Bài 28. Phương pháp nghiên cứu di truyền người

QUÍ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ
Nhiệt Liệt Chào Mừng
NGUYỄN THỊ KIM MAI
TRƯỜNG THCS NGUYỄN CÔNG TRỨ
Liên kết hóa học giữa các axit amin trong cấu trúc của phân tử prôtêin là liên kết . . . . .
Bệnh ung thư máu ở người thuộc đột biến. . . . . .NST
CÂU2
CÂU3
CÂU4
7 CHỮ CÁI
7 CHỮ CÁI
8 CHỮ CÁI
Bệnh đao ở người là thuộc đột biến . . . . .của NST
CÂU1
6 CHỮ CÁI
I
Ư
U
N
T
Ơ
Ề
G
I
Y
D
R
Đột biến gen, đột biến cấu tr�c NST được xếp vào
nhóm biến dị . . . . . . .
CHƯƠNG V: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI
Một số khó khăn khi nghiên cứu di truyền người:
Người sinh sản muộn và đẻ ít con.
- Vì lí do xã hội không thể áp dụng phương pháp lai và gây đột biến.
Một số phương pháp nghiên cứu di truyền người:
Nghiên cứu
phả hệ
Nghiên cứu
trẻ đồng sinh
Nghiên cứu
tế bào
Nghiên cứu
di truyền phân tử
I. Nghiên cứu phả hệ
Nghiên cứu phả hệ là gì?
Là theo dõi sự di truyền của một số tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng một dòng họ qua nhiều thế hệ.
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Em hiểu các kí hiệu này như thế nào?
Không bình thường
Bình thường
Nữ
Nam
2 trạng thái đối lập
Kết hôn cùng trạng thái
Kết hôn 2 trạng thái đối lập
I. Nghiên cứu phả hệ
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
I. Nghiên cứu phả hệ
Ví dụ 1: Khi theo dõi sự di truyền tính trạng màu mắt (Nâu hoặc và đen hoặc ) qua 3 đời của 2 gia đình khác nhau, người ta lập được 2 sơ đồ phả hệ như sau:
Thảo luận nhóm: (3 phút)
Mắt nâu và mắt đen tính trạng nào là trội? Vì sao?

1.
2
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
2. Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên quan đến giới tính không? Tại sao?
Tính trạng mắt nâu là trội vì F1 100% mắt nâu.
. Tính trạng màu mắt không liên quan đến giới tính vì xuất hiện cả ở nam và nữ.
I. Nghiên cứu phả hệ:
Ví dụ 2: Bệnh máu khó đông do một gen quy định. Người vợ không mắc lấy chồng không mắc sinh ra con mắc bệnh chỉ là con trai. .
Sơ đồ lai:
Quy ước: A bình thường, a bị bệnh.
x
P
G
XAXA (bình thường)
XAXa(bình thường)
XAY(bình thường)
XaY(bị bệnh)
Nghiên cứu phả hệ cho biết điều gì?
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Hãy vẽ sơ đồ phả hệ của trường hợp trên?
1. Bệnh máu khó đông do gen trội hay gen lặn quy định?
Thảo luận nhóm: (2 phút)
Sự di truyền tính trạng này liên quan với giới tính vì chỉ con trai mắc bệnh.
Do gen lặn quy định vì đời con mới xuất hiện bệnh.
2. Sự di truyền bệnh máu khó đông có liên quan với giới tính không? Tại sao?
I. Nghiên cứu phả hệ
- Theo dõi sự di truyền của một tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng dòng họ qua nhiều thế hệ.
- Biết được tính trạng đó là trội hay lặn, có liên quan tới giới tính hay không.
Đã xác định được sự di truyền một số tính trạng:
- Tính trạng trội: Da đen, mắt nâu, môi dày, răng vẩu, lông mi dài, mũi cong...
- Tính trạng lặn: Da trắng, mắt đen, môi mỏng, lông mi ngắn, mũi thẳng...
- Tính trạng chiều cao do nhiều gen chi phối.
Bệnh mù màu, máu khó đông do gen lặn nằm trên NST X quy định. Di truyền chéo.
Tật dính ngón 2,3, có túm lông ở tai do gen nằm trên NST Y quy định. Di truyền thẳng.
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Thụ tinh
Hợp tử phân bào
Phôi bào tách nhau
PHÔI
a
b
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
1. Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng
Sơ đồ 28a giống và khác sơ đồ 28b ở điểm nào?
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh
1. Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng
Khác: Sơ đồ 28a: 1 tinh trùng kết hợp với 1 trứng tạo thành hợp tử, phôi bào tách ra làm 2, phát triển thành 2 cơ thể.
Sơ đồ 28b: 2 tinh trùng kết hợp với 2 trứng tạo thành 2 hợp tử, phát triển thành 2 cơ thể.
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Giống nhau: có sự kết hợp của trứng và tinh trùng tạo thành hợp tử.
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
1.Tại sao trẻ đồng sinh cùng trứng đều là nam hoặc đều là nữ?
Đồng sinh khác trứng
Đồng sinh cùng trứng
1. Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng:
2. Đồng sinh khác trứng là gì? Những đứa trẻ đồng sinh khác trứng có thể khác nhau về giới tính hay không? Tại sao?
Hình thành từ 1 hợp tử, cùng kiểu gen, cùng giới tính.
Hình thành từ 2 hợp tử, khác kiểu gen, cùng giới tính hay khác giới.
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh:
1. Đồng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng:
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Trẻ đồng sinh là những đứa trẻ cùng được sinh ra ở một lần sinh.
Đồng sinh cùng trứng: 1 tinh trùng kết hợp với 1 trứng tạo thành hợp tử, phôi bào tách nhau, phát triển thành 2 cơ thể
Đồng sinh khác trứng: 2 tinh trùng kết hợp với 2 trứng tạo thành 2 hợp tử, phát triển thành 2 cơ thể.
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh.
2. Ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh
1.Tính trạng nào của Phú, Cường không thay đổi trước tác động của môi trường? Vì sao?
Hai anh em đều có: Mái tóc đen, hơi quăn, mũi dọc dừa, mắt đen
Miền bắc
Miền Nam
2.Tính trạng nào thay đổi do điều kiện môi trường?
Các tính trạng: Màu da, chiều cao, giọng nói thay đổi do tác động môi trường.
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
. Những tính trạng này phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
II. Nghiên cứu trẻ đồng sinh.
2. Ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh:
Bài tập: Hoa và Lan là hai chị em sinh đôi cùng trứng có cùng nhóm máu và nhiều sở thích giống nhau. Đến tuổi đi học cả hai đều được khen là có năng khiếu toán.
Càng lên lớp trên Lan càng chăm học còn Hoa mải chơi không nghe lời cha mẹ thầy cô.
Lan thi đỗ cấp 3 và được chọn vào đội tuyển thi học sinh giỏi môn toán còn hoa không thi đỗ phải học trường dân lập.
1. Năng khiếu toán của hai chị em Hoa và Lan do kiểu gen quy định hay chịu ảnh hưởng của môi trường là chủ yếu?
Giúp hiểu rõ vai trò của kiểu gen và vai trò của môi trường đối với sự hình thành tính trạng.
Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen.
Các tính trạng số lượng phụ thuộc chủ yếu vào môi trường.
2.Từ đó em rút ra bài học gì cho bản thân?
Ti?T 29 : phương pháp nghiên cứu di truyền người
Nội dung bài học
phương pháp
nghiên cứu di truyền người
1. Phương pháp nào dưới đây không được áp dụng để nghiên cứu di truyền người?
A. Phương pháp nghiên cứu phả hệ.
B. Phương pháp lai phân tích.
C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.
Bài tập Trắc nghiệm
2. Một trong những đặc điểm di truyền của trẻ đồng sinh cùng trứng là:
A. Có cùng kiểu gen.
C. Có cùng giới tính hoặc khác giới tính.
B. Có cùng giới tính
D. Có cùng kiểu gen và cùng giới tính
Bài tập Trắc nghiệm
3. Trong nghiên cứu di truyền người, để xác định vai trò của kiểu gen và môi trường, người ta thường dùng phương pháp nào?
A. Nghiên cứu trẻ đồng sinh cùng trứng.
B. Nghiên cứu trẻ đồng sinh khác trứng.
C. Phương pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh.
D. Phương pháp nghiên cứu tế bào.
Bài tập Trắc nghiệm
DẶN DÒ:
1. Học bài và trả lời câu hỏi SGK
2.Tìm hiểu:
* Một vài bệnh di truyền:
+ Bệnh Đao và bệnh tơcnơ.
+ Bệnh câm điếc bẩm sinh và bệnh bạch tạng.
* Một số tật di truyền ở người.
* Các biện pháp hạn chế phát sinh tật bệnh di truyền.

Chúc các em chăm ngoan học giỏi!