Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Chào mừng quý Thầy , Cô giáo
Về dự giờ lớp 7 B

11
10
9
8
7
Lăng vua Khải Định.
Lăng vua Tự Đức.
Lăng vua Minh Mạng.
Lễ hội Festival.
Ca Huế trên sông Hương
Tiết: 113
Hà ánh Minh
Bài văn giới thiệu cảnh ca Huế trên sông Hương qua đó bộc lộ những suy nghĩ của tác giả về cảnh vật và con người xứ Huế, cần đọc với giọng rõ ràng, tình cảm thể hiện được cảm xúc của người người viết.
1/ HƯỚNG DẪN ĐỌC:
I. Đọc và tìm hiểu chung:
I. Đọc và tìm hiểu chung:
2/ Tác giả : Nhà báo Hà Ánh Minh
Bài viết: Đăng trên báo “Người Hà Nội”, phản ánh một nét văn hoá truyền thống ở Cố đô Huế, đó là :Ca HuÕ trªn s«ng H­¬ng
Phản ánh nét đẹp
văn hoá truyền thống
Ca ng?i v� tuyờn truy?n cho nột d?p
van hoỏ của ca Huế trên sông hương.
Văn bản nhật dụng
3/ Kiểu văn bản:
4/ Néi dung:

:Là một sinh hoạt văn hoá độc đáo của người cố Đô. Người nghe và người hát cùng ngồi trên thuyền đi trên sông Hương. Ca Huế thường diễn ra vào ban đêm và chủ yếu hát những làn điệu dân ca Huế.
( Dân ca là những câu hát dân gian hoặc một hình thức ca hát dân gian có sự kết hợp giữa lời thơ và nhạc. Lời thơ ở đây có thể là những câu thơ, bài thơ dân gian còn gọi là ca dao )
Ví dụ : Câu ca dao:
“Yêu nhau cởi áo cho nhau
Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay”

CA HUẾ
5/ Tõ khã:
Bài văn tập trung làm nổi bật ba ý :
1.Sự phong phú, đa dạng của các làn điệu Ca Huế.
2.Vẻ đẹp của cảnh Ca Huế trên sông Hương.
3.Nguồn gốc hình thành của ca Huế .
Dàn bài:
Hò giã gạo, hò ru em…
Náo nức, nồng hậu
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Các làn điệu ca Huế:
Hò trong mọi sinh hoạt đồng quê: đánh cá, cấy gặt, trồng cây, chăn tằm..
Chèo cạn bài thai, hò đưa linh:
Buồn bã
Hò lơ,hò ô xay lúa:
Giống dân ca Nghệ Tĩnh
Nam ai, Nam bình:
Buồn man mác
Tứ đại cảnh:
Không buồn,
Không vui
Lí con sáo, Lí hoài nam Lí hoài xuân…
Nỗi khát khao, mong chờ của tâm hồn Huế:
-> giải thích, chứng minh, liệt kê
Ca Huế đa dạng, phong phú về hình thức, sâu sắc thấm thía về nội dung. Mỗi làn điệu có một vẻ đẹp riêng.
Khi biểu biểu diển những làn điệu ca huế ,các nhạc công đã sử dụng các loại nhạc cụ nào?
- Ngôn ngữ diễn tả tài ba phong phú.
Ý tình trọn vẹn, từ ngữ địa phương nhuần nhuyễn.
- Giọng điệu muôn màu, muôn vẻ.
Đàn Nhị
Đàn bầu
Đàn tranh
Đàn nguyệt
Đàn tỳ bà
Sáo trúc
Đàn đáy
Đàn tam
- Ngón đàn trau chuốt: ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, bấm, day, chớp, búng
Đêm trăng lên đèn như sao sa màn sương dày, cảnh vật mờ đi
-Trên thuyền rồng, đầu rồng như muốn bay lên sàn gỗ bào nhẵn, mui vòm lộng lẫy đủ loại đàn,nhạc
-Các ca công còn rất trẻ: nam áo dài , khăn xếp; nữ áo dài, khăn đóng
- Âm thanh du dương, trầm bổng..
- Dòng sông gợn sóng, con thuyền bồng bềnh, chùa Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, tháp Phước Duyên như dát ánh trăng vàng, tiêng sóng ru vỗ mạn thuyền hoà cùng tiếng đàn réo rắt, du dương…
Vẽ đẹp của ca huế trên sông hương được tác giã miêu tả như thế nào?(cách thưởng thức, cách biểu diển).
2. Cảnh ca Huế trên sông Hương:
.Cảnh ca Huế trên sông Hương
Đêm trăng lên ,đèn như sao sa màn sương dày, cảnh vật mờ đi
-Trên thuyền rồng, đầu rồng như muốn baylên sàn gỗ bào nhẵn, mui vòm lộng lẫy đủ loại đàn,nhạc
-Các ca công còn rất trẻ: nam áo dài , khăn xếp; nữ áo dài , khăn đóng
- Ngón đàn trau chuốt: ngón nhấn, mổ,vỗ, vả, bấm, day, chớp, búng
- Âm thanh du dương,trầm bổng..
- Dòng sông gợn sóng, con thuyền bồng bềnh, chùa Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, tháp Phước Duyên như dát ánh trăng vàng, tiêng sóng ru vỗ mạn thuyền hoà cùng tiếng đàn réo rắt, du dương…
-> Miêu tả gợi cảm, giàu chất trữ tình, liệt kê dẫn chứng.
- Khung cảnh tuyệt đep, thơ mộng, huyền ảo.
- Con người trang nhã, tài hoa thanh lịch, tinh tế.
Mở đầu là bốn khúc Lưu thuỷ, Kim tiền, Xuân phong, Long hổ du dương, trầm bổng.
Sau đó là những bài bản uy nghi, trang trọng như Tứ Đại Cảnh không buồn, không vui.
Đêm về khuya điệu Nam ai, Nam bình buồn man mác.
…gợi
tình người,
tình đất
nước..
… trang trọng…
bâng khuâng…
sôi nổi…
vui tươi…
Trongsáng …
Trình tự và nội dung biểu diển trong đêm ca Huế?
Em có nhận xét gì nội dung biểu diển ca Huế?
-> Âm điệu lời ca phong phú gợi cảm, gợi tình
-> Miêu tả rung động, gợi cảm.
-> Cảm xúc dạt dào, lắng đọng, suy tư…
Đêm nằm trên dòng sông Hương thơ mộng: nghe ca Huế với tâm trạng chờ đợi rộn lòng

Lúc bước xuống
thuyền rồng: hồn thơ
lai láng,tình người
nồng hậu

Say đắm
trong lời ca, tiếng
nhạc, tác giả thấy: không
gian như lắng đọng,thời gian
như ngừng trôi, nội tâm con
gái Huế phong phú âm
thầm, kín đáo…
Ca Huế thể hiên vẻ đẹp tâm hồn con người Huế
Tìm chi tiết thể hiện tình cảm của tác giã khi thưởng thức ca Huế?
- Ca Huế là một sinh hoạt văn hoá độc đáo không chỉ ở xứ Huế mà còn của cả dân tộc. Trong ca Huế có nét thâm trầm, uy nghi, sang trọng vừa có có nét lịch sự, nhã nhặn, thanh tao. Người đi nghe ca Huế phải lắng tâm để cảm nhận vẻ đẹp của tâm hồn và thiên nhiên xứ Huế. Ca Huế làm giàu tâm hồn con người, hướng con người đến vẻ đẹp của tình người xứ Huế. Ca Huế mãi quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn của nó. Vì vậy có thể nói: Nghe ca Huế là một thú chơi tao nhã !
CÂU HỎI THẢO LUẬN
? Tại sao có thể nói: nghe ca Huế là một thú chơi tao nhã ?
Nhạc dân gian là những điệu dân ca, câu hò, điệu lí… bắt nguồn từ cuộc sống lao động, sinh hoạt hàng ngày nên có âm điệu sôi nổi, vui tươi có khi trầm buồn nhưng nhìn chung là bình dị, gần gũi.
Nhạc cung đình(còn gọi là Nhã nhạc) mang ý nghĩa là âm nhạc tao nhã chủ yếu được sáng tác để phục vụ cho những nghi lễ tôn nghiêm trong cung đình…nên có sắc thái trang trọng, uy nghi.
3. Nguồn gốc ra đời của ca Huế:
- Hình thành từ dòng nhạc dân gian và ca nhạc cung đình
Nguồn gốc của ca Huế có từ thế kỷ 13 nhưng, nó chỉ đạt đến trình độ điêu luyện tại cung đình Huế dưới triều Nguyễn (1802-1945) với 13 vị vua…
Nhã nhạc trở thành một bộ phận thiết yếu của quá trình nghi lễ và mỗi năm nó được trình diễn trong gần 100 buổi lễ khác nhau trong phòng khách, trong các buổi lễ tiệc, sau này mới phát triển theo nhu cầu du lịch trên sông Hương. Nói Nhã nhạc mang thần thái của ca nhạc thính phòng là vì vậy.
Khi Gia Long lên ngôi với mục đích thống nhất đất nước đã đổi nền nhạc mới mang âm hưởng của dòng nhạc Bắc ( thời Lý-Trần) và dòng nhạc Nam (nhạc Chăm-Pa).
Đến thế kỷ XX Nhã nhạc trở thành kiệt tác văn hoá của nhân loại.(Ngày 7-11-2003 tổng giám đốc UNESCO chính thức công nhận Nhã nhạc Huế của Việt Nam là kiệt tác di sản văn hoá phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại.
Hình thành từ dòng nhạc dân gian và ca nhạc cung đình.
- Kết hợp điệu Bắc và pha cách điệu Nam .
 Nhã nhạc là niềm tự hào của dân tộc ta, là một sản phẩm hóa¸ tinh thần vô giḠđáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển.
Bài văn kết hợp phương thức biểu đạt nghị luận, tự sự, miêu tả, biểu cảm, liệt kê dẫn chứng.
Thuyết minh vẻ đẹp của xứ Huế thể hiện qua âm nhạc dân gian, âm nhạc cung đình và ca Huế trên sông Hương.
Ca Huế thể hiện tâm hồn con người Huế: sâu sắc, tình cảm, thanh lịch, trữ tình…
Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hoá thanh lịch và tao nhã, là một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển.
Yêu quý Huế, tự hào về vẻ đẹp của đất nước, của dân tộc. Mong được đến Huế và thưởng thức ca Huế trên sông Hương.
Tổng kết
Văn bản sử dụng đặc sắc nghệ thuật nào?
Qua baì, em hiểu được vẽ đẹp nào của Huế?
Vẽ đẹp đó gợi cho em tình cảm gì?
LUYỆN TẬP
? Ngoài Huế, nước ta còn có những vùng dân ca nổi tiếng nào ?
- Quan họ Bắc Ninh (Trống cơm, Bèo dạt mây trôi…)
- Dân ca Bắc Bộ (Em đi chùa Hương…)
- Dân ca Nghệ Tĩnh (Khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Giận thì giận mà thương thì thương…)
Dân ca Nam Bộ (Lí chiều chiều, Lí cây bông, Lí ngựa ô…)
Dân ca Thanh Hoá (Đi cấy…)
? Em có thể hát thử một làn điệu dân ca hoặc dân ca cải biên ?
? Địa phương nơi em ở có những làn điệu dân ca nào, hãy kể tên các làn điệu ấy?
-


Dặn dò:
1. Bài cũ :
- Học thuộc phần ghi nhớ : SGK.
- Nắm kĩ nội dung phần phân tích.
- Tìm thêm các làn điệu dân ca ở đia phương em
2. Bài mới :
- Soạn bài: Quan Âm Thị Kính.
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN !
Kính chúc quý Thầy Cô và các em học sinh
SỨC KHOẺ VÀ HẠNH PHÚC.


CHÀO TẠM BIỆT!