Bài 28. Liệt kê

Các thầy cô giáo
về dự chuyên đề
Nhiệt liệt chào mừng
môn tiếng việt 7
Người dạy:
Giáo viên Trường THCS Thái Thịnh - Quận Đống Đa
Thành phố Hà Nội
liệt kê
Tiết 117

Thế nào là phép liệt kê ?
Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. [...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [...].
(Sống chết mặc bay - Phạm Duy Tốn)
Tìm các từ và cụm từ in đậm trong ví dụ sau:
Từ
Cụm từ
Khay khảm
Ngăn bạc
Trầu vàng
Cau đậu
Rễ tía
Ngoáy tai
Quản bút
Tăm bông
Bát yến hấp đường phèn
Tráp đồi mồi chữ nhật
ống thuốc bạc
Đồng hồ vàng
Dao chuôi ngà
ống vôi chạm

Danh từ
Cụm danh từ
Chỉ các đồ vật được bày biện xung quanh quan lớn.

Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. [...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [...].
(Sống chết mặc bay - Phạm Duy Tốn)
Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế, hay của tư tưởng, tình cảm.
ghi nhớ
1.Rủ nhau chơi khắp Long Thành
Ba mươi sáu phố rành rành chẳng sai
Hàng Bồ, Hàng Bạc, Hàng Gai
Hàng Buồm, Hàng Thiếc, Hàng Hài, Hàng Khay
Mã vĩ, Hàng Điếu Hàng Giày
Hàng Lờ, Hàng Cót, Hàng Mây, Hàng Đàn
............................................................
(ca dao)
2 Bàn tay con nắm tay Cha
Bàn tay Bác ấm vào da vào lòng
Bác ngồi đó lớn mênh mông
Trời xanh, biển rộng, ruộng đồng, nước non...
(Sáng tháng năm - Tố Hữu)
Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hòa tấu, bởi bốn khúc nhạc lưu thủy, kim tiền, xuân phong, long hổ, du dương trầm bổng, réo rắt ở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
(Ca Huế trên sông Hương - Hà ánh Minh)
Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hòa tấu, bởi bốn khúc nhạc lưu thủy, kim tiền, xuân phong, long hổ, du dương trầm bổng, réo rắt ở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
(Ca Huế trên sông Hương - Hà ánh Minh)
a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
( Hồ Chí Minh )
a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
( Hồ Chí Minh )
b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
( Hồ Chí Minh )
b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
( Hồ Chí Minh )
a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
b. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
( Hồ Chí Minh )
Liệt kê không theo cặp
Liệt kê
theo cặp
a. Tre, nứa, trúc, mai ,vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng.
(Thép Mới)
Liệt kê không tăng tiến
a. Nứa, tre, trúc, mai ,vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng.

Có thể
đảo ngược
b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia.
(Phạm Văn Đồng)
b. Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự trưởng thành và hình thành của xã hội Việt Nam và dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là làng xóm, họ hàng, gia đình và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia.

Liệt kê
tăng tiến
Không thể
đảo ngược
1. Xét theo cấu tạo :
Kiểu liệt kê từng cặp.
Kiểu liệt kê không theo từng cặp.
2. Xét theo ý nghĩa :
Kiểu liệt kê tăng tiến.
Kiểu liệt kê không theo tăng tiến.
ghi nhớ
luyện tập

Tìm phép liệt kê và nêu tác dụng trong các đoạn trích sau:
Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương: dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đấu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn ! Thật là nhốn nháo !
( Nguyễn ái Quốc )
a-Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một thành phố Đông Dương: dưới lòng đường, trên vỉa hè, trong cửa tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng; những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đấu bội tinh hình chữ thập. Thật là lộn xộn ! Thật là nhốn nháo !
( Nguyễn ái Quốc )
Tìm phép liệt kê và nêu tác dụng trong các đoạn trích sau:
b) Tỉnh lại em ơi qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống !
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng !
( Tố Hữu )

Tìm phép liệt kê và nêu tác dụng trong các đoạn trích sau:
b) Tỉnh lại em ơi qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống !
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng !
( Tố Hữu )

Tìm phép liệt kê và nêu tác dụng trong các đoạn trích sau:
Tìm phép liệt kê và nêu tác dụng trong các đoạn trích sau:
1. Trong bài ca dao sau:
" Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng."
( Việt Bắc - Tố Hữu)
Tác giả dùng phép liệt kê không theo cặp và
không tăng tiến, đúng hay sai ?
A) đúng.
B) sai.
1. Trong bài ca dao sau:
" Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng."
( Việt Bắc - Tố Hữu)
Tác giả dùng phép liệt kê không theo cặp và
không tăng tiến, đúng hay sai ?
A) đúng.
B) sai.
Trong đoạn văn sau:
Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai lần. Hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và sẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào bị thương.
( Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành )
Tác giả dùng phép liệt kê không theo cặp và không tăng tiến, đúng hay sai.
A) đúng.
B) sai.
1
T
ệ
i
L
ê
k
Điền các chữ cái thích hợp vào ô trống để tạo thành từ hàng ngang có nghĩa nói về các khúc nhạc, nhạc cụ, làn điêu dân ca Huế.
4
3
2
6
5
T
ệ
i
L
ê
k
Điền các chữ cái thích hợp vào ô trống để tạo thành từ hàng ngang có nghĩa nói về các khúc nhạc, nhạc cụ, làn điệu dân ca Huế.
ò
à
T
H
B
G
n
ơ
ư
T
ạ
M
c
H
G
ệ
ú
N
ã
I
H
p
g
i
ư
C
o
i
T
K
ặ
S
T
u
ư
H
L
ủ
y
ê
N
ề
M
k
i
T
I
T
ệ
i
L
ê
k
Liệt kê
Xét theo cấu tạo
Xét theo ý nghĩa
Không
tăng tiến
Tăng tiến
Không theo cặp
Từng cặp