Bài 28. Liệt kê

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ��n
DỰ GIỜ LỚP TH�M Líp
Kiểm tra bài cũ
1. Thế nào là dùng cụm Chủ - Vị để mở rộng câu?
2. Câu sau đây có cụm Chủ - Vị làm thành phần gì?
- Anh em ho� thu�n khi�n hai th�n vui v�y.
- Cơm C-V l�m Chđ ng�
- Cơm C-V l�m phơ ng� cơm ��ng t�
Dân tộc mấy trăm năm dội nắng, dầm mưa,
Mở đất, mở rừng, khai sơn, phá thạch.
Mới có cánh cò, mái nhà, sử sách,
Đất đai này huyết mạch của cha ông.
(Đêm An Giang- Trần Mạnh Hảo)
liệt kê
Ti�t 114
Ví dụ:
Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rể tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt …. Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít,nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, trang nghiêm lắm….

(Sống chết mặc bay- Phạm Duy Tốn)

Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông mà thích mắt ... Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [... ] .
Kết luận 1:
Liệt kê là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay của tư tưởng, tình cảm.

1. Nh¹c c«ng dïng c¸c ngãn ®µn trau chuèt nh­ ngãn nhÊn, mæ, vç, v¶, ngãn bÊm, day, chíp, bóng, ngãn phi, ngãn r·i.

2. ChÞ t«i ®i chî mua nµo rau, nµo ®Ëu, nµo gµ, nµo vÞt.

3. C¶ t«i, anh, chÞ vµ ch¸u sÏ nhí ®Õn cËu Êy.



nào
nào
nào
nào
Cả
Vd-1 a/ To�n th? dõn t?c Vi?t Nam quyết dem t?t c? tinh th?n, lực lu?ng, tớnh m?ng, c?a c?i d? gi? v?ng quy?n t? do, d?c l?p.
b/ Toàn thể dân tộc Việt Nam đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
(Hå ChÝ Minh)
Vd-2 a/ Tre, nứa, trỳc, mai, v?u m?y ch?c lo?i khỏc nhau, nhung cựng m?t m?m non mang m?c. (Thộp M?i)
b/ Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và của dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia. (Phạm Văn Đồng)
lực lu?ng, tớnh m?ng, c?a c?i

lượng, tính mạng và của cải
tinh thần,
tinh thần và lực
Tre, nøa, trúc, mai, vầu
hình thành và
trưởng thành
gia đình, họ hàng, làng xóm
Xét về cấu tạo, các phép liệt kê ở VD1 có gì khác nhau?
Thử đảo trật tự các bộ phận trong những phép liệt kê ở VD2 rồi rút ra kết luận: Xét về ý nghĩa các phép liệt kê ấy có gì khác nhau?
Kết luận 2:
. Xét về cấu tạo, có thể phân biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với kiểu liệt kê không theo từng cặp.
. Xét về ý nghĩa có thể phân biệt kiểu liệt kê tăng tiến với liệt kê không tăng tiến.
Phép liệt kê
Ý nghĩa
Cấu tạo
Liệt
kê
theo
từng
cặp
SƠ ĐỒ PHÂN LOẠI PHÉP LIỆT KÊ
Liệt
kê
không
theo
từng
cặp
Liệt
kê
tăng
tiến

Liệt
kê
không
tăng
tiến
Bài tập 1

Đoạn 1- Tửứ xửa ủeỏn nay, moói khi Toồ quoỏc bũ xaõm laờng, thỡ tinh tha�n aỏy laùi soõi noồi, noự keỏt thaứnh moọt laứn soựng voõ cuứng maùnh meừ, to lụựn, noự lửụựt qua moùi sửù nguy hieồm, khoự khaờn, noự nhaỏn chỡm taỏt caỷ luừ baựn nửụực vaứ luừ cửụựp nửụực.
Đoạn 2- Chuựng ta coự quye�n tửù haứo vỡ nhửừng trang lũch sửỷ veỷ vang thụứi ủaùi Baứ Trửng, Baứ Trieọu, Tra�n Hửng ẹaùo, Leõ Lụùi, Quang Trung,.
Đoạn 3- Tửứ caực cuù giaứ toực baùc ủeỏn caực chaựu nhi ủo�ng treỷ thụ, tửứ nhửừng kie�u baứo ụỷ nửụực ngoaứi ủeỏn nhửừng ủo�ng baứo ụỷ vuứng taùm bũ chieỏm, từ nhân dân miền ngược đến nhân dân miền xuôi...Từ những chiến sỹ ngoài mặt trận.đến những công chức ở hậu phương..,từ những phụ nữ khuyên chồng con đi tòng quân.đến các bà mẹ chiến sĩ.Tửứ nhửừng nam nửừ coõng nhaõn vaứ nông dân,..ủeỏn nhửừng ủo�ng baứo ủie�n chuỷ..
-> Tác dụng: Mi�u t� sức mạnh của tinh thần yêu nước.
-> Lòng tự hào về những trang lịch sử vẻ vang qua những vị anh hùng dân tộc.
-> Nh�n m�nh sự đồng tâm nhất trí của mọi tầng lớp
nhân dân Việt Nam �Ịu đứng lên đánh Pháp
a. .dưới lòng đ��ng , trên vỉa hè, trong cửa tiệm.
...Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực.; những quả dưa hấu bổ
phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp xường lủng lẳng.;cái rốn một chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước qua, tay phe phẩy quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh.
b. Điện giật , dùi đâm, dao cắt, lửa nung
-> Miêu tả không gian nhốn nháo , lộn xộn ở Đông Dương.
-> Miêu tả quang cảnh con người lộn xộn , nhốn nháo trên đường.
-> Miêu tả sự tra tấn giã man của kẻ thù đối với chị Nguyễn Thị Lí.
Bài tập 2
Bài tập 3
? Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để:
Nhóm 1- 2
Tả một số hoạt động trên sân trường em trong giờ ra chơi.
Nhóm 3.
Trình bày nội dung truyện ngắn Những trò lố hay là Va- ren và Phan Bội Châu mà em vừa học.
Nhóm 4.
Nói lên cảm xúc của em về hình tượng nhà cách mạng Phan Bội Châu trong truyện ngắn Những trò lố hay là Va- ren và phan Bội Châu.
a/ Giữa sân trường các bạn nam đang chơi kéo co, c¸c
b¹n n÷ th× nh¶y d©y, tiếng la hét, tiếng vỗ tay, tiếng xuýt xoa trộn lẫn vào nhau t¹o nªn một âm thanh n¸o nhiÖt kh¾p sân trường.
Bài tập 3
b/ Trong truyện Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu,với giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh, Nguyễn ái Quốc đã khắc hoạ hai nhân vật có tính cách đại diện cho hai lực lượng xã hội đối lập nhau ở nước ta thời Pháp thuộc: Va-ren gian trá, lố bịch đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương, còn Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất, là bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam.
Hướng dẫn về nhà
. Nắm khái niệm, tác dụng và các kiểu của phép liệt kê.
. Làm các bài tập vào vở bài tập.
. Soạn: Bài Tìm hiểu chung về văn bản hành chính.
(Đọc kỹ 3 văn bản mẩu ở sách giáo khoa và trả lời các câu hỏi).
CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ,
CÁC EM HỌC TIẾN BỘ