Bài 29. Bệnh và tật di truyền ở người

nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo,
cô giáo về dự Giờ thăm lớp
Môn Sinh học 9
Cùng trạng thái
Khác trạng thái

Ví dụ 1 SGK: Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (nâu hoặc và đen hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập hai sơ đồ phả hệ như sau:
1. Mắt nâu và mắt đen, tính trạng nào là trội?
2. Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến giới tính không? Tại sao?
Hình 28.1. Sơ đồ phả hệ của hai gia đình
a (có bà ngoại mắt nâu) và b (có ông nội mắt nâu)
Ví dụ 2 SGK:
Bệnh máu khó đông do một gen quy định. Người vợ không mắc bệnh () lấy chồng không mắc bệnh (), sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai ().
Hãy vẽ sơ đồ phả hệ của trường hợp trên và trả lời các câu hỏi sau:
1. Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định?
2. Sự di truyền bệnh máu khó đông có liên quan với giới tính hay không? Tại sao?
- Các tính trạng trội: da đen, mắt nâu, môi dày, răng vẩu, lông mi dài, mũi cong.
- Các tính trạng lặn: da trắng, mắt đen, môi mỏng, răng đều, lông mi ngắn, mũi thẳng.
Bài tập 1.
Bệnh bạch tạng ở người do gen lặn b nằm trên nhiễm sắc thể thường qui định. Cặp vợ chồng không bị bạch tạng sinh ra một người con trai bình thường và một con gái bạch tạng. Cậu con trai này lớn lên lấy vợ bình thường lại sinh được một con gái bình thường và một con trai bạch tạng.
a. Lập sơ đồ phả hệ của gia đình nói trên.
b. Tìm kiểu gen của những người trong gia đình nói trên.
Sinh tư
Sinh sáu
Sinh tám
Sinh đôi
Sinh ba
a. Sinh đôi cùng trứng
b. Sinh đôi khác trứng
a. Sinh đôi cùng trứng
b. Sinh đôi khác trứng
Hình 28.2. Sơ đồ sự hình thành trẻ đồng sinh
1
* Khác nhau
1
1
2 (phát triển từ một hợp tử)

2
2
2
2 (phát triển từ hai hợp tử)
Đồng sinh cùng trứng
Sinh đôi cùng trứng
Hình ảnh trẻ sinh đôi cùng trứng dính nhau
Sinh đôi khác trứng
Cùng kiểu gen.
Khác kiểu gen.
Giống hệt nhau.
Giống nhau như anh em ruột ở các lần sinh khác nhau.
Cùng giới.
Cùng giới hoặc khác giới.
PHIẾU HỌC TẬP (3 phút)
Phân biệt trẻ đồng sinh cùng trứng và trẻ đồng sinh khác trứng
1
4
4
3
2
Sinh đôi khác trứng
Sinh đôi khác trứng
Sinh đôi cùng trứng
Sinh đôi cùng trứng

Trường hợp hai anh em trai sinh đôi Phú và Cường là một ví dụ về ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng. Bố và mẹ của hai em đều là bộ đội, hi sinh năm 1975, lúc hai em mới được 2 tháng tuổi. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, một người bạn chiến đấu của bố đã đón em Phú về nuôi dạy tại thành phố Hồ Chí Minh. Phú đã tốt nghiệp trường Đại học Thể dục thể thao, hiện là huấn luyện viên điền kinh. Cường được người bạn chiến đấu của mẹ đón về nuôi dạy ở Hà Nội. Cường đã tốt nghiệp trường đại học Tài chính, nay là kế toán trưởng ở một công ti. Hai anh em giống nhau như hai giọt nước, đều có mái tóc đen và hơi quăn, mũi dọc dừa, mắt đen. Họ khác nhau ở ba điểm rất rõ rệt: Phú có nước da rám nắng, cao hơn khoảng 10cm và nói giọng miền Nam, còn Cường có da trắng, nói giọng miền Bắc.
GHI NHỚ
Theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ, người ta có thể xác định được đặc điểm di truyền (trội, lặn, do một hay nhiều gen quy định).
Nghiên cứu trẻ đồng sinh cùng trứng có thể xác định được tính trạng nào do gen quyết định là chủ yếu, tính trạng nào chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường tự nhiên và xã hội.
Học thuộc phần ghi nhớ
Trả lời câu hỏi 1, 2 SGK; làm bài tập 1, 2, 3, 4 trong sách bài tập.
Đọc “ Em có biết”
Xem trước bài: Bệnh và tật di truyền ở người.
Sưu tầm tranh ảnh hoặc thông tin có liên quan đến bệnh và tật di truyền của người.
Hướng dẫn về nhà