Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Ngữ văn 7. Tiết 113
Van Bản
Ca Hu?
trên sông Hương
Hà ánh Minh
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
Gv cho hs nghe, xem video minh họa ca Huế trên sông Hương
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
Gv gọi hs đọc Chú thích * Sgk
Em hãy giới thiệu ngắn gọn về ca Huế?
Ca Huế : Dân ca Huế nói riêng và vùng Thừa Thiên Huế nói chung
- Ca Huế ở đây chỉ một sinh hoạt độc đáo của cố đô Huế : người nghe và người hát cùng biểu diễn và thưởng thức
Văn bản thuộc thể loại gì?
2.Văn bản nhật dụng
Tính chất nhật dụng của văn bản này thể hiện ở chỗ nào?
- Ca ngợi và tuyên truyền cho nét đẹp văn hoá của cố đô Huế : Ca Huế trên sông Hương.
=>Có rất nhiều cách để phân tích một văn bản : theo vấn đề, theo mạch cảm xúc, theo nghệ thuật, nội dung. Nhưng với VB này, chúng ta cùng phân tích theo bố cục VB là phù hợp hơn cả.
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
Gọi hs đọc phần 1 : từ đầu ? " lí hoài nam "
Xứ Huế nổi tiếng về nhiều thứ, nhưng ở đây tác giả chú ý đến sự nổi tiếng nào của Huế? Vì sao?
1. Dân ca Huế
+ Rất nhiều điệu hò trong lao động sản xuất (hò trên sông, lúc câý cày, trồng cây, hò đưa lính, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm.)
+ Nhiều điệu lí : Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
Qua đó, tác giả đã chứng minh được những giá trị nổi bật nào của dân ca Huế?
- Phong phú về làn điệu
- Sâu sắc thấm thía về ND tình cảm
- Mang những nét đặc trưng của mặt đất và tâm hồn Huế
Bên cái nôi dân ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta?
- Dân ca quan họ Bắc Ninh
- Dân ca đồng bằng Bắc Bộ
Ca Huế có những nét đặc sắc hết sức riêng biệt khác với dân ca quan họ Bắc Ninh hay với bất kì dân ca của vùng miền khác. Chúng ta cùng tìm hiểu phần II " Những nét đặc sắc của ca Huế "
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
* Gọi hs đọc phần còn lại
* Gọi hs đọc phần còn lại
1. Dân ca Huế
2. Những đặc sắc của ca Huế
Tác giả nhận xét gì về sự hình thành của dân ca Huế? Qua đó, ta nhận thấy tính chất nổi bật nào của ca Huế?
a/ Ca Huế hình thành từ dòng nhạc dân gian và nhạc cung đình, nhã nhạc trong uy nghi. thể hiện theo hai dòng lớn : điệu Bắc và điệu Nam, với trên 60 tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc.
- Kết hợp hai tính chất dân gian và cung đình đặc sắc nhất là nhạc cung đình tao nhã.
* Hs xem băng và kết hợp với tìm hiểu trong SGK để tiếp tục tìm hiểu
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
1. Dân ca Huế
2. Những đặc sắc của ca Huế
Có gì đặc sắc trong cách thức biểu diễn ca Huế trên các phương diện : dàn nhạc, nhạc công, ca công?
b. Cách thức biểu diễn
- Dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam thập lục, đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp
- Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.
- Nhạc công dùng ngón đàn trau chuốt như ngón nấn, mở, vỗ, vả, ngón bấm, ngón dây, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi.
- Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
1. Dân ca Huế
2. Những đặc sắc của ca Huế
Từ đó, nét đẹp nào của ca Huế được nhấn mạnh?
b. Cách thức biểu diễn
- Thanh lịch, tinh tế, mang tính dân tộc cao.
Cách thưởng thức ca Huế cũng được giới thiệu trong VB. Vậy có gì độc đáo trong cách thưởng thức ca Huế về không gian, thời gian, con người?
c. Cách thưởng thức
- Trên thuyền, giữa sông Hương đêm trăng gió mát (Trăng lên, Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh. Đêm nằm trên dòng sông Hương thơ mộng để nghe ca Huế với tâm trạng chờ đợi rộn lòng)
Điều đó cho thấy ca Huế nổi bật với vẻ đẹp nào?
- Cách thưởng thức vừa dân dã vừa sang trọng, giữa một thiên nhiên thơ mộng và lòng người trong sạch=>đạt tới vẻ đẹp hoàn thiện trong cách thưởng thức này.
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
1. Dân ca Huế
2. Những đặc sắc của ca Huế
Vậy Hà �nh Minh đã nhận xét như thế nào về các thể điệu ca Huế?
d. Thể điệu
- Sôi nổi, vui tươi, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán.
- Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch
Thảo luận : Khi viết lời văn cuối bài : " Không gian như lắng đọng, thời gian như ngừng lại. Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm ? tác giả muốn bạn đọc cùng cảm nhận sự huyền diệu nào của ca Huế?
+ Ca Huế khiến người nghe quên cả không gian, thời gian, chỉ còn cảm thấy tình người.
+ Ca Huế làm giàu tâm hồn con người, hướng tâm hồn đến những vẻ đẹp tình người xứ Huế.
+ Ca Huế mãi mãi quyến rũ bởi vẻ đẹp bí ẩn của nó.
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
III/ Tæng kÕt
Qua bài " Ca Huế." tác giả dành những lời đẹp nhất, hay nhất ngợi ca một thú chơi tao nhã của con người núi Ngự sông Hương. Vậy tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú tao nhã?
1.Nội dung
A : Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn từ nội dung đến hình thức.
B : Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn từ thể diện đến lời ca.
C : Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức.
D : Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn từ nhạc công đến ca công
E : Cả 4 lý do trên
E
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
III/ Tæng kÕt
Hình thức NT nào không được sử dụng trong VB " Ca Huế trên sông Hương "?
2. Nghệ thuật
A : Câu văn giàu chất thơ khi viết về thiên nhiên, gió, trăng,.
B : Kể chuyện hấp dẫn
C : Giọng điệu chân thành, tha thiết
D : Tình huống độc đáo, bất ngờ
A
=> Ghi nhớ: Sgk
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
III/ Tæng kÕt
IV/ LuyÖn tËp
Tác giả viết " Ca Huế trên sông Hương " với một tình cảm nồng hậu. Điều đó đã gợi tình cảm nào trong em?
- Yêu quý Huế
- Tự hào về vẻ đẹp của đất nước, dân tộc
- Mong được đến Huế và được thưởng thức ca Huế trên sông Hương
- Cần phải ý thức bảo vệ giữ gìn một nét đẹp văn hoá truyền thống của cố đô Huế, của dân tộc VN.
Tiết 113: Văn Bản :
Ca Huế Trên Sông Hương (Hà ánh Minh )
I/ §äc, hiÓu s¬ l­îc v¨n b¶n
II/ §äc, hiÓu néi dung v¨n b¶n
III/ Tæng kÕt
IV/ LuyÖn tËp
V/ H­íng dÉn ho¹t ®éng nèi tiÕp
- Học thuộc phần ghi nhớ, làm bài tập trong sgk
- Soạn bài : " Liệt kê "