Bài 29. Bệnh và tật di truyền ở người

Môn sinh 9
Bài dạy : Bệnh và tật di truyền ở người
Giáo viên thực hiện :
Kiểm tra bàI cũ
1. Tr×nh bµy c¬ chÕ ph¸t sinh thÓ dÞ béi ( 2n+1;2n -1 )
2. Chän ®¸p ¸n ®óng ghi vµo b¶ng tay
1.Nguyªn nh©n g©y ra ®ét biÕn gen lµ g× ? (chän ®¸p ¸n ®óng nhÊt )
a . Do con ng­êi t¹o ra b»ng c¸c t¸c nh©n vËt lý ;ho¸ häc
Do rèi lo¹n qu¸ tr×nh tù sao chÐp AND d­íi t¸c déng cña m«i tr­êng
Do sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c¸ thÓ ®ùc hoÆc c¸i trong loµi
C¶ a, b
2. Nguyªn nh©n g©y ®ét biÕn cÊu tróc NST lµ g× ? ( Chän ph­¬ng ¸n ®óng nhÊt)
Do t¸c nh©n vËt lý ;ho¸ häc tõ m«i tr­êng t¸c ®éng lµm ph¸ vì cÊu tróc NST
Do con ng­êi chñ ®éng sö dông c¸c t¸c nh©n vËt lý ;ho¸ häc t¸c ®äng vµo c¬ thÓ sinh vËt
Do qu¸ tr×nh giao phèi ë sinh vËt sinh s¶n h÷u tÝnh
d. C¶ a vµ b
d
d
Bài 29 : Bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
Phiếu học tập : Tìm hiểu bệnh di truyền
Tên bệnh
Đặc điểm di truyền
Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh Tơc nơ
Bệnh bạch tạng
Bệnh câm điếc
Bẩm sinh
ờ
Tên bệnh
Đặc điểm di truyền
Biểu hiện bên ngoài
Bệnh Đao
Bệnh bạch tạng
Bệnh câm điếc bẩm sinh
Có 3 NST
*Bé ;lùn; cổ rụt ;má phệ ;miệng hơi há ;lưỡi thè ra mắt hơi sâu và một mí ;khoảng cách giữa 2 mắt xa nhau ;ngón tay ngắn
Chỉ có 1 NST số 23 (X )
*Lïn ;cæ ng¾n ;tuyÕn vó kh«ng ph¸t triÓn
Đột biến gen lặn
*Da ;tóc màu trắng;mắt màu hồng
Đột biến gen lặn
* Câm điếc bẩm sinh
Bệnh Tơc nơ
Ngoài những biểu hiện bên ngoài như trên thì bệnh Đao và bệnh Tơc nơ còn có những
biểu hiện sau ;
Bệnh Đao : Bị si đần bẩm sinh ;không có con ;có 1/ 700 trẻ em Châu Âu mới sinh bị bệnh
Bệnh Tơc nơ : Không có kinh nguyệt ;tử cung nhỏ ;thường mất trí ;không có con ;có 1/3 00
phụ nữ mắc bệnh ;chỉ có hai phần trăm sống đến lúc trưởng thành
Bài 29 :bệnh và tật di truyền ở người
I. Một vài bệnh di truyền ở người
* Bệnh Đao ; bệnh Tơc nơ : Do đột biến NST
* B ệnh bạch tạng ;bệnh câm điếc bẩm sinh : Do đột biến gen lặn
Trình bầy cơ chế hình thành 1 NST giới tính ?
P : XX x XY
Gp : XX ; O X ; Y
Con : XXX ; XXY ; XO ; YO
XXX : ( Biểu hiện thể 3 NST X) buồng trứng và dạ con không
phát triển
XXY : ( Biểu hiện hội chứng Claiphen nơ ) :Nam giới mù màu ;
thân cao ;chân tay dài ;tinh hoàn nhỏ ;si đần ;vô sinh
XO : Biểu hiện hội chứng Tơc nơ
YO : Không gặp ở người vì hợp tử bị chết ngay sau khi thụ tinh

Bài 29 :bệnh và tật di truyền ở người
I. Một vài bệnh di truyền ở người
* Bệnh Đao ; bệnh Tơc nơ : Do đột biến NST
* B ệnh bạch tạng ;bệnh câm điếc bẩm sinh : Do đột biến gen lặn


Sự di truyền bệnh máu khó đông
P : XAXa x XA Y
( Mẹ không mắc bệnh ) ( Bố không mắc bệnh )
G : XA ; Xa ; XA ; Y
Con : XAXA ; XAY ; XAXa ; XaY
( Không mắc bệnh ) ( Khômg mắc bệnh ) ( Không mắc bệnh ) (Mắc bệnh )
II. Một số tật di truyền ở người
Kể tên các dị tật ở người ?Nguyên nhân gây dị tật ?
Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
* Bệnh bạch tạng ;bệnh câm điếc bẩm sinh : Do đột biến gen lặn
*Bệnh Đao ;bệnh Tơc nơ : Do đột biến NST
II. Một số dị tật di truyền ở người
* Đột biến NST gây các dị tật :
+ Tật khe hở môi - hàm
+ Bàn tay nhiều ngón
+ Bàn tay mất một số ngón
+ Bàn chân mất ngón và dính ngón

* Đột biến cấu trúc NST
+Mất sọ não
* Đột biến gen trội
+ Bàn chân nhiều ngón
+ Xương chi ngắn

XEM tư liệu
Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
II . Một số tật di truyền ở người

III. Các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh ; tật di truyền
1. Nguyên nhân dẫn đến bệnh ;tật di truyền ( Chọn phương án đúng nhất )
Do rối loạn quá trình trao đổi chất nội bào
Do ô nhiễm môi trường
Do tác nhân vật lý ;hoá học tác động vào quá trình phân bào
Cả a,b,c
Các biện pháp hạn chế phát sinh bệnh ;tật di truyền ( Chọn phương án đúng nhất )
Sử dụng đúng quy cách các loại thuốc trừ sâu ;diệt cỏ dại ;thuốc chữa bệnh
Đấu tranh chống sản xuất vũ khí hạt nhân ;vũ khí hoá học ;
Hạn chế hoạt động gây ônhiễm môi trường;
Hạn chế kết hôn giũa những người có nguy cơ mang gen gây bệnh ;tật di truyền
Khi có bệnh ;tật di truyền không nên có con
g. Cả a , b, c, d ,e
d
g
Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
II . Một số tật di truyền ở người
III. Các Biện pháp hạn chế phát sinh tật , bệnh di truyền

+ Do tác nhân vật lý, hoá học trong tự nhiên
+ Do rối loạn trao đổi chất nội bào
+ Do ô nhiễm môi trường
Nêu nguyên nhân phát sinh bệnh tật di truyền ?
1. Nguyên nhân
2 . Biện pháp
Nêu biện pháp hạn chế phát sinh bệnh ,tật di truyền ?
+ Đấu tranh chống sản xuất ,thử vũ khí hạt nhân , vũ khí hoá học
+ Hạn chế gây ô nhiễm môi trường
+ Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu ,thuốc diệt cỏ
+ Hạn chế kết hôn những người có nguy cơ mang gen bệnh ,tật di truyền
Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
II . Một số tật di truyền ở người
III. Các Biện pháp hạn chế phát sinh tật , bệnh di truyền
Thông tin
Các chất phóng xạ từ các vụ nổ trong vũ trụ , vụ thử vũ khí hạt nhân tích luỹ trong khí quyển gây mưa phóng xạ ngấm vao lòng đất ,xâm nhập vào cơ thể động vật ,thực vật ,qua rau ,thức ăn vào cơ thể người gây ung thư máu ,các khối u và đột biến
Các rác thải công nghiệp từ các nhà máy hoá chất ,các loại ô nhiễm môi trường , ao tù nước đọng , phân hoá học , thuốc trừ sâu gây đột biến gen ,đột biến NST
Sử dụng thuốc trừ sâu không đúng qui cách và các loại thuốc cấm sử dụng gây hậu quả xấu đối với môi trường

Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
*Bệnh Đao ,bệnh Tơc nơ : Do đột biến NST
*Bệnh bạch tạng ,bệnh câm điếc bẩm sinh : Do đột biến gen lặn
II . Một số tật di truyền ở người

+Tật khe hở môi - hàm
+ Bàn tay mát một số ngón
+ Bàn chân mất ngón và dính ngón
+ Bàn tay nhiều ngón
III. C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ph¸t sinh tËt , bÖnh di truyÒn
1. Nguyªn nh©n
+ Do tác nhân vật lý ,hoá học trong tự nhiên
+ Do rối loạn trao đổi chất nội bào
+ Do ô nhiễm môi trường
2 .Biện pháp hạn chế :
+ Đấu tranh chống sản xuất ,thử vũ khí hạt nhân ,vũ khí hoá học
+ Hạn chế hoạt động gây ô nhiễm môi trường
+ Sử dụng hợp lý thuốc trừ sâu ;thuốc diệt cỏ ....
Bài 29 : bệnh và tật di truyền ở người
I. Một số bệnh di truyền ở người
II . Một số tật di truyền ở người
III. Các Biện pháp hạn chế phát sinh tật , bệnh di truyền
Các đột biến NST và đột biến gen gây ra các bệnh di truyền nguy hiểm và các dị tật bẩm sinh ở người.Người ta có thể nhận biết các bệnh nhân Đao , Tơc nơ qua hình thái . Các dị tật bẩm sinh như :mất sọ não , khe hở môi - hàm, bàn tay và bàn chân dị dạng cũng khá phổ biến ở người. Các bệnh di truyền và dị tật bẩm sinh ở người do ảnh hưởng của các tác nhân vật lý và hoá học trong tự nhiên , do ô nhiễm môi trường hoặc do rối loạn trao đổi chất nội bào
Ghi nhớ
kiểm tra đánh giá
1.Hãy sắp xếp thông tin ở cột A với cột B sao cho phù hợp ( ghi kết quả vào bảng tay )


Các bệnh di truyền
( A )
Các đặc điểm của bệnh , tật di truyền
( B )
1 .Bệnh Đao
2. Bệnh Tơc nơ
3. Bệnh câm điếc bẩm sinh
4. Bệnh bạch tạng
5. Tật 6 ngón tay ở người
a. Da và tóc màu trắng ,mắt màu hồng
b. Tay 6 ngón
c. Bệnh nhân là nữ ,lùn ,cổ ngắn ,tuyến vú không phát triển
d. Bệnh nhân bé ,lùn, cổ rụt ,má phệ ,miệng hơI há,ngon
tay ngắn
e. Câm điếc bẩm sinh
g. Xương chi ngắn , bàn chân nhiều ngón
2 Điền chữ đúng ( Đ ) , sai ( S ) vào trong các câu sau :
Bệnh nhân Tơc nơ chỉ có 1 NST giói tính trong cặp NST giới tính
Người mắc bệnh Đao có 3 NST ở cặp NST giới tính
c. Bệnh bạch tạng được chi phối bởi cặp gen dị hợp
1- d, 2 -c , 3 - e , 4 - a , 5 - b
Đ
S
S
Hướng dẫn về nhà
* Học bài ,trả lời câu hỏi SGK
* Đọc trước bài 3 0
* Đọc mục : Em có biết
Tình
huống

Người con trai và con gái bình thường sinh ra từ hai gia đình đã có người mắc chứng bệnh câm điếc bẩm sinh .
*Em hãy thông tin cho đôi trai , gái này biết đây là
loại bệnh gì ?
* Nếu họ lấy nhau , sinh con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh con nũă không ?
Tại sao ?
Chúc các em chăm ngoan học giỏi