Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Hội thi giáo viên dạy giỏi
Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô đến dự giờ!
Năm học: 2009 - 2010
Môn Ngữ văn
GV: Qua truyện ngắn “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” em có nhận xét gì về tính cách của hai nhân vật chính? Họ đại diện cho những lực lượng xã hội nào ở nước ta thời kì Pháp thuộc?
KIỂM TRA BÀI CŨ
-Va- ren: là một kẻ cầm quyền thống trị nhưng bất lương, gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương
- Phan Bội Châu: là một người tù, một chiến sĩ cách mạng yêu nước, có bản lĩnh kiên cường, bất khuất trước kẻ thù, tiêu biểu cho khí phách của dân tộc Việt Nam.
Đàn bầu
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Cấu trúc của văn bản
- Kiểu văn bản: nhật dung
Bố cục: 2 phần
+ Phần 1: Giới thiệu về ca Huế.
+ Phần 2: Cảnh ca Huế trên sông Hương
Yêu cầu: Đọc to, rõ ràng, truyền cảm

GV: Ca Huế trên sông Hương thuộc kiểu văn bản gì?
GV: Có thể chia văn bản thành mấy đoạn? Nội dung của mỗi đoạn là gì?
Cặp sanh
Đàn tam
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
2. Nội dung văn bản
a. Giới thiệu ca Huế
=> Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc và thấm thía về nội dung.
- Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh
- Hò giã gạo, ru em, giã vôi , giã điệp, bài chòi, nàng vung…
- Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện
- Các điệu Nam: Nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân
Tứ đại cảnh
Đàn tranh,
nguyệt, tỳ bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh...
Thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.
Không vui , không buồn.
Buồn man mác, thương cảm, bi ai.
Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh
Náo nức, nồng hậu tình người
Buồn bã
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
b. Cảnh ca Huế trên sông Hương
b1. Cảnh ca Huế trên sông Hương rất độc đáo.
Thời gian: đêm, yên lặng khiến thời gian như ngừng lại.
Không gian:
+ Thành phố lên đèn như sao sa.
+ Sương dày đặc khiến cảnh vật như mờ ảo.
+ Gió mơn man dìu dịu.
-> Bừng lên âm thanh của giàn hoà tấu.
Địa điểm: trên thuyền rồng giữa dòng Hương thơ mộng.
Ca công: trẻ, nam mặc áo dài the, đầu đội khăn xếp; nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
Cách thương thức: trực tiếp (nghe và nhìn).

b2. Nghe ca Huế là một thú tao nhã.
Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến hình thức, cách biểu diễn đến thưởng thức, ca công đến nhạc công, giọng ca đến trang điểm, ăn mặc...
Nghe ca Huế không chỉ là thưởng thức âm nhạc mà còn đến được với cảnh đẹp của thiên nhiên, sự tinh tuý của hồn người.
Nghe ca Huế như giúp con người thoát khỏi cuộc sống trần tục đến với cái đẹp và thơ.
Nhóm 1 và 3: Vì sao nói cảnh ca Huế trên sông Hương rất độc đáo? (Thời gian, không gian, địa điểm, ca công, cách thương thức)
Nhóm 2 và 4: Vì sao nói nghe ca Huế trên sông Hương là một thú tao nhã?
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
c. Nguồn gốc của ca Huế.
Ca Huế bắt nguồn từ hai dòng nhạc:
+ Nhạc dân gian: sôi nổi, vui tươi, lạc quan.
+ Nhạc cung đình: trang trọng, uy nghiêm.
=> Ca Huế vừa sôi nổi, tươi vui vừa trong trọng, uy nghiêm.
GV: Theo em ca Huế được bắt nguồn từ đâu?



GV: Sự kết hợp của hai dòng nhạc dân gian và nhạc cung đình đã tạo nên nét độc đáo gì cho ca Huế?
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Phép liệt kê -> sự phong phú, đa dạng của ca Huế.
- Yếu tố miêu tả, giải thích, bình luận.
2. Nội dung
- Cố đô Huế nổi tiếng:
+ Các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử.
+ Các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình.
- Ca Huế là một thức sinh hoạt văn hoá – âm nhạc thanh lịch và tao nhã; một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần được bảo tồn và phát triển.
Tiết 113 Văn bản
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG (Hà Ánh Minh)
LUYỆN TẬP
GV: Bài dân ca mà em sắp nghe thuộc điệu lý nào trong những điệu lý sau đây?
Lý giận thương (Dân ca Nghệ Tĩnh)
A
B
C
D

Lý ngựa ô (Dân ca Nam Bộ)
Lý Cây đa (Dân ca Bắc Bộ)
Lý hoài nam (Dân ca Huế)
D�y l� m?t lo?i hình ngh? thu?t
Được UNEESCO công nhận là
di sản văn hoá phi vật thể
Đáp án: Nhã nhạc cung đình Huế
Thường xuất hiện trong các buổi lễ tiết
trang trọng, uy nghi
TRÒ CHƠI
Đáp án là một cụm từ gồm năm âm tiết (tiếng)

Thưởng thức một số làn điệu ca Huế

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Nắm được một số làn điệu của ca Huế và những đặc sắc của ca Huế trên sông Hương.
- Soạn bài Quan Âm Thị Kính.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!