Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

TRƯỜNG THCS PHÚC LỢI
Giáo án NGữ Văn 7
GIÁO VIÊN: PHÙNG THỊ THỦY
Bài giảng: Ca Huế trên sông Hương
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh đến với tiết học ngữ văn 7
Toàn cảnh cố đô Huế
Sông Hương và núi Ngự Bình
Chùa Thiên Mụ
Cầu Tràng Tiền
Đại nội về đêm
Hoàng hôn tím!
Bài 28, Tiết 113
Ng�y 23 / 03 / 2010
Văn bản:
- Hà ánh MInh-
Ca Huế trên sông Hương
Tìm hiểu chung
* Tác giả - Tác phẩm
Là tác phẩm xuất sắc của Hà ánh Minh, đăng trên báo "Người Hà Nội".
L� van b?n nh?t d?ng, thu?c th? lo?i bỳt ký.
Giới thiệu vài nét về tác giả và tác phẩm?
II. Đọc – Hiểu văn bản
1. §äc, tìm hiểu chú thích

- Đoạn 1: Từ đầu-> "lí hoài nam": Giới thiệu sơ lược về các làn điệu dõn ca Huế.
- Đoạn 2: Còn lại: Đêm nghe ca Huế trên sông Hương. Những nét đặc sắc của ca Huế.
Bài văn có thể chia làm mấy phần? Xác định nội dung của từng phần?
2. Bố cục
II. Đọc – Hiểu văn bản
1. §äc, tìm hiểu chú thích
3. Phân tích:
a. Giới thiệu chung về các làn điệu ca Huế
Xét về hình thức, ca Huế có những làn điệu nào?
* Hình thức:
+ Các điệu hò: Hò giã gạo, hò ru em, giã vôi.
+ Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
+ Các điệu Nam: Nam ai, nam bình, nam xuân, tương tư khúc, h�nh võn.
Xét về nội dung, các làn điệu dõn ca Huế có gì đặc sắc?
* Nội dung: Thể hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế.
? dõy, tác giả sử dụng bi?n phỏp ngh? thu?t gì? Tác dụng nhu th? n�o?
-> Ngh? thu?t: Li?t kờ
=> S? da d?ng, phong phỳ c?a ca dao - dõn ca Hu?.
=> Ca Huế đa dạng và phong phú về hình thức, sâu sắc về nội dung và mang đậm nét đặc trưng của miền đất và con người x? Huế.
Qua đây em có thể khái quát nhu th? n�o về ca Huế?
b. Những nét đặc sắc của dờm ca Huế trên sông Hương
* Th?i gian - khụng gian biểu diễn
Ca Huế diễn ra vào thời điểm nào? Không gian ra sao?
- Thời gian: Ban đêm.
- Không gian: Trên chiếc thuyền rồng được trang trí lộng lẫy, trôi trên dòng sông Hương.
Em có nhận xét gì về không gian,
thời gian biểu diễn đêm ca Huế?
* Nhạc c?: Dàn tranh, đàn nguyệt, đàn tì bà, d�n nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo và cặp sanh.
Phục vụ cho đêm ca Huế có các nhạc cụ gì?
Đàn nguyệt
Đàn bầu
Cặp sanh
Sáo
Đàn tam
Đàn tỳ bà
Đàn nhị
Đàn tranh
Em có nhận xét gì về nhạc cụ của đêm ca Huế?
Ca cụng du?c miờu t? v?i nh?ng chi ti?t n�o?
* Ca công:
+ Nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp.
+Nữ: mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
* Nhạc công:
+ Dùng các ngón đàn trau chuốt: nhấn, mổ, vỗ, vả.
+ Tiếng đàn lúc khoan, lúc nhặt làm xao động hồn người.
Có gì đặc sắc trong nghệ thuật biểu diễn của các nhạc công?
Biện pháp nghệ thuật chñ yÕu ®­îc sö dông trong ®o¹n nµy lµ g×?
Ca Huế được hình thành từ đâu?
Nhạc cung đình xưa
-> Ca Huế vừa sôi nổi, l?c quan, tươi vui vừa trang trọng, uy nghi.
Chính nguồn gốc đó tạo cho ca Huế đặc điểm gì?
* Cách thưởng thức
Cách thưởng thức ca Huế
có gì đặc biệt?
Em có nhận xét gì về cách thưởng thức ca Hu??
Nghe ca Huế trên sông Hương
Cảnh Huế về đêm hiện ra với những nét nổi bật nào?
+ Thành phố lên đèn như sao sa.
+ Cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục.
+ Trăng lên.
+ Gió mơn man.
+ Dòng sông trăng gợn sóng.
+ Bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo.
+ Tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng.
* Khung cảnh thành phố Huế
Câu hỏi thảo luận:
Tại sao có thể nói:
nghe ca Huế là một thú tao nhã?
Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn,
sang trọng và duyên dáng từ nội dung
đến hình thức; từ cách biểu diễn
đến cách thưởng thức; từ ca công
đến nhạc công; từ giọng ca đến cách
trang điểm, ăn mặc… Chính vì thế,
nghe ca Huế quả là một thú tao nhã.
Sông Hương, núi Ngự được xem là biểu tượng cho cảnh đẹp thơ mộng xứ Huế. Còn gì thú vị bằng một đêm trăng được buông thuyền trên dòng sông tĩnh lặng để nghe những điệu hò mênh mông, những câu Nam ai, Nam bình sâu lắng chỉ có ở đất cố đô...
c. Cảm xúc của nhân vật trữ tình
Lần đầu tiên thưởng thức một đêm ca Huế trên sông Hương, tác giả có những cảm xúc gì?
- Như một lữ khách thớch giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu.
- Tõm tr?ng chờ đợi rộn lòng.
- Cảm nhận:
+ Không gian như lắng đọng.
+ Thời gian như ngừng lại.
+ Ca Huế chính là nội tâm con gái Huế.
III. Tổng kết
Em hóy hệ thống lại những nét đặc sắc về nội dung v� ngh? thu?t c?a van b?n?
Ghi lại những nét đặc sắc của một đêm ca Huế trên sông Hương: không gian, thời gian, nghệ sĩ biểu diễn đến cách thưởng thức.
-> Ca Huế là một nét sinh hoạt văn hoá đặc sắc cần được trân trọng và phát huy.
* Nghệ thuật:
Liệt kê, lời văn chân thực, giàu hỡnh ?nh, cảm xúc, nh?p di?u.
* Nội dung:
IV. Luyện tập
Vì sao có thể nói: ca Huế vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi?
A. Vì ca Huế bắt nguồn từ dòng nhạc dân gian.
B. Vì ca Huế bắt nguồn từ nhạc cung đình.
C. Vì ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
Hu?ng dẫn về nhà

- Học bài, nắm được những nét đặc sắc của ngh? thu?t ca Huế.

- Làm phần luyện tập vào vở bài tập.

- Soạn b�i: "Quan Âm Thị Kính"
Giờ học kết thúc
Kính mời các thầy cô giáo và các em nghỉ
Xin chân thành cảm ơn