Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Nhiệt liệt chào mừng
hội thi soạn gađt giỏi cấp huyện
tiết 113-Văn bản:
ca huế trên sông hương
Giáo viên: Phạm Thị Tươi
Trường THCS Thuỵ Dương
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Các làn điệu ca Huế
Đặc điểm
Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh :
Hò giã gạo, ru em , giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm , nàng vung:
Hò lơ, hò ô, hò xay lúa, hò nện:
Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân:
Tứ đại cảnh:
Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam:
Náo nức, nồng hậu tình người
Buồn man mác, thương cảm , bi ai, vương vấn
Không vui , không buồn
Buồn bã
Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh
Nội dung
Thể hiện niềm khao khát, nỗi mong chờ, hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Các làn điệu ca Huế
Các nhạc cụ
Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh :
Hò giã gạo, ru em , giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm , nàng vung:
Hò lơ, hò ô, hò xay lúa, hò nện:
Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân:
Tứ đại cảnh:
Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam:
Đàn tranh
Đàn nguyệt
Tì bà
Đàn tam
Nhị
Cặp sanh
Đàn bầu
Sáo
đàn tì bà đàn tranh nhị đàn bầu
Sáo đàn thập lục cặp sanh đàn nguyệt
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Các làn điệu ca Huế
Các nhạc cụ
Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh :
Hò giã gạo, ru em , giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm , nàng vung:
Hò lơ, hò ô, hò xay lúa, hò nện:
Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân:
Tứ đại cảnh:
Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam:
Ca Huế phong phú về làn điệu,nhạc cụ , sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
Đàn tranh
Đàn nguyệt
Tì bà
Đàn tam
Nhị
Cặp sanh
Đàn bầu
Sáo
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
Thời gian: Đêm, màn sương dày đặc, thành phố lên đèn như sao sa
Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Trang phục:
Các ca công rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp. Nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
- Cách chơi đàn:
Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi.
Tiếng đàn lúc khoan nhặt xao động tận đáy hồn người.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
Không gian: Con thuyền rồng bồng bềnh trôi trên dòng sông trăng gợn sóng
II. Đọc - hiểu văn bản
Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
Thể loại: Bút kí.
Kiểu văn bản: Nhật dụng
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
Thời gian: Đêm, màn sương dày đặc, thành phố lên đèn như sao sa
Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Trang phục:
Các ca công rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp. Nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
- Cách chơi đàn:
Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi.
Tiếng đàn lúc khoan nhặt xao động tận đáy hồn người.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
Không gian: Con thuyền rồng bồng bềnh trôi trên dòng sông trăng gợn sóng
II. Đọc - hiểu văn bản
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
Theo dõi đoạn : “ Ca Huế hình thành……quyến rũ”
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
Ca Huế được hình thành từ đâu?
A : Dòng nhạc dân gian.
B: Dòng nhạc cung đình
C: Nhạc thính phòng
D: Cả A và B.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
Theo dõi đoạn : “ Ca Huế hình thành……quyến rũ”
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
Nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lí …., bắt nguồn từ cuộc sống lao động hàng ngày, trong lao động sản xuất nên thường sôi nổi, lạc quan , tươi vui.
Nhạc cung đình là nhạc dùng trong các buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa, nơi tôn miếu của triều đình phong kiến, thường có sắc thái uy nghi, trang trọng.
Ca Huế vừa sôi nổi , tươi vui, vừa trang trọng, uy nghi
Nhạc dân gian
Nhạc cung đình
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
Theo dõi đoạn : “ Ca Huế hình thành……quyến rũ”
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Tại sao nói: Nghe ca Huế là một thú tao nhã?
? Tại sao nói : Nghe ca Huế là một thú tao nhã?
Ca Huế thanh cao , lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung dến hình thức, từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca dến trang điểm , ăn mặc...
Chính vì thế, ngha ca Huế quả là một thú tao nhã.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
3. Ý nghĩa văn bản.
* Ghi nhớ - sgk T104
GHI NHỚ
Cố đô Huế nổi tiếng không phải chỉ có các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hoá – âm nhạc thanh lịch và tao nhã; một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
3. Ý nghĩa văn bản.
III. Luyện tập.
Nội dung của văn bản là gì?
A: Ca ngợi vẻ đẹp của phong cảnh Huế.
B: Ca ngợi vẻ đẹp của một hình thức sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế.
C: Ca ngơị vẻ đẹp của những cô gái Huế.
D: Ca ngợi những nhạc cụ dân gian xứ Huế.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
3. Ý nghĩa văn bản.
III. Luyện tập.
Địa phương nơi em sinh sống có những làn điệu dân ca nào ? Hãy kể tên những làn điệu ấy.
Bên cạnh cái nôi dân ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta?
Dân ca quan họ Bắc Ninh.
Dân ca đồng bằng Bắc Bộ.
Dân ca các dân tộc miền núi phía Bắc và Tây Nguyên.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
3. Ý nghĩa văn bản.
III. Luyện tập.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc ghi nhớ, nắm chắc nội dung văn bản, hiểu biết thêm những nét độc đáo của ca Huế.
2. Sưu tầm thêm các làn điệu dân ca mà em biết.
3. Đọc trước bài: Liệt kê.
4. Soạn bài: Quan Âm Thị Kính.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết 113 - Văn bản:
- Hà ánh Minh -
I. Đọc - hiểu chú thích
1. Cấu trúc văn bản.
2. Nội dung văn bản.
a. Huế - Cái nôi của dân ca.
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
* Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp , huyền ảo và thơ mộng.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch , tinh tế, mang đậm tính dân tộc
II. Đọc - hiểu văn bản
* Nguồn gốc của ca Huế.
- Ca Huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình
3. Ý nghĩa văn bản.
III. Luyện tập.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc ghi nhớ, nắm chắc nội dung văn bản, hiểu biết thêm những nét độc đáo của ca Huế.
2. Sưu tầm thêm các làn điệu dân ca mà em biết.
3. Đọc trước bài: Liệt kê.
4. Soạn bài: Quan Âm Thị Kính.
Bài học đến đây kết thúc
Kính chúc quý thầy cô luôn thành công trong công tác
Các em học sinh luôn luôn học giỏi