Bài 29. Quan Âm Thị Kính

QUAN ÂM THỊ KÍNH
(Trích đoạn "Nỗi oan hại chồng")
Tiết 117 + 118
Nam mô quan thế âm bồ tát
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sơ lược về chèo
a)Khái niệm:
Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu
b) Tích truyện:
Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm
Loại kịch hát, múa dân gian,kể chuyện diễn tích bằng hình thức sân khấu và trước kia thường được diễn ở sân đình nên còn gọi là chèo sân đình. Chèo nảy sinh vàphổ biến rộng rãi ở Bắc Bộ
Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm xoay quanh trục “bĩ cực thái lai”
? Qua phần chú thích trong SGK em có được những hiểu biết gì về chèo?
? Tích chèo thường được khai thác ở đâu?
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sơ lược về chèo
a)Khái niệm:
Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu.
b) Tích truyện:
Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm.
c) Nội dung phản ánh trong chèo
Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người. Trau dồi tình yêu thương giữa con người với nhau

Giới thiệu những mẫu mực về đạo đức, tài năng để mọi người noi theo. Bên cạnh việc cảm thông với số phận bi kịch của người lao động , người phụ nữ, đề cao phẩm chất và tài năng của họ , chèo còn châm biếm, đả kích trực tiếp và mạnh mẽ những điều bất công, xấu xa trong xã hội phong kiến đương thời.
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sơ lược về chèo
a)Khái niệm:
Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu.
b) Tích truyện:
Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm.
c) Nội dung phản ánh trong chèo
Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người.
d) Nhân vật trong chèo
-Nhân vật :
Vai lão
Nữ chính
Nữ lệch
Thư sinh
Mụ ác
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sơ lược về chèo
a)Khái niệm:
Kịch hát múa dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu.
b) Tích truyện:
Được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm.
c) Nội dung phản ánh trong chèo
Chèo để khuyến giáo đạo đức cho con người.
d) Nhân vật trong chèo
Cã tÝnh ­íc lÖ vµ c¸ch ®iÖu cao.KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸i bi vµ c¸i hµi.





Chèo có một số nhân vật truyền thống với những đặc trưng tính cách riêng. Mỗi loại nhân vật trong chèo đều có hình thức hoá trang, một khuôn diễn ước lệ, cách điệu thể hiện trong ngôn ngữ, các làn điệu, các loại động tác chuyển động.
? Nhân vật trong chèo thường mang những đặc trưng gì?
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sơ lược về chèo
2) Tìm hiểu nội dung văn bản chèo
“Quan Âm Thị Kính”
PhÇn 1: ¸n giÕt chång
PhÇn 2: ¸n hoang thai
PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i-
ThÞ KÝnh lªn toµ sen

II)Đọc tìm hiểu đoạn trích
1) Đọc:
2) Giải thích từ khó:

? Văn bản gồm mấy phần?
Văn bản gồm 3 phần:
PhÇn 1: ¸n giÕt chång
PhÇn 2: ¸n hoang thai
PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i- ThÞ KÝnh lªn toµ sen
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
.
I)Đọc hiểu chú thích
1) Tìm hiểu sỏ lược về chèo
2) Tìm hiểu nội dung văn bản chèo
“Quan Âm Thị Kính”
PhÇn 1: ¸n giÕt chång
PhÇn 2: ¸n hoang thai
PhÇn 3: Oan t×nh ®­îc gi¶i-
ThÞ KÝnh lªn toµ sen
II)Đọc tìm hiểu đoạn trích
1) Đọc:
2) Giải thích từ khó:
3) Vị trí của đoạn trích:
- N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo

? Đoạn trích nằm ở vị trí nào của phần 1?
§o¹n trÝch n»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo. Tr­íc ®o¹n trÝch lµ líp vu quy: ThÞ KÝnh kÕt duyªn cïng ThiÖn sÜ vµ vÒ nhµ chồng.
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I)Đọc hiểu chú thích
II)Đọc tìm hiểu đoạn trích
1) Đọc:
2) Giải thích từ khó:
3) Vị trí của đoạn trích:
N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo
4) Nhân vật chính
+ Sïng bµ (vai mô ¸c) §¹i diÖn cho tÇng líp ®Þa chñ phong kiÕn.
+ ThÞ KÝnh: (vai n÷ chÝnh) §¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi phô n÷ lao ®éng, ng­êi dân thường

? Trong trích đoạn được học có những nhân vật nào?

Thị Kính
Thiện Sĩ
Sùng Bà,
Sùng Ông
Mãng Ông
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I)Đọc hiểu chú thích
II)Đọc tìm hiểu đoạn trích
1) Đọc:
2) Giải thích từ khó:
3) Vị trí của đoạn trích:
N»m ë nöa sau cña phÇn 1 vë chÌo
4) Nhân vật chính
+ Sïng bµ (vai mô ¸c) §¹i diÖn cho tÇng líp ®Þa chñ phong kiÕn.
+ ThÞ KÝnh: (vai n÷ chÝnh) §¹i diÖn cho nh÷ng ng­êi phô n÷ lao ®éng, ng­êi dân thường
5) Bố cục:
? Đoạn trích này được chia làm mấy phần?
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I) Đọc hiểu chú thích
II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích
III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích
1) Cảnh 1: Trước khi nỗi oan xảy ra

ThÞ KÝnh lµ mét ng­êi vî th¶o hiÒn, cã t×nh yªu th­¬ng chång rÊt ®»m th¾m, trong s¸ng, ch©n thËt, méc m¹c trong t×nh yªu, mong muèn cã mét h¹nh phóc løa ®«i tèt
Khung cảnh gia đình có:
Chồng dùi mài kinh sử để nhập hội long vân
Vợ ngồi khâu áo
Mét khung c¶nh sinh ho¹t gia ®×nh Êm cóng, h¹nh phúc
Cử chỉ của Thị Kính: - Dọn kỷ cho chồng nghỉ - Quạt cho chồng ngủ
Thị Kính thương chồng với một tình cảm dịu dàng
Tâm trạng của Thị Kính: Băn khoăn lo lắng khi thấy chiếc râu mọc ngược dưới cằm chồng
Suy nghÜ:
- Tr­íc ®Ñp mÆt chång sau ®Ñp mÆt ta.
- D¹ th­¬ng chång lßng thiÕp sao an
Hành động:
Âu dao bén, thiếp xén tày một mực
Văn bản :Quan Âm Thị Kính
trích đoạn : “Nỗi oan hại chồng”
I) Đọc hiểu chú thích
II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích
III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích
1) Cảnh 1: Trước khi nỗi oan xảy ra
2) Cảnh 2: Trong khi Thị Kính bị oan

Nhân vật Sùng bà
-Giống nhà bà đây giống phượng giống công.
-Nhà bà đây cao môn lệnh tộc.
- Trứng rồng lại nở ra rồng.
-Liu điu lại nở ra dòng liu điu
Mày là con nhà cua ốc

-Cả gan say hoa đắm nguyệt.
Dụng tình bất trắc..
Gái say trai lập chí giết chồng.
.mặt gái trơ như mặt thớt.
Ngựa bất kham, con gái nỏ mồm phó về cho rảnh.
-Dúi đầu Thị Kính xuống.
Bắt Thị kính ngửa mặt lên.
Không cho Thị kính phân bua.
Dúi tay đẩy Thị Kính ngã khuỵu xuống.
=> Khoe khoang, hãnh diện vênh váo.
=> Coi thường, dè bỉu, khinh bỉ, vu hãm, mắng nhiếc, xỉ vả, lăng nhục, thắt buộc.
=>Thô bạo, tàn nhẫn, bất nhân.
-Tuồng bay mèo mả gà đồng lẳng lơ.
Thảo luận (2 phút)
Thị Kính quyết định “trá hình nam tử quyết đi tu hành” có ý nghĩa gì? Đó có phải là con đường giúp Thị Kính thoát khỏi đau khổ không?
- Tích cực: Thị Kính muốn sống để tỏ rõ con người đoan chính.
- Tiêu cực: Thị Kính không nhận ra nguyên nhân nỗi khổ của mình, không đấu tranh mà nhẫn nhục cam chịu
 Không thoát khỏi đau khổ
Việc Thị Kính quyết đi tu hành có ý nghĩa:
3) Cảnh 3: Quyết chí đi tu :
Cuộc sống gia đình bị oan:
+ Thị Kính rơi vào bế tắc
+ Sát hại chồng không thể ở nhà được
+ Xấu hổ không về được nhà cha mẹ
+ Không thể lấy người khác ->gái hư
+ Bỏ đi xa là người không đoan chính
+ Minh oan không ai tin
-> con đường duy nhất là đi tu để tự giải thoát cho mình
Xung đột kịch
Sùng bà > < Thị Kính
(Mẹ chồng > < nàng dâu)
Sùng ông > < Mãng ông
(Thông gia)
Xung đột gia đình
Xung đột giai cấp, xã hội
I) Đọc hiểu chú thích
II) Đọc - tìm hiểu đoạn trích
III) Tìm hiểu chi tiết đoạn trích
IV. Tổng kết:
Nghệ thuật:
Xung đột kịch gay gắt.
2. Nội dung:
- Những phẩm chất tốt đẹp cùng nỗi oan bi thảm, bế tắc của người phụ nữ trong xã hội cũ.
- Những đối lập giai cấp (gia đình, hôn nhân).
Bài tập trắc nghiệm: Ý nào sau đây là đặc sắc nghệ thuật của trích đoạn “Nỗi oan hại chồng”
Sử dụng các biện pháp tương phản, tăng tiến.
Giọng điệu châm biếm mỉa mai.
Xây dựng các xung đột kịch gay gắt.
Lập luận giàu sức thuyết phục.
Bài tập 2/ Thành ngữ “Oan Thị Kính”
Nỗi oan ức quá sức tưởng tượng không có cách gì để thanh minh,xoá bỏ được.
- Tóm tắt đoạn trích “Nỗi oan hại chồng”.
- Viết một đoạn văn ngắn (6 - 8 câu) nêu suy nghĩ của em về nhân vật Thị Kính.
- Soạn bài “Daáu chaám löûng vaø daáu chaám phaåy ”.
Dặn dò
Chúc các em học tập thật tốt.