Bài 27. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu

1
Bài giảng Ngữ văn 7
2
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Nêu giá trị nghệ thuật, giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực của văn bản: “SỐNG CHẾT MẶC BAY”?
3
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Sự đối lập và tăng cấp trong văn bản: “SỐNG CHẾT MẶC BAY”?
4


Tiết 109-110 :
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
(Nguyễn Aí Quốc)




Thứ ba ngày 16 tháng 03 năm 2009
Tuần 30 Bài 27 Môn văn bản
5


I, Giới thiệu tác giả- tác phẩm:
1, Tác giả:

Tiết 109-110 :
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
(Nguyễn Aí Quốc)




6
-Bút danh Nguyễn ái Quốc có từ năm 1919 đến 1945 gắn với tờ báo "Người cùng khổ", tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp" và nhiều truyện kí xuất sắc khác.
1, Tác giả :

Nguyễn ái Quốc(1890-1969) còn gọi là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người là một nhà yêu nước, một lãnh tụ vĩ đại đồng thời là một nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, là danh nhân văn hoá thế giới.


7
8
I, Giới thiệu chung :
1, Tác giả:
2, Tác phẩm:

Tiết 109-110 :
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
(Nguyễn Aí Quốc)




9
a, Hoàn cảnh ra đời:
- Truyện được viết ngay sau khi nhà cách mạng Phan BộI Châu bị bắt cóc ngày 18-6-1925 ở Trung Quốc, giải về giam ở nhà tù Hoả Lò-Hà Nội và sắp bị xử án, còn Va-ren được chính phủ Pháp cử sang làm toàn quyền ở Đông Dương thay Méc –lanh.Trước ngày chuẩn bị nhậm chức hắn tuyên bố sẽ quan tâm tới vụ Phan Bội Châu.

- Mục đích : Nguyễn Ái Quốc viết truyện ngắn nhằm phơi bày bản chất dối trá, lố bịch của Va-ren và ca ngợi khí phách của Phan Bội Châu, cổ vũ phong trào yêu nước lúc đó.


2, Tác phẩm:
10
b, Xuất xứ:
- Truyện được viết bằng tiếng Pháp đăng trên báo " Người cùng khổ" tại Pa-ri số 36-37 phát hành tháng 9, 10 năm1925 do Phạm Huy Thông dịch sau này được in trong Truyện và kí Nguyễn ái Quốc (1974).

11
Cảng Mac-xây
Hà Nội
Huế
Sài Gòn
12
Phan Bội Châu là nhà cách mạng xuất sắc đầu thế kỉ XX. Cụ là lãnh tụ của phong trào Duy Tân, Đông du, Việt Nam Quang phục hội. Năm 1913 thực dân Pháp kết án tử hình vắng mặt Phan Bội Châu. Ngày 18-6-1925 ông bị mât thám bắt cóc tại Trung Quốc, giải về giam tại nhà tù Hoả Lò-Hà Nội. Chúng định bí mât thủ tiêu, nhưng tin cụ Phan bị bắt lộ ra ngoài, một phong trào đòi thả cụ Phan Bội Châu lan rộng khắp cả nước, lan sang cả nước Pháp. Trước áp lực của phong trào đấu tranh của nhân dân, kẻ thù phải ân xá đưa ông về giam lỏng tại Bến Ngự - xứ Huế cho đến ngày ông qua đời (năm 1940).
13
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu
Do sức ép của công luận ở Pháp và ở Đông Dương, ông Va-ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu. Ông hứa thế; giả thử cứ cho rằng một vị toàn quyền Đông Dương mà lại biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng ta vẫn được phép tự hỏi liệu quan Toàn quyền Va-ren sẽ "chăm sóc" vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao.
Trước hết, ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã.
Nhưng ngài lại chỉ vừa mới xuống tàu, mà hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài chừng bốn tuần lễ cơ. Như vậy có nghĩa là trong bốn tuần lễ đó, Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù.
Sous la pression de l`opinion publique en France et en Indochine, M. Varenne a promis officieusement de s`occuper de l`affaire Phan Boi Châu. C`est une promesse; et en admettant qu`un gouverneur général de l`Indochine tienne sa promesse, il est permis de se demander quand et comment le Gouverneur Varenne va "s`occuper" de l`affaire.
Tout d`abord, il ne voudra s`en occuper que du jour où il sera bien installé là - bas.
Or, il vient sylement de s`embarquer, et la traversée de Marseille à Saigon dure environ quatre semaines. C`est dire que pendant ces quatre semaines, Phan Boi Châu sera maintenu en prison.
Turlupinades ou Varenne et Phan Boi Chau
14

I, Giới thiệu chung :


II, Đọc-tóm tắt-tìm hiểu thể loại chú thích và bố cục:
1,Tìm hiểu thể loại:
Truyện ngắn mang phong cách báo chí.
2, Tìm hiểu nhan đề tác phẩm:
* Những trò lố (tên gọi thứ nhất):
+ Là những trò lố lăng, dối trá, bịp bợm nói về nhân vật chính Va-ren.
*Va-ren và Phan Bội Châu (là tên gọi thứ hai):
+ Nói về hai nhân vật chính đại diện cho hai hạng người, hai giai cấp khác nhau.
15
I, Giới thiệu chung :
1, Tác giả:
2, Tác phẩm:
II, Đọc - tóm tắt - tìm hiểu chú thích và bố cục:
3, Đọc -giải nghĩa từ:
- Giọng mỉa mai, châm biếm, hài hước.
- Ngôn ngữ độc thoại, câu cảm thán.

4. Tóm tắt:

Tiết 109-110 :
Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
(Nguyễn Aí Quốc)




16
4, Tóm tắt:
Trước khi Va-ren từ Pháp sang Đông Dương nhậm chức Toàn quyền y hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu bằng lời hứa nửa chính thức.
Khi gặp cụ Phan Va-ren ra sức dụ dỗ, thuyết phục, nhưng vẫn không mua chuộc được Phan Bội Châu, vì cụ Phan và Va-ren không hiểu ý nhau.
Anh lính dõng thì quả quyết rằng có thấy đôi ngọn râu mép của cụ Phan nhếch lên một chút. Nhân chứng thứ 2 lại quả quyết cụ Phan đã nhổ vào mặt Va-ren.
17
5, Bố cục (đoạn trích) 3 phần:
Phần 1: Từ đầu đến Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù.
* Lời hứa giả dối của kẻ bịp bợm.
Phần 2: Tiếp theo đến không hiểu Phan Bội Châu.
*Cuộc đối mặt trực tiếp giữa Va-ren và Phan Bội Châu.
Phần 3: Đoạn còn lại.
*Cuộc đối mặt kết thúc.
5, Bố cục (đoạn trích) 3 phần:
Phần 1: Từ đầu đến Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù.
* Lời hứa giả dối của kẻ bịp bợm.
-Phần 2: Cảnh Va-ren được đón rước rất long trọng ở Sài Gòn.
-Phần 3: Cảnh Va-ren được đón tiếp ở Huế.
Phần 2: Tiếp theo đến không hiểu Phan Bội Châu.
*Cuộc đối mặt trực tiếp giữa Va-ren và Phan Bội Châu.
Phần 3: Đoạn còn lại.
*Cuộc đối mặt kết thúc.
18
III, Đọc - tìm hiểu truyện :
1, Trò lố của Va-ren trước khi gặp Phan Bội Châu.
Do sức ép của công luận ở Pháp và ở Đông Dương, ông Va-ren đã nửa chính thức hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội Châu. Ông hứa thế; giả thử cứ cho rằng một vị toàn quyền Đông Dương mà lại biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng ta vẫn được phép tự hỏi liệu quan Toàn quyền Va-ren sẽ "chăm sóc" vụ ấy vào lúc nào và ra làm sao.
Trước hết, ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy đã.
Nhưng ngài lại chỉ vừa mới xuống tàu, mà hành trình từ Mác-xây đến Sài Gòn kéo dài chừng bốn tuần lễ cơ. Như vậy có nghĩa là trong bốn tuần lễ đó, Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù.
19
III, Đọc - tìm hiểu truyện :
1, Trò lố của Va-ren trước khi gặp Phan Bội Châu.
.Va-ren hứa nửa chính thức"chăm sóc" vụ Phan Bội Châu:
*Lí do: sức ép của dư luận quá lớn.
*Mục đích: Trấn an, xoa dịu, vuốt ve dư luận.
Nhằm che đậy sự dối trá, lừa bịp của Va-ren.
+ Giả thử y biết giữa lời hứa thì sẽ chăm sóc vào lúc nào, ra làm sao?
+ Khi yên vị xong.
+ Hành trình kéo dài tới 4 tuần lễ mới đến Sài Gòn.

20
III, Đọc - tìm hiểu truyện :
1, Trò lố của Va-ren trước khi gặp Phan Bội Châu.
.Va-ren hứa nửa chính thức"chăm sóc" vụ Phan Bội Châu:
*Lí do: sức ép của dư luận quá lớn.
*Mục đích: Trấn an, xoa dịu, vuốt ve dư luận.
Nhằm che đậy sự dối trá, lừa bịp của Va-ren.
+ Giả thử y biết giữa lời hứa thì sẽ chăm sóc vào lúc nào, ra làm sao?
+ Khi yên vị xong.
+ Hành trình kéo dài tới 4 tuần lễ mới đến Sài Gòn.

Va-ren là một kẻ xảo quyệt dễ nuốt lời hứa, chuyên lừa bịp.
21
22
2. Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu
Nhân vật Va-ren
Nhân vật Phan Bội Châu
-Viên toàn quyền Đông Dương.
-Vào tận xà lim nơi Phan Bội Châu ngồi tù
-Tên chính khách bị đuổi tập đoàn...Kẻ ruồng bỏ quá khứ ,ruồng bỏ lòng tin, ruồng bỏ giai cấp mình...(Kẻ phản bội nhục nhã)
*Khi gặp Phan Bội Châu
-Tuyên bố: Tôi đem tự do đến cho ông đây
Hành động:
Tay phải- bắt tay Tay trái nâng cái gông
-Điều kiện: Trung thành, cộng tác, hợp lực với nước Pháp. Chớ tìm cách xúi giục đồng bào nổi lên, hãy bảo họ hợp tác với người Pháp.
-Khuyên Phan Bội Châu:Để mặc những ý nghĩ phục thù....ông và tôi nắm chặt tay nhau ...đốt cháy cái mình tôn thờ..



-Là một người tù.
-Con người đã hy sinh cả gia đình và của cải...Sống xa lìa quê hương
-Kết án tử hình vắng mặt ...đeo gông chờ ngày lên máy chém...(Đấng anh hùng)
*Khi chạm trán Va-Ren
-Nhìn Va-ren...những lời của Va-ren hình như lọt vào tai Phan Bội Châu chẳng khác gì "nước đổ lá khoai"...
- im lặng dửng dưng
-Đôi ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi lại hạ ngay xuống
-Mỉm cười một cách kín đáo
-Nhổ vào mặt Va-ren...
Thái độ: Khinh bỉ, coi thường
*Nhận xét: Tác gỉa dùng một khối lượng từ ngữ với ngòi bút châm biếm rất lớn
*Nhận xét: Tác giả lấy sự im lặng làm phương thức đối lập. Sự quan sát và trí tưởng tượng của tác giả hết sức tinh tế
23
2. Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu
Nhân vật Va-ren
Nhân vật Phan Bội Châu
-Viên toàn quyền Đông Dương.
-Vào tận xà lim nơi Phan Bội Châu ngồi tù
-Hành động:

-Tuyên bố:
-Điều kiện: Trung thành , cộng tác, hợp lực với nước Pháp. Chớ tìm cách xúi giục đồng bào nổi lên, hãy bảo họ hợp tác với người Pháp.
-Khuyên Phan Bội Châu: Để mặc những ý nghĩ phục thù....ông và tôi nắm chặt tay nhau ...đốt cháy cái mình tôn thờ..



-Là một người tù.
- hy sinh cả gia đình và của cải...Sống xa lìa quê hương
-Kết án tử hình vắng mặt ...đeo gông chờ ngày lên máy chém
*Khi chạm trán Va-ren
- lời của Va-ren - "nước đổ lá khoai"...
- im lặng dửng dưng
-Mỉm cười một cách kín đáo
-Nhổ vào mặt Va-ren...
Thái độ: Khinh bỉ, coi thường
+ Tay phải giơ ra bắt tay
+ tay trái nâng cái gông to kềnh
"Tôi đem tự do đến cho ông đây"
*Nhận xét: Khi khắc hoạ hình ảnh Va-ren tác gỉa dùng một khối lượng từ ngữ với ngòi bút châm biếm rất lớn
(Sự vuốt ve, dụ dỗ. bịp bợm, liến thoắng và trắng trợn.Kẻ thực dụng, đê tiện, sẵn sàng làm mọi thứ vì quyền lợi cá nhân-Kẻ phản bội.)
=>Là kẻ bất lương, thống trị
Nhận xét: Tác giả lấy sự im lặng làm phương thức đối lập. Sự quan sát và trí tưởng tượng của tác giả hết sức tinh tế
( Bậc anh hùng, có bản lĩnh kiên cường . Không chịu khuất phục trước kẻ thù)
=>Nhà cách mạng vĩ đại
24

Nhân vật Va-ren
Nhân vật Phan Bội Châu
-Viên toàn quyền Đông dương-Tên chính khách
- Kẻ thực dụng, đê tiện, dối trá,bịp bợm sẵn sàng làm mọi thứ vì quyền lợi cá nhân.
-Kẻ bất lương thống trị, phản bội
-Một người tù
- Bậc anh hùng thiên xứ, đấng xả thân vì độc lập, có bản lĩnh cứng cỏi, kiên cường. Không chịu khuất phục trước kẻ thù.
-Người cách mạng yêu nước vĩ đại
2-Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu


25
26
Cõu h?i th?o lu?n
1- Nếu lời kết là thái độ khinh bỉ của Phan Bội Châu được thể hiện bằng hình thức im lặng dửng dưng thì lời tái bút là hành động chống trả quyết liệt: Nhổ vào mặt Va-ren . Như vậy, với kẻ thù phải có nhiều cách tỏ thái độ. Cách dẫn truyện hóm hỉnh, thú vị làm tăng thêm ý nghĩa của vấn đề .
2-Tác giả thể hiện niềm kính yêu và cảm phục. Căn cứ vào cách miêu tả, cách dùng từ ngữ, cách quan sát và trí tưởng tượng phong phú.

1-Nêu ý nghĩa của lời tái bút?
2-Thái độ của tác giả đối với Phan Bội Châu? Căn cứ vào đâu để biết điều đó?

Đáp án
27
? Qua ®o¹n trÝch em c¶m nhËn g× vÒ ý nghÜa néi dung næi bËt vµ gi¸ trÞ h×nh thøc ®Æc s¾c?
* Nội dung:
-Đả kích tên toàn quyền Va-ren: gian trá, lố bịch. Đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương.
-Ca ngợi nhân cách cao quí của nhà yêu nước Phan Bội:Châu: Kiên cường , bất khuất, tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam
*Nghệ thuật:
- Giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh. Cách viết truyện bằng hư cấu tưởng tượng, biện pháp tương phản để khắc hoạ nhân vật
IV-Tổng kết
28
1- Theo em tác giả viết truyện "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu" nhằm mục đích gì?
Nguyễn ái Quốc viết truyện này không chỉ nhằm mục đích ca ngợi Phan Bội Châu "Một người tù lừng tiếng" mà còn đòi ân xá cho cụ, đồng thời vạch trần bộ mặt sảo quyệt, bẩn thỉu của tên toàn quyền Va-ren nói riêng và lũ thực dân Pháp nói chung. Trang văn của Người trở thành lưỡi gươm chống thực dân, chống kẻ thù xâm lược!
2- Ngoài ý nghĩa văn học, truyện còn có ý nghĩa thời sự chính trị.Dựa vào chú thích sách giáo khoa cho biết mục đích chính trị của truyện là gì?
Truyện được viết nhằm cổ động cho phong trào nhân dân đòi thả nhà yêu nước Phan Bội Châu. Đồng thời nhằm vạch trần bộ mặt giả nhân giả nghĩa của bọn quan thầy thực dân Pháp
Thảo luận
29
V-Luyện tập
Bài tập 1: Giải thích cụm từ " những trò lố" trong nhan đề tác phẩm?
Bài tập 2: Tác giả Nguyễn ái Quốc ca ngợi Phan Bội Châu là người như thế nào?
A-Một đấng anh hùng B-Một vị thiên sứ
C-Một đấng xả thân vì độc lập D-Tất cả đều đúng
Bài tập 3: Trong các câu dưới đây , câu nào là câu đặc biệt?
A-Ôi thật là một tấn bi kịch!
B-Ôi thật là một cuộc chạm trán!
C-ừ thì Phan Bội Châu nhìn Va- Zen.
D- Tất cả đều đúng.


30
Bài tập 1: Giải thích nghĩa cụm từ " những trò lố" trong nhan đề tác phẩm
-Những trò lố có nghĩa là những trò hề nhảm nhí, tồi tệ, kệch cỡm mà người làm trò càng diễn càng bộc lộ sự vô duyên và lố bịch, tức cười. Nhan đề phụ " Va-ren và Phan Bội Châu" muốn hé trước với người đọc, rằng đây sẽ là trò cuối cùng và hấp dẫn nhất mà Va-ren kiêm luôn cả mấy vai trò: biên kịch, đạo diễn và kép chính. Đoạn trích chỉ học trò lố cuối cùng.
Bài tập 2: Tác giả Nguyễn ái Quốc ca ngợi Phan Bội Châu là người như thế nào?
A-Một đấng anh hùng B- Một vị thiên sứ
C-Một đấng xả thân vì độc lập D- Tất cả đều đúng
Bài tập 3: Trong các câu dưới đây , câu nào là câu đặc biệt?
A- Ôi thật là một tấn bi kịch!
B- Ôi thật là một cuộc chạm trán!
C- ừ ! thì Phan Bội Châu nhìn Va- Zen.
D- Tất cả đều đúng.
V-Luyện tập
D-
C-
31
V.Luyện tập:
4,Truyện ngắn: “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội châu” được viết bằng ngôn ngữ nào?
A, Tiếng Việt.
B, Tiếng Trung.
C, Tiếng Pháp.
D,Tiếng Thái.
5, Theo em truyện “ Những trò lố hay là Va-ren va Phan BộiChâu ra đời trong hoàn cảnh nào?
A,Trước khi Va-ren nhậm chức quan toàn quyền.
B,Khi Phan Bội Châu bị bắt ở Trung Quốc và giam tại Hà Nội.
C, Khi Nguyễn Ái Quốc đang ở Pháp.
D, Cả A,B,C đều đúng.
C
D
32
1, Về nhà đọc, tóm tắt truyện.
2, Giải thích nghĩa cụm từ "Những trò lố" trong nhan đề tác phẩm.
3, Tìm hiểu tiếp trò lố chính thức của Va-ren khi gặp Phan Bội Châu và trả lời các câu hỏi của sách giáo khoa.
5.Dặn dò
33
dặn dò
-Học sinh đọc phần đọc thêm SGK -Trang 95
-Học thuộc ghi nh?. Nắm chắc nội dung và
nghệ thuật của tác phẩm.
-Soạn bài : Ca Huế trên Sông Hương
34
Giờ học đã kết thúc

xin Chân thành cảm ơn

các thầy cô giáo và các em !