Bài 28. Phương pháp nghiên cứu di truyền người

TRƯỜNG THCS HOÀNG HOA THÁM
PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN ÂN THI
HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP HUYỆN
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN
VŨ THỊ HỌA
Kiểm tra bài cũ:
Trả lời:
Phương pháp nghiên cứu di truyền của Menđen và Moocgan là
phương pháp phân tích các thế hệ lai
*Nội dung
-Lai các cặp bố mẹ khác nhau về một hoặc một số cặp tính trạng
thuần chủng tương phản, rồi theo dõi sự di truyền riêng rẽ của
từng cặp tính trạng đó trên con cháu của từng cặp bố mẹ
- Dùng toán thống kê để phân tích các số liệu thu được. Từ đó
rút ra quy luật di truyền các tính trạng
*Đối tượng nghiên cứu:
- Menđen nghiên cứu trên cây đặu Hà Lan
- Moocgan nghiên cứu trên ruồi giấm
Nêu phương pháp và đối tượng nghiên cứu di truyền
Của Menđen và Moocgan?
CHƯƠNG V DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
Tiết 29-Bài 28: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI
Khó khăn :

+ sinh sản chậm và đẻ ít con
+ vì lý do xã hội không thể áp dụng các phương pháp lai và gây đột biến.
Nam
Nữ
Hai màu khác nhau của cùng một kí hiệu biểu thị 2 trạng thái đối lập nhau của cùng 1 tính trạng
Nữ tóc thẳng
Nữ tóc quăn
Nam tóc thẳng
Nam tóc quăn
Kết hôn hay cặp
vợ chồng
Nghiên cứu thông tin SGK giải thích các ký hiệu sau:
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
Phả hệ là bản ghi chép các thế hệ
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
Đời ông bà
(P)
a
b
V í d? 1:Khi theo d�i s? di truy?n tính tr?ng mầu m?t (nâu: hoặc và đen : hoặc ) qua 3 đời của 2 gia đình khác nhau người ta lập được sơ đồ phả hệ như sau :

Đời con
(F1)
Đời cháu
(F2)
Hình 28.1. so d? ph? h? c?a 2 gia ��nh
a (c� b� ngo�i m�t n�u)v� b (c� �ng n�i m�t n�u)
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
Phiếu học tập số 1. Nhóm..........
Quan sát hình 28.1 (a và b) thảo luận nhóm trả lời câu hỏi sau:
-Mắt nâu và măt đen tính trạng nào là trội ?
-Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan tới giới tính hay không ?
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Ý kiến chung của cả nhóm
Trả lời: -M?t nõu l� tr?i.
-S? di truy?n tớnh tr?ng m�u m?t không liờn quan d?n gi?i tớnh vỡ m?t nõu, m?t den cú c? ? nam v� n?
? Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì ? Tại sao người ta dùng phương pháp này ?
Phương pháp nghiên cứu phả hệ:L� phuong phỏp theo dừi s? di truy?n c?a m?t tớnh tr?ng nh?t d?nh trờn nh?ng ngu?i thu?c cựng m?t dũng h? qua nhi?u th? h? d? xỏc d?nh d?c di?m di truy?n c?a tớnh tr?ng dú.
1. Hãy vẽ sơ đồ phả hệ cho trường hợp này
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy định. Người vợ không mắc bệnh( ) lấy chồng không mắc bệnh( ), sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai( )

Phiếu học tập số 2: Nhóm.........
1-Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định ?
2-Sự di truyền bệnh máu khó đông có liên quan tới giới tính hay không ? Tại sao ?
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Ý kiến cá nhân
Gợi ý:
-Đặt tình huống nếu bệnh do gen trội quy định, bố không mắc bệnh, mẹ không mắc bệnh. Liệu sẽ sinh ra con mắc bệnh không ?

-Ta thấy bệnh chỉ xuất hiện ở nam giới. Liệu bệnh nay có liên quan đến giới tính không ?
Ý kiến chung của cả nhóm
Trả lời:
1-B?nh mỏu khú dụng do gen l?n quy d?nh.
2-S? di truy?n b?nh mỏu khú dụng cú liờn
quan t?i gi?i tớnh vỡ b?nh ch? xu?t hi?n ?
nam gi?i.
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do m�t gen quy định.Người vợ không mắc bệnh( ) lấy chồng không mắc bệnh( ), sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai( )

P (bố ,mẹ)
♂
X
x
Y
a
A
X
A
X
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
1. Hãy vẽ sơ đồ phả hệ cho trường hợp này
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy định. Người vợ không mắc bệnh( ) lấy chồng không mắc bệnh( ), sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai( )

Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do m�t gen quy định.Người vợ không mắc bệnh( ) lấy chồng không mắc bệnh( ), sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai( )

P (bố ,mẹ)
♂
XA
x
GP
XA
,Xa
Y
XA
XA
Xa
XA
XA
Xa
Y
F1(con)
Xa
XA
Y
Xa
2.Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
Tiết 29
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
I. Nghiên cứu phả hệ
II. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
Trẻ đồng sinh là những đứa trẻ cùng được sinh ra ở một lần sinh c?a ngu?i m?.
Em hiểu thế nào là trẻ đồng sinh?
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
Phôi
Phụi b�o tỏch nhau
a) Sinh đôi cùng trứng b) Sinh đôi khác trứng
H28.a,b Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh
- Sinh đôi cùng trứng:1 tinh trùng + 1trứng 1 Hợptử  Phân cắt tạo 2 tế bào tách biệt nhau hoµn phát triển thành 2 phôi2 cơ thể.
-Sinh đôi khác trứng: 2 tinh trùng khác nhau thụ tinh với 2 trứng tạo 2 hợp tử  2 phôi  2 cơ thể.
Em hãy nêu sự hình thành trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng?


2 sơ đồ a và b giống và khác nhau ở điểm nào ?
Hợp tử phân bào
Thụ tinh
Phôi
Phụi b�o tỏch nhau
a) Sinh đôi cùng trứng b) Sinh đôi khác trứng
H28.a,b Sơ đồ hình thành trẻ đồng sinh
-Sinh đôi cùng trứng: 1 trứng + 1 tinh trùng ? 1 hợp tử ? phân bào lần 1 ?2 phôi bào (tách biệt nhau hoàn toàn). Mỗi phôi bào lại phân bào ? khối tế bào, mỗi khối tế bào ? 1 đứa trẻ
-Sinh đôi khác trứng: 2 trứng + 2 tinh trùng ? 2 hợp tử ? phân bào ? 2 phôi bào . Mỗi phôi bào lại phân bào ? khối tế bào, mỗi khối tế bào ? 1 đứa trẻ
Em hãy nêu sự hình thành trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng?


2 sơ đồ a và b giống và khác nhau ở điểm nào ?
a. Đồng sinh cùng trứng
Tại sao trẻ đồng sinh cùng chứng lại đều là nam hoặc đều là nữ
Vì chúng có cùng kiểu gen, nên cùng giới tính
b. Đồng sinh khác trứng
Những đứa trẻ đồng sinh khác trứng
Có thể khác nhau về giới tính hay
không? tại sao?
Có. Vì chúng có kiểu gen khác nhau,
Nên có thể cùng giới hoặc khác giới.
c. Ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh
Phương pháp nguyên cứu trẻ đồng sinh có ý nghĩa gì?
-Giúp ta hiểu rõ vai trò của kiểu gen và vai trò của môi trường
đối với sự hình thành tính trạng.
-Sự ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với tính trạng
số lượng và tính trạng chất lượng.
C. Ý nghĩa của phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh
Miền nam
Miền Bắc
Trường hợp hai anh em tra sinh đôi Phú và Cường là một ví dụ về ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng. Bố và mẹ của hai em đều là bộ đội, hi sinh năm 1975, lúc hai em mới được 2 tháng tuổi. Sau ngày miền Nam giải phóng, một người bạn chiến đấu của Bố đã đón em Phú về nuôi dạy tại thành phó Hồ Chí Minh. Phú đã tốt nghiệp trường Đại học Thể dự thể thao, hiện là huấn luyện viên điền kinh. Cường được người bạn chiến đấu của mẹ đón về nuôi dạy ở Hà Nội. Cường đã tốt nghiệp trường Đại học Tài chín, nay là kế toán ở một công ty. Hai anh em giống nhau như hai giọt nước, đều có mái tóc đen và hơi quăn, mũi dọc dừa, mắt đen. Họ khác nhau ở ba điểm rất rõ rệt: Phú có nước da rám nắng, cao hơn khoảng 10cm và nói giọng miền Nam, còn Cường có da trắng. Nói giọng miền Bắc
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU DI TRUYỀN NGƯỜI.
Nghiên cứu phả hệ
Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
Trẻ đồng sinh cùng trứng
Trẻ đồng sinh khác trứng
Điền từ thích hợp vào chỗ trống?
* Theo dõi sự di truyền của ..................... nhất định trên
những người thuộc cùng một dòng họ qua .................,
người ta có thể xác định được ................. di truyền
(trội, lặn, do một gen hay nhiều gen quy định)
* Nghiên cứu trẻ đồng sinh .................... trứng có thể xác định
được ............. nào do gen quyết định là chủ yếu, tính
trạng nào chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường tự nhiên
và xã hội
một tính trạng
đặc điểm
nhiều thế hệ
tính trạng
cùng
1
2
3
4
5
GHI NHớ
Bài tập Trắc nghiệm
Phương pháp nào dưới đây không được áp dụng để nghiên cứu di truyền người?
Câu 1:
A. Phương pháp nghiên cứu phả hệ.
B. Phương pháp lai phân tích.
C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.
Bài tập Trắc nghiệm
Câu 2:
Phát biểu nào trong các câu sau đây là sai?
A. Các trẻ đồng sinh cùng trứng được sinh ra từ hợp tử do một trứng thụ tinh với một tinh trùng.
C. Các trẻ đồng sinh cùng trứng là những đứa trẻ cùng được sinh ra ở một lần sinh.
B. Các trẻ đồng sinh khác trứng có vật chất di truyền tương tự như các anh chị em sinh ra trong những lần sinh khác nhau của bố mẹ.
D. Các trẻ đồng sinh cùng trứng có thể cùng giới có thể khác giới.
Bài tập Trắc nghiệm
Câu 3:
Trong nghiên cứu di truyền học người, để xác định vai trò của kiểu gen và môi trường, người ta thường dùng phương pháp nào?
A. Nghiên cứu trẻ đồng sinh cùng trứng.
B. Nghiên cứu trẻ đồng sinh khác trứng.
C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.
Phả hệ được biểu diễn dưới dạng......
Những đứa trẻ được sinh ra ở cùng một lần sinh gọi là trẻ..........
CÂU2
CÂU3
CÂU4
9 CHỮ CÁI
8 CHỮ CÁI
8 CHỮ CÁI
Những đứa trẻ cùng một lần sinh có thể cùng giới hoặc khác giới gọi là đồng sinh.............
CÂU1
4 CHỮ CÁI
Ơ
T
I
N
G
N
R
Ư
I
Y
D
Ề
..... là hiện tượng truyền đạt các tính trạng của bố mẹ,
tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
Hướng dẫn về nhà
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM DỒI DÀO SỨC KHOẺ
CHÀO TẠM BIỆT
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC