Bài 28. Liệt kê

Kiểm tra bài cũ
Hãy gộp mỗi câu trong từng cặp câu sau thành một câu có cụm chủ vị làm thành phần.
A. Thời tiết ấm áp. Cây lúa xuân phát triển tốt
B. Vịnh Hạ Long là khu du lịch lơn. Mùa hè có biết bao người tới.
C. Chúng em say sưa học, chợ đông vui.
Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt [.] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân cư rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [.]
(Phạm Duy Tốn)
Cấu tạo: Đều có kết cấu tương tự nhau là những từ, cụm từ
Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt [.] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân cư rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [.]
(Phạm Duy Tốn)
ý nghĩa: Cùng miêu tả những đồ vật xa xỉ, quý hiếm, đắt tiền, ngổn ngang, bề bộn.
?Thói hưởng lạc, an nhàn, ích kỉ của quan phụ mẫu
Xác định phép liệt kê trong đoạn văn sau:
"Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, ngón mổ, ngón vỗ, ngón bấm, day, chớp, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy tâm hồn người"
(Ca huế trên sông Hương - Hà ánh Minh)
- Nghệ thuật biểu diễn vô cùng điêu luyện nhịp nhàng tinh tế trong cách chơi đàn của các nhạc công.
1. Ví dụ 1:
a, Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết tâm đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
a, Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết tâm đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.
(Hồ Chí Minh)
Cấu tạo:
a, Liệt kê không theo cặp
b, Liệt kê theo từng cặp: Tinh thần và lực lượng; tính mạng và của cải
Ví dụ 2:
b, Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non măng mọc thẳng
(Thép mới)
b, Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia.
(Phạm Văn Đồng)
ý nghĩa:
b, Liệt kê tăng tiến
a, Kiểu liệt kê không tăng tiến
Liệt kê
Cấu tạo
ý nghĩa
Theo cặp
Không theo cặp
Tăng tiến
Không tăng tiến
Bài tập: Xác định kiểu liệt kê trong các ví dụ sau:
"Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn đã thành lệ. Cứ bắn vào buổi sáng và xế chiều. Hoặc nửa đêm và gà gáy. Hầu hết đại bác đều rơi vào đồi Xà Nu cạnh con nước lớn".
(Rừng Xà nu - Nguyễn Trung Thành)
"Những trang nhật ký mà Chu Cẩm Phong ghi rất có giá trị. Nhưng giá trị trước nhất là tính chân thực. Tất cả đều thực. Con người thật, những tâm trạng thật, những sự việc thật, những địa chỉ thật".
(Đặng Thai Mai)
? Liệt kê theo cặp
? Liệt kê tăng tiến