Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Ngữ văn 7 Bài 28
Văn bản
Ca huế trên sông hương
Phòng giáo dục huyện thuỷ nguyên
Hội thi Giáo viên giỏi thành phố
năm học 2006 - 2007
NGƯời thực hiện : lê thị ngọc thuỷ
đơn vị: trường thcs liên khê
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản




















II. Tìm hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
I. Đọc - chú thích
H. Ca Huế trên sông Hương viết về vấn đề
gì ?

+ Một nét đẹp sinh hoạt văn hóa
truyền thống của xứ Huế: Ca Huế
H. Văn bản đã trình bày những phương
diện nào của nét đẹp văn hoá đó?
* Vẻ đẹp của ca Huế
+ Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
+ Cảnh ca Huế trên sông Hương





1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
H. Vẻ đẹp của những làn điệu ca Huế được diễn tả trong những đoạn văn, câu văn nào ?
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích

* Xứ Huế vốn nổi tiếng với các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái,trồng cây,chăn tằm.
.
Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung náo nức nồng hậu tình người. Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.
. Ngoài ra còn có các điệu lí như: lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
* Trong khoang thuyền dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp.
* .bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt.các ngón đàn trau chuốt.Tiéng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
.những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc pha phách điệu Nam không vui, không buồn...


Mỗi câu hò Huế dù ngắn hay dài đều được gửi gắm ít ra một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được dùng nhuần nhuyễn và phổ biến, nhất là trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện thật tài ba, phong phú
Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm
hồn Huế
Thể điệu ca Huế có sôi nổi tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán.Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước,trai hiền gái lịch




















II. Tìm hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
H. Tác giả đã dùng những dẫn chứng nào
để làm sáng tỏ cho những nhận xét, đánh giá đó ?
Tên làn điệu,nhạc cụ
,nhạc khúc,cách chơi nhạc,thể điệu,lời ca
Những nét đặc sắc
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản
Tên làn điệu, thể điệu, lời ca.
Những nét đặc sắc
+ Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh
* Lời ca
* Tên làn điệu
+ Hò giã gạo, giã vôi, giã điệp, bài chòi,
bài tiệm, nàng vung
+ Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện
+ Các điệu lí như : lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
+ Buồn bã,
+ Náo nức nồng hậu tình người
+ Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh
+ Những khúc điệu Nam
+ Buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn
+ Bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc pha phách điệu Nam
+ Không vui, không buồn
+ Có sôi nổi tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán.
+ Thong thả, trang trọng, trong sáng
* Thể điệu
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








II. Tìm hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
H.Em có nhận xét gì về cách sử dụng và đưa dẫn chứng của tác giả ?
H.Qua đó em thấy ca Huế có những giá trị nổi bật nào ?
- Phong phú, đa dạng về làn điệu nhạc cụ, nhạc khúc..
- Sâu sắc, thấm thía về tình cảm..
- Ca Huế mang những nét đặc trưng của đất và người xứ Huế.
* Nguồn gốc của ca Huế
H. Ca Huế có nguồn gốc từ đâu ?
- Ca Huế được hình thành từ sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








II. Tìm hiểu văn bản
1. Đọc
2. Chú thích
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
- Phong phú, đa dạng về làn điệu nhạc cụ, nhạc khúc..
- Sâu sắc, thấm thía về tình cảm..
- Ca Huế mang những nét đặc trưng của đất và người xứ Huế.
* Nguồn gốc của ca Huế
- Ca Huế được hình thành từ sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình
H. Sự kết hợp giữa ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình đem lại cho ca Huế điều gì đặc sắc ?
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
* Nguồn gốc của ca Huế
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
H. Hãy tìm những hình ảnh, chi tiết miêu tả cảnh ca Huế trên sông Hương theo mẫu sau.
Khung cảnh thiên nhiên
Cảnh sinh hoạt của con người
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản
Khung cảnh thiên nhiên
Cảnh sinh hoạt của con người
- Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi.
-Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng.
-Đêm. về khuya.Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng.
-Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị đàn tam.Các ca công.mặc áo dài, đội khăn xếp, khăn đóng.
-.các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nhge buồn man mác,thương cảm, bi ai, vương vấn.
-.bừng lên những bản hoà tấu.du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế..các ngón đàn trau chuốtnhư ngón nhấn,mổ, vỗ, vả.
-.tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùaThiên Mụ gọi năm canh.
-.trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc.
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








Khung cảnh thiên nhiên
Cảnh sinh hoạt của con người
- Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi.
-Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng.
-Đêm. về khuya.Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng.
-Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị đàn tam.Các ca công.mặc áo dài, đội khăn xếp, khăn đóng.
-.các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác,thương cảm, bi ai, vương vấn.
-.bừng lên những bản hoà tấu.du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế..các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn,mổ, vỗ, vả.
-.tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùaThiên Mụ gọi năm canh.
-.trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc.
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản
II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
* Nguồn gốc của ca Huế
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
- Nghệ thuật so sánh, liệt kê.
- Sử dụng động từ, tính từ . Hình ảnh đặc sắc.
Thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình
Nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế, đậm
đà bản sắc dân tộc.








II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
* Nguồn gốc của ca Huế
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
- Nghệ thuật so sánh, liệt kê.
- Sử dụng động từ, tính từ . Hình ảnh đặc sắc.
Thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình
Nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế, đậm
đà bản sắc dân tộc.
H. Sau một đêm nghe ca Huế tác giả có những cảm nhận như thế về thiên nhiên và con người xứ Huế ?
- Không gian như lắng đọng.Thời gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm.
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
* Nguồn gốc của ca Huế
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
- Nghệ thuật so sánh, liệt kê.
- Sử dụng động từ, tính từ diễn tả động tác, tính
chất của sinh hoạt văn hoá. Hình ảnh đặc sắc.
Thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình
Nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế, đậm
đà bản sắc dân tộc.
H. Em có nhận xét gì về nghệ thuật của văn bản ?
H. Văn bản giúp chúng ta hiều thêm được điều gì về Huế ?
* Ghi nhớ SGK/104
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản








II. Tìm hiểu văn bản
I. Đọc - chú thích
1. Vẻ đẹp và nguồn gốc của ca Huế
* Vẻ đẹp của ca Huế
* Nguồn gốc của ca Huế
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương
- Nghệ thuật so sánh, liệt kê.
- Sử dụng động từ, tính từ . Hình ảnh đặc sắc.
Thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình
Nét sinh hoạt văn hoá thanh lịch, tinh tế.
* Ghi nhớ SGK/104
III. Luyện tập
* Hãy phát biểu cảm nghĩ của em sau khi học xong văn bản.. ?
Bài 28 Văn bản: ca huế trên sông hương
(Theo Hà ánh Minh, báo Người Hà Nội)
Tiết 113 - đọc hiểu văn bản
Học bài :
+ Học ghi nhớ SGK/104
+ Sưu tầm những làn điệu dân ca các miền
II. Chuẩn bị tiết 114: Liệt kê
+ Đọc mẫu 1/I trang 104
+ Tìm hiểu thế nào là liệt kê ?
+ tìm hiều các kiểu liệt kê ?
Bài học của chúng ta đến đây là kết thúc. Xin chân thành cảm ơn thầy cô và các em học sinh !