Bài 28. Ca Huế trên sông Hương

Người dạy: GV Lê Thị Hằng
Đơn vị: Trường THCS Quảng Thành
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2015-2016
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Qua văn bản“Những trò lố hay là
Va-ren và Phan Bội Châu” em có nhận xét gì về tính cách của hai nhân vật chính là Va-ren và Phan Bội Châu ?
ĐÁP ÁN
Đáp án
Văn bản khắc họa hai nhân vật có tính cách đại diện cho hai lực lượng xã hội hoàn toàn đối lập nhau ở thời Pháp thuộc:
+ Va-ren gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương.
+ Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất xứng đáng là “Vị anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập” tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam.
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Sông Hương – Núi Ngự thơ mộng
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Cầu Tràng Tiền
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Chùa Thiên Mụ

Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Cửa Ngọ Môn
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Kì Đài kinh thành Huế
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Cung điện Huế
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
Đại nội Huế
Tiết 113:
CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- H� �nh Minh-

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:




- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
I.Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
“Ca Huế trên sông Hương" thuộc thể loại gì?
2. Thể loại:
Bút kí
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
Văn bản được chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung từng đoạn?
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
Chia làm 2 đoạn:
Đoạn 1: Từ đầu đến “ lý hoài nam”: Sự phong phú và đa dạng của nghệ thuật ca Huế.
- Đoạn 2: Còn lại: Những nét đặc sắc của ca Huế.
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III.Tìm hiểu văn bản:
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III. Tìm hiểu văn bản
1. Các làn điệu dân ca Huế:
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
? Thống kê các làn điệu dân ca Huế và đặc điểm của những làn điệu được nhắc đến trong bài?
Các làn điệu ca Huế Đặc điểm Nội dung
Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh:
Hò giã gạo , ru em, giã vôi , giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung:
Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện:
Các điệu Nam: Nam ai , nam bình, quả phụ , tương tư khúc, hành vân
Tứ đại cảnh:
- Các điệu lí: Lí con sáo, lí hoài nam , lí hoài xuân.
-Buồn bã
Náo nức, nồng hậu tình người.
Gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh.
- Buồn man mác, thương cảm, bi ai.
- Không vui , không buồn.
Thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng tha thiết của tâm hồn Huế.

Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III.Tìm hiểu văn bản
1. Các làn điệu dân ca Huế:
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
? Kể tên những dụng cụ âm nhạc được nhắc đến trong bài văn?
Đàn nguyệt
Cặp sanh
Nhạc cụ sử dụng trong đêm ca Huế
Đàn bầu
Đàn nhị
D�n tranh
Nhạc cụ sử dụng trong đêm ca Huế
sáo
Đàn tam
Đàn tì bà
Nhạc cụ sử dụng trong đêm ca Huế
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III.Tìm hiểu văn bản
a. Các làn điệu dân ca Huế:
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
? Vậy em có nhận xét gì về các làn điệu dân ca Huế?
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
a. Các làn điệu dân ca Huế:
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
Ca Huế phong phú về làn điệu,
dụng cụ, sâu sắc thấm thía về
nội dung, mang những nét đặc
trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
III.Tìm hiểu văn bản
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III. Tìm hiểu văn bản
1. Các làn điệu dân ca Huế:
Ca Huế phong phú về làn điệu,
sâu sắc thấm thía về nội dung,
mang những nét đặc trưng của
miền đất và tâm hồn Huế.
? Ca Huế được hình thành từ những dòng nhạc nào?
2. Những nét đặc sắc của ca Huế:
Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung , tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế.
b. Những đặc sắc của ca Huế.
*. Cách chơi và thưởng thức ca Huế.
- Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo , thơ mộng.
- Trang phục và cách biểu diễn độc đáo, thanh lịch tinh tế, mang đậm tính dân tộc.
- Nghe và nhìn trực tiếp các ca công biểu diễn
? Theo dõi đoạn “ Ca Huế được hình thành......quyến rũ”
Nhạc dân gian: Là các làn điệu dân ca, những điệu hò, điệu lí..... bắt nguồn trong cuộc sống lao động , sinh hoạt của con người , nên thường sôi nổi , lạc quan , vui tươi.
Nhạc cung đình, nhã nhạc: Là nhạc dùng trong những buổi lễ tôn nghiêm trong cung đình của vua chúa, nơi tôn miếu của triều đình phong kiến, thường có sắc thái trang trọng , uy nghi.
Nhạc dân gian Nhạc cungđình
Ca Huế vừa sôi nổi, tươi vui, vừa trang trọng , uy nghi.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III. Tìm hiểu văn bản
1. Các làn điệu dân ca Huế:
Ca Huế phong phú về làn điệu,
sâu sắc thấm thía về nội dung,
mang những nét đặc trưng của
miền đất và tâm hồn Huế.
2. Những nét đặc sắc của ca Huế:
- Nguồn gốc: bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
? Cách thức biểu diễn ca Huế có gì đặc sắc?
Ti?t 113 - Van b?n: - H� �nh Minh-
ca huế trên sông hương
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
- Cách thức biểu diễn đặc sắc:
+ Dàn nhạc: nhiều loại đàn, ca công rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng, thanh lịch.
+ Nhạc công: dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, ngón bấm...Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy lòng người.
→ Ca Huế phong phú, thanh lịch và tinh tế, độc đáo trong cách biểu diễn.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Hà Ánh Minh
2. Tác phẩm:
- In trên báo “ Người Hà Nội”
II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Thể loại:
Bút kí
TIẾT 113: CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
- Hà Ánh Minh-
3.Bố cục: Gồm 2 đoạn
III. Tìm hiểu văn bản
1. Các làn điệu dân ca Huế:
Ca Huế phong phú về làn điệu,
sâu sắc thấm thía về nội dung,
mang những nét đặc trưng của
miền đất và tâm hồn Huế.
2. Những nét đặc sắc của ca Huế:
- Nguồn gốc: bắt nguồn từ nhạc dân ca và nhạc cung đình.
- Ca Huế phong phú, thanh lịch và tinh tế, độc đáo trong cách biểu diễn.
? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để giới thiệu về cách biểu diễn ca Huế?
→Liệt kê, kết hợp miêu tả và biểu cảm.
THẢO LUẬN NHÓM ( 3 phút )
? Sau khi nghe xong đoạn nhạc ca Huế trên sông Hương em hãy trình bày những nét đặc sắc của ca Huế? ( được thưởng thức ở đâu, không gian, thời gian,con người)
Thuyền rồng chở du khách thưởng thức ca Huế
- Cách thưởng thức ca Huế:
+ Không gian: Trước mũi thuyền là một không gian rộng thoáng, bao la, trăng thanh , gió mát, dòng sông trăng, con thuyền bồng bềnh được trang trí lộng lẫy trôi êm ả như đưa du khách lạc vào một thế giới thần tiên, huyền ảo
+ Thời gian: vào ban đêm không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hòa tấu trầm bổng, du dương và réo rắt làm say đắm lòng người.
+ Con người: tâm trạng chờ đợi, rộn lòng với lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng đã gợi lên tình người, tình đất nước đằm thắm, thiết tha của xứ Huế mộng mơ.
→ Người biểu diễn và thưởng thức đều ở trên thuyền trong đêm trăng thơ mộng. Tạo không gian gần gũi, dân dã nhưng không kém phần tinh tế và sang trọng từ nội dung đến hình thức, từ cách biểu diễn đến cách thưởng thức, từ ca công đến nhạc công, từ giọng ca đến cách trang điểm, ăn mặc.
Do đó, có thể nói : Nghe ca Huế là một thú tao nhã.
IV/ Tổng kết:
1. Nội dung:
Cố đô Huế nổi tiếng không phải chỉ có các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình .Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa -âm nhạc thanh lịch và tao nhã; một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng , cần được bảo tồn và phát triển.
2.Nghệ thuật:
-Sử dụng phép liệt kê kết hợp miêu tả và biểu cảm.
- Cách sử dung ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu biểu cảm, thấm đẫm chất thơ.
-Miêu tả con người, cảnh vật sinh động
V/ Ý nghĩa văn bản:
Ghi chép lại một buổi ca Huế trên sông Hương, tác giả thể hiện lòng yêu mến, tự hào đối với di sản văn hóa độc đáo của xứ Huế, cũng là một di sản văn hóa dân tộc Việt Nam.
 
Dân ca quan họ Bắc Ninh
Dân ca đồng bằng Bắc Bộ
Dân ca Nam Bộ
? Bên cạnh cái nôi dân ca Huế, em còn biết những vùng dân ca nổi tiếng nào của nước ta?

CÂU HỎI CỦNG CỐ:
Chọn đáp án đúng nhất?
 Văn bản “Ca Huế trên sông Hương” được viết theo thể loại nào?
A. Truyện ngắn
B. Văn tả cảnh
C. Bút ký
D. Tùy bút
Chọn đáp án đúng nhất?
 Ca Huế được hình thành từ những dòng nhạc nào?
A. Nhạc dân gian
B. Nhạc cung đình
C. Nhạc cổ điển
D. Cả A và B
Chọn đáp án đúng nhất?
Nội dung chính cuả văn bản: “Ca Huế trên sông Hương ” là gì?
A. Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong đêm trăng trên dòng sông Hương .
B. Sự phong phú đa dạng của các làn điệu ca Huế.
C. Nguồn gốc của một số làn điệu ca Huế
D. Cả ba nội dung trên.
3
- Học thuộc ghi nhớ, nắm chắc nội dung văn bản.
- Hiểu biết thêm những nét độc đáo của ca Huế.
- Sưu tầm thêm những làn điệu dân ca mà em biết.
- Soạn văn bản: "Liệt kê" đọc kĩ các ví dụ và trả lời câu hỏi sgk.
DẶN DÒ: