có những lời oán thán, trách móc, ước muốn thụ động.
Đoạn trích khẳng định phẩm chất, thông cảm với số phận của con người
forward
back
6. Thị Kính bị đuổi ra khỏi nhà
Sùng bà giở trò mời Mãng ông sang ăn cỗ
Thị Kính dẫn cha về: tâm sự, bộc bạch
Thị kính chào lậy cha mẹ, giả trai đi tu
2. Giá trị
Quan âm Thị Kính là một vở chèo cổ của Việt Nam, trong đó có trích đoạn “Nỗi oan hại chồng" được đánh giá là một trong những trích đoạn mẫu mực của chèo cổ Việt Nam.
a. Thị Kính trong khung cảnh gia đình
Khung cảnh gia đình hạnh phúc đầm ấm,
là ước mơ của nhân dân
Thị Kính rất thương chồng: cử chỉ ân cần,
dịu dàng (Qua việc chăm sóc chồng, độc thoại )
Đó là tình cảm chân thành, tự nhiên,
lo toan của người vợ
b. Thị Kính trong nỗi oan hại chồng
Khung cảnh gia đình hạnh phúc đầm ấm,
là ước mơ của nhân dân
Thị Kính rất thương chồng: cử chỉ ân cần,
dịu dàng (Qua việc chăm sóc chồng, độc thoại )
Đó là tình cảm chân thành, tự nhiên,
lo toan của người vợ
Cảnh 1: Thị Kính trong khung cảnh gia đ×nh
Cảnh 2 : Thị Kính trong nỗi oan hại chồng
Cảnh 3 : Thị Kính sau khi bị oan