Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Chào m?ng
các thầy cô giáo
d?n d? gi? l?p 7C
Giáo viên: Nguyễn Thị Mai
Trường THCS Mạo Khê I
Mạo Khê- Đông Triều- QN
Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng.Chẳng những thế, văn chương còn sáng tạo ra sự sống
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện cho ta những tình cảm ta sẵn có
Hoài Thanh
Bản đồ Việt Nam
Núi đồi trùng điệp
Biển cả mênh mông
Non nước hữu tình
Cảnh sắc quê hương
Tiết 113 – Văn bản
Ca Huế trên sông Hương
Hà Ánh Minh
I.Tác giả,tác phẩm

1.Tác giả: Hà Ánh Minh.

2. Tác phẩm:
3. Đọc-chú thích.

- Văn bản đăng trên báo “Người Hà Nội” của Hà Ánh Minh.

- Thuộc loại văn bản nhật dụng
- Thể loại bút kí

II.Phân tích

?. Em đã biết gì về cố đô Huế?
Sông Hương
Đặc Sản Huế
Đại Nội Huế
Cung Đình Huế
Toàn cảnh cố đô Huế
Cầu Tràng Tiền
Sông Hương và núi Ngự Bình

Vài nét về Huế

- Vị trí địa lí:Huế thuộc miền Trung của Việt Nam,phía Nam giáp Đà Nẵng và Quảng Nam.
- Lịch sử:Huế (Phú Xuân)từng là kinh đô của nhà Nguyễn hơn 100 năm (từ 1802-1845) đến nay đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Huế có nhiều di tích như lăng tẩm,các đền đài ,chùa chiền,trong đó có chùa Thiên mụ nổi tiếng nhất.

- Danh lam thắng cảnh:Huế là vùng đất có nhiều phong cảnh đẹp thơ mộng đã đi vào thơ ca như sông Hương, núi Ngự,Phu Văn Lâu,cầu Tràng Tiền.

- Đặc sản: Có nhiều món ăn nổi tiếng mang nét khéo léo,đảm đang của phụ nữ Huế như:bánh bèo,bánh bột lọc,cơm hến,bún bò,kẹo mè xửng...

- Văn hóa: Huế là quê hương của chiếc áo dài Việt Nam và chiếc nón bài thơ duyên dáng đã trở thành bản sắc văn hóa riêng của Huế.Huế còn nổi tiếng với các điệu hò,lí,những làn điệu dân ca thể hiện rõ tâm hồn con người xứ Huế.Đặc biệt nhã nhạc Huế đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới.
Dân ca Việt Nam
1. Huế - cái nôi của dân ca
Huế nổi bật nhất bởi những làn điệu dân ca mang đậm bản sắc,tâm hồn và tài hoa xứ Huế

2. Những đặc sắc của ca Huế.

?. Tác giả cho chúng ta biết những làn điệu dân ca nào?

*Hò: - Hò đối đáp trí thức:Ngôn ngữ thể hiện tài hoa,phong phú

- Chèo cạn ,bài thai,hò đưa linh buồn bã

- Hò giã gạo,ru em,giã vôi,giã điệp,bài chòi,nàng vung náo nức,nồng hậu tình người
- Hò lơ,hò ô,xay lúa,hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.

* Hò Huế thể hiện lòng khao khát,nỗi mong chờ,hoài vọng,thiết tha của tâm hồn Huế.

*Lí:- Lí con sáo,lí hoài nam,lí hoài xuân


Lí Hoài Nam
Con thuyền:Trước mũi là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát,ngắm trăng,giữa là một sàn gỗ bào nhẵn,có mui vòm được trang trí lộng lẫy,xung quanh thuyền có hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên.

?. Hình tượng con thuyền rồng có ý nghĩa gì?
Thuyền rồng trên sông Hương
- Nhạc cụ:Đàn tranh,đàn nguyệt,tì bà,nhị,đàn tam.Ngoài ra còn có đàn bầu,sáo và cặp sanh để gõ nhịp.

Đàn Tì Bà
Đàn Nguyệt
Nhạc cụ dân tộc
- Ca công:Nam mặc áo dài the,quần thụng,đầu đội khăn xếp.Nữ mặc áo dài,khăn đóng duyên dáng.

?. Tại sao các ca công lại thường mặc áo dài khi biểu diễn
- Đây là trang phục mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc (“Huế chính là quê hương của chiếc áo dài Việt Nam”)
- Trang phục tạo nên vẻ đẹp trang nhã, thanh lịch
Áo dài Việt Nam với bạn bè Quốc Tế
- Nhạc công:Dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn,mổ,vỗ,vả,ngón bấm,day,chớp,búng,ngón phi,ngón rãi .
Em có nhận xét gì về động tác biểu diễn của các nhạc công?


- Nghệ thuật biểu diễn điêu luyện
- Giai điệu:Lúc khoan,lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
Tiếng đàn réo rắt,du dương.
Lời ca thong thả,trang trọng,trong sáng.
Dàn hòa tấu: Bốn nhạc khúc:lưu thủy,kim tiền,xuân phong,long hổ du dương trầm bổng.
Giai điệu ca Huế được tác giả cảm nhận như thế nào?
Nguồn gốc: Ca Huế hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình.

* Thời gian,không gian biểu diễn và thưởng thức:
- Đêm.Thành phố lên đèn như sao sa.Màn sương dày dần lên,cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục.

- Trăng lên.Gió mơn man dìu dịu.Dòng sông trăng gợn sóng.Con thuyền bồng bềnh.Không gian yên tĩnh.
-Đêm đã về khuya.Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng.Sóng vỗ ru mạn thuyền rồi gợn vô hồi xa mãi cùng những tiếng đàn réo rắt du dương.

- Nghe tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh mà trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc.

* Không gian như lắng đọng.Thời gian như ngừng lại.
?. Em có nhận xét gì nghệ thuật trong những đoạn văn tái hiện không gian thời gian biểu diễn và thưởng thức ca Huế
- Dùng nhiều câu đặc biệt
- Từ ngữ giàu hình ảnh, gợi cảm
* Không gian thời gian yên tĩnh, huyền ảo, thơ mộng

Thể điệu ca Huế có sôi nổi,tươi vui,có buồn cảm,bâng khuâng,có tiếc thương ai oán...Lời ca thong thả,sang trọng,trong sáng gợi lên tình người,tình đất nước,trai hiền,gái lịch.

- Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm,kín đáo,sâu thẳm
Tiết 113 – Văn bản
Ca Huế trên sông Hương
Hà Ánh Minh
I.Tác giả,tác phẩm
1.Tác giả: Hà Ánh Minh.
2. Tác phẩm: Văn bản đăng trên báo “Người Hà Nội” của Hà Ánh Minh.
3. Đọc-chú thích.
II.Phân tích
1. Huế - cái nôi của dân ca.
Huế nổi bật nhất bởi những làn điệu dân ca mang đậm bản sắc,tâm hồn và tài hoa xứ Huế.
2. Những đặc sắc của ca Huế.
Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa-âm nhạc thanh lịch tao nhã và độc đáo của cố đo Huế.Ca Huế làm giầu tâm hồn con người,hướng tâm hồn đến những vẻ đẹp của cuộc sống.
III.Tổng kết
1.Nghệ thuật:- Ngôn từ,hình ảnh tự nhiên,giàu cảm xúc.
- Thủ pháp liệt kê được sử dụng thành công
2.Nội dung: Làm nổi bật những đặc sắc của ca Huế.
IV.Luyện tập.

Bài tập
Câu hỏi thảo luận:

1. Nhóm 1: Tại sao các làn điệu ca Huế nhắc tới trong bài văn “Vừa sôi nổi tười vui vừa trang trọng uy nghi”?
2. Nhóm 2: Tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú tao nhã
3. Nhóm 3: Qua bài học em hiểu thêm điều gì về Huế