Bài 28. Phương pháp nghiên cứu di truyền người

Kính chào quý thầy cô giáo, chào các em học sinh
TỔ HÓA SINH-TD
MÔN SINH HỌC - LỚP 9
CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Em hãy đọc thông tin mục I ở SGK và trả lời :
Giải thích các kí hiệu
Tại sao người ta dùng 4 kí hiệu biểu thị sự kết hôn giữa hai người khác nhau về một tính trạng ?
-M?t tính trạng có hai trạng thái đối lập -> 4 kiểu kết hợp.
+ Cùng trạng thái
+ Hai trạng thái đối lập
;
;
Ch? nam
Ch? n?
Hai trạng thái đối lập nhau
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
Các em nghiên cứu VD 1: Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt ( nâu hoặc và đen hoặc ) qua 3 đời của hai gia đình khác nhau, người ta lập hai sơ đồ phả hệ như sau:
a (có bà ngoại mắt nâu)
b (có ông nội mắt nâu)
- Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội ?Vì sao?
- Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến giới tính hay không ? Tại sao ?
Em hãy quan sát hình trên và cho biết:
1/ Nghiên cứu phả hệ:
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
- Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội ?Vì sao?
a (có bà ngoại mắt nâu)
b (có ông nội mắt nâu)
- Màu mắt nâu trội so với màu mắt đen. Vì nó thể hiện ở đời F1
- Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến giới tính hay không ? Tại sao ?
- Không liên quan đến giới tính.Vì trong hai gia đình được lập phả hệ để nghiên cứu di truyền màu mắt, ở F2 tính trạng mắt nâu và mắt đen biểu hiện ở cả nam và nữ, điều này chứng tỏ gen quy định tính trạng này không nằm trên NST giới tính mà nằm trên NST thường.
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì ?
?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó.
Tại sao người ta dùng phương pháp đó để nghiên cứu sự di truyền một số tính trạng ở người ?
?
Vì :
+ Người sinh sản chậm, đẻ ít. + Lí do xã hội không áp dụng được phương pháp lai hoặc gây đột biến. + Phương pháp này đơn giản, dễ thực hiện
?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy định . Người vợ không mắc bệnh ( ) lấy chồng không mắc bệnh ( ) , sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai ( ).
Em hãy viết sơ đồ phả hệ trên( lưu ý kết hợp giữa NST và gen ) từ P ? F1.
+ Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định ? + Sự di truyền máu khó đông có liên quan đến giới tính hay không? Tại sao ?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
Em hãy viết sơ đồ phả hệ trên( lưu ý kết hợp giữa NST và gen ) từ P ? F1.
*Quy định : + Gen a gây bệnh + Gen A không gây bệnh
P : XA Xa x XAY
*Sơ đồ
GP : XA ; Xa XA ; Y
F1 : XA XA ; XA Xa ; XAY ; Xa Y
Xa Y (trai mắc bệnh )
+ Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định ?
Bệnh máu khó đông do gen lặn quy định
+ Sự di truyền máu khó đông có liên quan đến giới tính hay không? Tại sao ?
Có liên quan đến giới tính. Vì do gen lặn quy định và thường thấy nam giới mắc bệnh.
?
?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó
?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
Thế nào là trẻ đồng sinh ?
Là những đứa trẻ cùng được sinh ra ở một lần sinh.
a. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng:
Em hãy quan sát sơ đồ hình 28.2a, 28.2b
a.Sinh đôi cùng trứng
b. Sinh đôi khác trứng
phôi
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó
Sơ đồ 28.2a giống và khác sơ đồ 28.2b ở điểm nào ?
H.a -Một trứng thụ tinh hai phôi phát triển
H.a - Hai trứng thụ tinh hai phôi phát triển
?
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
+ Tại sao trẻ sinh đôi cùng trứng đều là nam hoặc điều là nữ ?


1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng
Vì chúng được phát triển từ một hợp tử, có chung bộ NST trong đó có cặp NST giới tính quy định giới tính giống nhau.

phôi
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được sinh ra ở một lần sinh
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
+ Đồng sinh khác trứng là gì ? Những đứa trẻ đồng sinh khác trứng có thể khác nhau về giới tính hay không? Tại sao ?

1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

Đồng sinh khác trứng là những trẻ đồng sinh , nhưng được phát triển từ các hợp tử (trứng thụ tinh) khác nhau, có bộ NST (2n) khác nhau,chúng chỉ giống nhau như anh chị em có chung bố mẹ . Do vậy chúng có thể khác nhau về giới tính.
phôi
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được sinh ra ở một lần sinh
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI

+ Đồng sinh cùng trứng và� khác trứng khác nhau cơ bản ở điểm nào ?
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng


-Đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen ? cùng giới.
-Đồng sinh khác trứng khác kiểu gen. ? cùng giới hoặc khác giới.
a.Sinh đôi cùng trứng
b. Sinh đôi khác trứng
phôi
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
?
Là những đứa trẻ được sinh ra ở một lần sinh
?
-Đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen ? cùng giới.
-Đồng sinh khác trứng khác kiểu gen. ? cùng giới hoặc khác giới
TIẾT 31: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
1/ Nghiên cứu phả hệ:
2/ Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
a. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng
b. Y�� nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh.
Tính trạng nào của hai anh em hầu như không đổi hoặc ít thay đổi do tác động của môi trường?
Là tính trạng chất lượng (hai anh em giống nhau như hai giọt nước)
Tính trạng nào dễ bị thay đổi do điều kiện môi trường ( công việc và môi trường xã hội )?
Là tính trạng số lượng ( chiều cao, giọng nói, nước da. ).
- Giúp ta hiểu rõ vai trò kiểu gen và vai trò môi trường đối với sự hình thành tính trạng.
-Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với tính trạng số lượng và chất lượng.
Nêu ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh?
?
Là những đứa trẻ được sinh ra ở một lần sinh
?
-Đồng sinh cùng trứng có cùng kiểu gen ? cùng giới.
-Đồng sinh khác trứng khác kiểu gen. ? cùng giới hoặc khác giới
? - Giúp ta hiểu rõ vai trò kiểu gen và vai trò môi trường đối với sự hình thành tính trạng.
-Hiểu rõ sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với tính trạng số lượng và chất lượng
?
?
Bài tập
Hãy