Bài 27. Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng năm 938

*VÀI NÉT VỀ NGÔ QUYỀN


Đại Việt sử ký toàn thư
(ngoại kỷ, quyển 5) mô tả:
"Ngô Quyền có dung mạo
khác thường, lưng có ba nốt ruồi.
Các thầy tướng cho là lạ, rằng
có thể làm chủ được một phương,
nhân đó (Ngô Mân) mới đặt
cho vua tên là Quyền.
Khi vua lớn lên, tướng mạo
khôi ngô, mắt sáng như chớp,
dáng đi thong thả như hổ,
trí dũng hơn người,
sức có thể nâng được vạc"


Dân ta phải biết sử ta, 
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam. 
Kể năm hơn bốn ngàn năm, 
Tổ tiên rực rỡ, anh em thuận hoà. 
Hồng Bàng là tổ nước ta. 
Nước ta lúc ấy gọi là... 
 


Văn Lang
Thiếu niên ta rất vẻ vang,
Trẻ con ... tiếng vang muôn đời. 
Tuổi tuy chưa đến chín mười, 
Ra tay cứu nước dẹp loài vô lương. 
An Dương Vương thế Hùng Vương, 
Quốc danh Âu Lạc cầm quyền trị dân. 
Nước Tàu cậy thế đông người, 
Kéo quân áp bức giống nòi Việt Nam, 
Quân Tàu nhiều kẻ tham lam. 
Dân ta há dễ chịu làm tôi ngươi? 

Phù Đổng
Hai Bà Trưng có đại tài, 
Phất cờ khởi nghĩa giết người tà gian, 
Ra tay khôi phục giang san, 
Tiếng thơm dài tạc đá vàng nước ta. 
Tỉnh Thanh Hoá có một bà, 
Tên là Triệu Ẩu tuổi vừa đôi mươi, 
Tài năng dũng cảm hơn người, 
Khởi binh cứu nước muôn đời lưu phương. 
Phụ nữ ta chẳng tầm thường, 
Đánh Đông, dẹp Bắc làm gương để đời, 
Kể gần sáu trăm năm giời, 
Ta không đoàn kết bị người tính thôn. 
 

Anh hùng thay ông Lý Bôn, 
Tài kiêm văn võ, sức hơn muôn người, 
Đánh Tàu đuổi sạch ra ngoài.
Lập nên Triều Lý sáu mươi năm liền. 
Vì Lý Phật Tử ngu hèn, 
Để cho Tàu lại xâm quyền nước ta. 
Thương dân cực khổ xót xa, 
Ông Mai Hắc Đế đứng ra đánh Tàu, 
Vì dân đoàn kết chưa sâu, 
Cho nên thất bại trước sau mấy lần. 
Ngô Quyền quê ở Đường Lâm, 
Cứu dân ra khỏi cát lầm ngàn năm. 

1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?

Năm 937 , Kiều Công Tiễn giết Dương Đình Nghệ để đoạt chức
Tiết độ sứ
-Được tin đó , Ngô Quyền liền kéo quân ra Bắc trị tội tên phản bội
Kiều Công Tiễn để bảo vệ nền độc lập tự chủ đang được xây dựng







Biết tin Ngô Quyền kéo quân ra Bắc , Kiều Công Tiễn đã làm gì ?
Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán
a) Hoàn cảnh quân Nam Hán xâm lược nước ta lần hai
1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?

Năm 937 , Kiều Công Tiễn giết Dương Đình Nghệ để đoạt
chức Tiết độ sứ
-Được tin đó , Ngô Quyền liền kéo quân ra Bắc tiêu diệt Kiều Công
Tiễn để bảo vệ nền độc lập tự chủ vừa được xây dựng
- Kiều Công Tiễn hoảng sợ vội cho người cầu cứu nhà Nam Hán





a) Hoàn cảnh quân Nam Hán xâm lược nước ta lần hai
Vì sao Kiều Công Tiễn cho người
cầu cứu vua Nam Hán ?
Muốn dùng thế lực của nhà Nam Hán chống lại Ngô Quyền để đoạt bằng được chức Tiết độ sứ
Nhân cơ hội đó vua Nam Hán đã làm gì ?
Vua Nam Hán cho quân xâm lược nước ta lần thứ hai
Em có nhận xét gì về hành động của Kiều Công Tiễn?
Cõng rắn cắn gà nhà
Tại sao quân Nam Hán lại xâm lược nước ta lần thứ hai?
-
-Vốn đã nuôi sẵn ý đồ xâm lược nước ta
Trả thù lần thất bại trong cuộc xâm lược lần thứ nhất
Nhân cớ việc cầu cứu của Kiều Công Tiễn , vua Nam Hán cho quân xâm lược nước ta lần thứ hai
Em hãy cho biết kế hoạch của vua Nam Hán trước khi sang xâm lược nước ta ?





-Năm 938 , Nam Hán
đem quân sang xâm
lược ta lần thứ hai





Nam Hán
1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?

b)Kế hoạch của Ngô Quyền :
Để đối phó với quân Nam Hán , Ngô Quyền đã thực hiện kế hoach gì?
Nam Hán
Dự đoán quân Nam Hán vào nước ta theo đường sông Bạch Đằng
Ngô Quyền bàn với các tướng sĩ rằng: "Hoằng Tháo là một đứa trẻ dại, đem quân từ xa đến, quân lính mỏi mệt, lại nghe được tin Công Tiễn đã bị giết chết, không có người làm nội ứng, đã mất vía trước rồi . Quân ta sức còn mạnh, địch với quân mỏi mệt, tất phá được ! Song chúng có lợi ở thuyền, nếu ta không phòng bị trước thì chuyện được thua cũng chưa biết được. Nếu ta sai người đem cọc lớn đóng ngầm ở cửa biển trước, vạt nhọn đầu và bịt sắt, thuyền của chúng nhân khi nước triều lên tiến vào bên trong hàng cọc, bấy giờ ta sẽ dễ bề chế ngự khôngkế gì hay hơn kế ấy cả".






1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?
Chặt gỗ để đóng cọc
Đóng cọc có bịt sắt nhọn ở sông Bạch Đằng
Chuẩn bị của Ngô Quyền
Phục kích
Cọc gỗ sông Bạch Đằng
Vì sao Ngô Quyền lại chọn sông Bạch Đằng để bố trí trận địa mai phục?
-Quân Nam Hán sẽ vào nước ta theo đường sông Bạch Đằng.
-Vì hai bờ sông , nhất là phía tả ngạn , toàn là rừng rậm, hải lưu thấp , độ dốc không cao , do vậy ảnh hưởng của thủy triều lên xuống rất mạnh . Mực nước sông lúc triều lên , xuống chênh lẹch nhau đến 3m . Khi triều lên , lòng sông rộng mênh mông đến hàng nghìn mét , sâu hơn chục mét
1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?

b)Kế hoạch của Ngô Quyền :
Tiến quân vào thành Đại La bắt giết Kiều Công Tiễn
Tổ chức kháng chiến (đóng cọc ở sông Bạch Đằng và cho quân
mai phục )

1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào ?
Chủ động:
+Khẩn trương tổ chức kháng chiến.
+Bàn với các tướng để đánh giặc.
+Chọn khúc sông Bạch Đằng làm nơi quyết chiến với giặc, chủ động đánh quân xâm lược.
Sự độc đáo : Bố trí trận địa bãi cọc ngầm trên sông và quân mai phục hai bên bờ.
Kế hoạch đánh giặc
cuả Ngô Quyền chủ động và độc đáo ở chỗ nào ?

2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
-Cuối năm 938 , Hoằng Tháo
chỉ huy thuỷ quân Nam Hán
tiến vào nước ta .
a) Diễn biến
Khiêu chiến
Giả thua để nhử địch
2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
-Ngô Quyền cho quân dùng thuyền nhẹ nhử địch vào cửa sông qua bãi cọc ngầm nhân lúc triều lên
2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
- Nước triều rút : Ngô
Quyền tổng tấn công
Thuyền địch sa vào bãi cọc
Với cách đánh độc đáo và sáng tạo trên đã cuộc kháng chiến thu được kết quả gì ?
b) Kết quả:
Quân Nam Hán thua to , Hoằng Tháo thiệt mạng , vua Nam
Hán thu quân về nước
-Trân Bạch Đằng kết thúc thắng lợi


2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Chiến thắng Bạch Đằng 938 ( tranh vẽ )
Vì sao lại nói : “ trận chiến trên sông Bạch Đằng là một chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta ?
2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938

c)Ý nghĩa :
+Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 chấm dứt hoàn toàn ách thống trị
hơn một nghìn năm của Phong kiến Phương Bắc trên đất nước ta
+Mở ra thời kỳ độc lập lâu dài của tổ quốc .
+Đập tan hoàn toàn âm mưu xâm chiếm nước ta của phong kiến Phương
Bắc

Ngô Quyền đã có công lao như thế nào trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nam Hán lần 2?
-Huy động được sức mạnh của toàn dân.
-Tận dụng được vị trí và địa thế của sông Bạch Đằng.
Chủ động đưa ra kế hoạch và cách đánh giặc độc đáo:bố trí trận địa cọc ngầm để làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc.

Tiết 31- Bài 27
NGÔ QUYỀN VÀ CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG NĂM 938
1/ Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân Nam Hán như thế nào?
-
a) Hoàn cảnh
Năm 937 , Kiều Công Tiễn giết Dương Đình Nghệ để đoạt chứcTiết độ sứ
-Được tin đó , Ngô Quyền liền kéo quân ra Bắc trị tội tên phản bội Kiều Công Tiễn
để bảo vệ nền độc lập tự chủ đang được xây dựng
Kiều Công Tiễn hoảng sợ vội cho người cầu cứu nhà Nam Hán
Năm 938 , Nam Hán đem quân sang xâm lược ta lần thứ hai
b)Kế hoạch của Ngô Quyền :
Tiến quân vào thành Đại La bắt giết Kiều Công Tiễn
Tổ chức kháng chiến (đóng cọc ở sông Bạch Đằng và cho quân mai phục )



2/ Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
Diễn biến
Cuối năm 938 , Hoằng Tháo chỉ huy thuỷ quân Nam Hán tiến vào nước ta
-Ngô Quyền cho quân dùng thuyền nhẹ nhử địch vào cửa sông qua bãi cọc ngầm lúc triều lên
- Nước triều rút : Ngô Quyền tổng tấn công
b) Kết quả:
Quân Nam Hán thua to , Hoằng Tháo thiệt mạng , vua Nam Hán thu quân về nước
-Trân Bạch Đằng kết thúc thắng lợi
c) Ý nghĩa :
+ Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 chấm dứt hoàn toàn ách thống trị hơn một nghìn năm của Phong kiến Phương Bắc trên đất
nước ta
+Mở ra thời kỳ độc lập lâu dài của tổ quốc .
+Đập tan hoàn toàn âm mưu xâm chiếm nước ta của phong kiến PhươngBắc



Lăng Ngô Quyền ở Hà Nội
Tượng Ngô Quyền