Bài 27. Thực hành: Quan sát thường biến

Kiểm tra bài cũ:
Thế nào là thể đa bội? Cho ví dụ. Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? Có thể ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nào?
- Thể đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là bội số của n( nhiều hơn 2n).
- Có thể nhận biết thể đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu: tăng kích thước tế bào, cơ quan sinh dưỡng, cơ quan sinh sản.
- ệ�ng duùng : Tăng kích thước thân, cành, lá, củ, quả. Tăng sản lượng. Tạo giống có năng suất cao.
Trả lời:
Hoa liên hình
Cây Lục Bình
Cây biến đổi trong các mùa
THƯỜNG BIẾN

Baøi 25

Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

 Trên
mặt nước
 Trên cạn
 Mọc
trong nước
 Lá dài, mảnh
 Lá có hình mũi mác
 Lá hình mũi mác
Nước
Quan sát hình dạng lá Cây rau mác:
Mọc trong nước
Mọc trên cạn
Mọc trên mặt nước
 Mọc
ven bờ
 Trên bờ

 Trên
mặt nước
• Thân, lá nhỏ
• Thân, lá to hơn
• Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
Độ ẩm
Trên b?
Trên mặt nước
Ven bờ
Đúng kĩ thuật
Không đúng kĩ thuật
♦ Trồng đúng
Kĩ thuật
♦ Trồng không
đúng kĩ thuật
- Củ to
- Củ nhỏ hơn
Qui trình kỹ thuật
 Mọc ven bờ
 Trên mặt nước
 Trên cạn
 Mọc trên bờ
 Mọc trong nước
 Trên mặt nước
• Trồng đúng
kĩ thuật
• Trồng không
đúng kĩ thuật
Lá dài, mảnh
Lá có hình mũi mác
Lá hình mũi mác
Nước
• Thân, lá nhỏ
• Thân, lá to hơn
• Thân, lá to hơn, rễ biến thành phao
• Củ to
• Củ nhỏ hơn
Quy trình kỹ thuật
Độ ẩm
BH
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
2. Đặc điểm của thường biến
Mạ gieo ngoài ánh sáng
Mạ gieo trong bóng râm
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
2. Đặc điểm của thường biến
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
- Thường biến không di truyền được.
Thường biến có di truyền
cho đời sau không? Vì
sao?
Không. Vì đây chỉ là biến
đổi kiểu hình, không phải
là biến đổi kiểu gen.
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
2. Đặc điểm của thường biến
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
- Thường biến không di truyền được.
3. Ý nghĩa thường biến
Quan sát bộ lông Chó sói:
Vào mùa Đông
Vào mùa Hè
Em có nhận xét gì về bộ lông của Chó sói ở 2 mùa?
Sự biến đổi bộ lông của chó sói có ý nghĩa gì đối với đời sống?
Thường biến là loại biến dị có lợi hay có hại? Vì sao?
Thường biến thích nghi sự thay đổi môi trường
Ví dụ
Thường biến thích nghi môi trường để tự vệ và săn mồi
Ví dụ
BH
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
2. Đặc điểm của thường biến
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
- Thường biến không di truyền được.
- Thường biến biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định.
- Thường biến không di truyền được.
3. Ý nghĩa thường biến
Giúp cho sinh vật thích nghi với điều kiện
sống của môi trường.
+ Khác nhau
+ Giống nhau:
Thảo luận theo bàn(2 phút)
So sánh thường biến và đột biến?
-……………………......................
-…………………………………….

Đều có liên quan đến tác động của môi trường.
Đều làm biến đổi kiểu hình của cơ thể.
+ Giống nhau:
+ Khác nhau
- Làm biến đổi vật chất di truyền (NST và AND) từ đó dẫn đến thay đổi kiểu hình cơ thể.
- Xuất hiện đồng loạt tương ứng với môi trường.
- Di truyền cho thế hệ sau
- Giúp cơ thể thích nghi với sự thay đổi của môi trường sống .
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình
P:
×
F1:
Aa
Aa
AA
Aa
Aa
aa
 Bố mẹ không truyền cho con một tính trạng đã hình thành sẵn, mà truyền cho con kiểu gen quy định cách phản ứng trước môi trường
Ví dụ 1:
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
BH
KH
Cùng kiểu gen ---->kiểu hình khác

Kiểu gen
Kiểu hình 1
Kiểu hình 2
Kiểu hình 3
Môi trường 1
Môi trường 2
Môi trường 3
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình

Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường
Kiểu gen
Kiểu hình
Môi trường
Giống
cà rốt
Củ
to
Đúng kĩ thuật
Sai kĩ thuật
Củ
nhỏ
Giống
Trong sản xuất
Điều kiện kĩ thuật
Năng suất
BH
KH
Sơ đồ mối quan hệ:
VD1
VD2
BH
QH
Các loại tính trạng
VD: Về tính trạng chất lượng

1. Giống lúa nếp cẩm trồng ở miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ

2. Lợn ỉ Nam Định nuôi ở miền Bắc hay miền Nam và ở các vườn thú của nhiều nước Châu Âu vẫn có màu lông đen
3. Hàm lượng lipit trong sữa bò không chịu ảnh hưởng rõ ràng của kỹ thuật nuôi dưỡng
kiểu gen
kiểu gen
kiểu gen
kiểu gen
KH
VD :Về tính trạng số lượng

1. Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt

2. Lượng sữa vắt được trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện chăn nuôi.
Môi trường
Môi trường
Môi trường
KH
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II. Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình

Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường
- Có hai loại tính trạng:
+ Tính trạng số lượng( phụ thuộc vào môi trường)
+ Tính trạng chất lượng( phụ thuộc vào kiểu gen)
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II- Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình
III- Mức phản ứng

Lúa DR2 chăm sóc bình thừơng (4,5 – 5 tấn)
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)
Bài 25 : thường biến
? Nhận xét gì về năng suất của giống lúa DR2
? Sự khác nhau về năng suất của giống lúa DR2 là do yếu tố nào
quy định
? Giống lúa DR2 chăm sóc điều kiện tốt hơn có thể đạt năng suất
trên 8 tấn không? Vì sao
? Mức phản ứng là gì
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II- Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình
III- Mức phản ứng
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau.

THƯỜNG BIẾN
Tìm hiểu ví dụ tr.73-SGK:
giống lúa DR2
Lúa DR2 chăm sóc bình thừơng (4,5 – 5 tấn)
Lúa DR2 chăm sóc tốt (8 tấn)
1)Sự khác nhau giữa năng suất bình quân
và năng sất tối đa là do đâu?
2) Giới hạn năng suất tối đa của lúa là do
yếu tố nào?
Do kiểu gen qui định
Do kĩ thuật chăm sóc
Bài 25 : thường biến
I- Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi trường
1. Khái niệm thường biến

2. Đặc điểm của thường biến
3. Ý nghĩa thường biến
II- Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường
và kiểu hình
III- Mức phản ứng
Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước môi trường khác nhau.
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định
Ví dụ 1
Lợn Đại Bạch
(90kg - 135kg)
Lợn Lang
(40kg - 50kg)
Ví dụ 2
( MT )
( KG )
lúa
QH
MPƯ
Lợi
KH
TC
Phân biệt giữa thường biến và đột biến
ss
CC
Bài 25 : thường biến
Hãy khoanh tròn vào đầu câu trả lời đúng
1. Biến dị không di truyền được là biến dị nào sau đây?
A. Đột biến gen B. Đột biến nhiễm sắc thể
C. Thường biến D. Cả A, B.
2. Thường biến là?
A. Biến đổi kiểu gen dưới tác động của môi trường
B. Biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
C. Biến đổi trong kiểu gen dẫn tới biến đổi trong kiểu hình.
D. Biến đổi kiểu hình dẫn tới biến đổi kiểu gen.
Hướng dẫn về nhà
- Học bài, tìm các ví dụ về thường biến và đột biến trong tự nhiên
- Chuẩn bị bài thực hành